Vinnan


Vinnan - 01.12.1947, Side 13

Vinnan - 01.12.1947, Side 13
MAURICE DOBB: Endurbygging í Ráðstjórnarríkjunum Því lengur sem líður frá lokum styrj aldarinnar, má- ist út í minni okkar hin gífurlega eyðilegging, er hún olli í Ráðstjórnarríkjunum. í þeim landshlutum, er her- setnir voru af Þjóðverjum, og þeir eyddu vandlega á undanhaldinu, voru 63% af kolanámum landsins, helm- ingur stálsins, 65% af járninu og nær helmingur af frjó- samasta kornlandinu. Það er áætlað, að Þjóðverjarnir hafi rænt þar 7 milljónum hrossa og um 17 milljónum nautgripa. Nær tvö þúsund borgir, 70.000 þorp, verk- smiðjur er í unnu 4 milljónir manna voru eyddar að mestu eða öllu og 25 milljónir manna gerðar heimilis- lausar. Fimm ára áætlunin eftir stríðið var að mestu sniðin með endurbygginguna fyrir augum. Meðan á stríðinu stóð óx iðnaðarþróun í austurhéruðunum -— fyrir aust- an Volgu, í Úral, í Síberíu og Mið-Asíu — hröðum skrefum. Það var ekki aðeins hernaðarframleiðslan sem óx gífurlega, heldur var stál- og raforkuframleiðslan einnig tvöfölduð. Nýja 5 ára áætlunin gerir einnig ráð fyrir framhaldi þessarar þróunar, þótt höfuðáherzlan sé lögð á endurreisn vesturhéraðanna, sem á að vera lokið á árinu 1949. f lok ársins 1950 á heildariðnaðar- framleiðslan að hafa farið 48% fram úr því, sem hún var fyrir stríð, en í þeim héruðum er hernumin voru um 15%. Til þess þarf að endurreisa yfir 3000 stór iðjuver og byggja 2700 að nýju. . 1946, fyrsta áætlunarárið, var við mikla erfiðleika að etja, einkum af völdum hinna miklu þurrka í Ukra- inu og Volgu-héruðunum, sem taldir eru þeir verstu er komið hafa í 50 ár. Af þeim sökum var ekki hægt að af- að neyta þeirra forréttinda, að eiga land sem liggur á miðju miði, og breyta auðæfum þess í farsæld þjóð- arinnar. Þótt ríkisvaldið hafni enn um stund leið verkalýðsam- takanna til tryggingar íslenzkum atvinnuvegum, en reynt verði þess í stað að snúa alþýðunni harðari fjötur um fót en síðast, er hún sleit hann, þá ber einnig þess að minnast, að samtökum hennar hefur síðan vaxið styrkur og þroski. Hún hefur vonandi engu gleymt af auðmýking- um bónbjargaráranna, en dirfsku hefur hún eignazt í sigrum síðustu ára og þeirrar dirfsku mun hún neyta, ákveðin að láta ekki svipta sig þeim lífsréttindum, sem hún hefur náð. nema brauðskömmtunina á því ári, eins og ráð var fyrir gert. Vitandi um þessa erfiðleika kröfðust hin fjandsam- legu áróðursöfl Vestur-Evrópu þess, að Ráðstjórnar- ríkin brauðfæddu Mið-Evrópu, og Sovétféndur í Wash- ington komu því til leiðar, að hjálp U.N.R.A. til Ukra- inu og Hvíta-Rússlands var dregin til baka, þrátt fyrir ótvíræða þörf þeirra fyrir aðstoð. Uppskerubresturinn torveldaði mjög endurbyggingu í þessum héruðum og lagði auknar byrðar á járnbraut- arkerfið með flutningi matvæla frá fjarlægunt héruðum. Erfiðleikarnir á því að endurbyggja sum hinna tröll- auknu iðjuvera í Ukrainu, sem Þjóðverjar eyddu af djöfullegri nákvæmni, voru afskaplegir. Vitandi um þessa erfiðleika fóru áróðursmálgögn andstæðinganna að smjatta á því, að í Ráðstjórnarríkjunum væri „fjár- hagskreppa“, og að „áætlunin væri farin út um þúfur“. sem betur fer getum við mætt þessurn fullyrðingum með staðreyndum um árangur ársins 1946 og fyrri helming ársins 1946 og fyrri helming þessa árs. Aðeins örfáar iðngreinar vantaði verulega á að fylla markið, sem þeim var sett á árinu 1946, t. d. landbúnaðarvélafram- leiðslan og framleiðsla véla í þjónustu flutningakerfis- ins, en markið í þessum greinum var líka sett mjög hátt. Kolaframleiðsla austurhéraðanna, mótorvélaframleiðsl- an, timbur- og stálframleiðslan, náðu heldur ekki mark- inu að fullu. Aftur á rnóti fóru margar iðngreinar veru- lega fram úr áætlun, svo sem efnaiðnaðurinn, rafmagns- o gþungavélaiðnaður, byggingarefnis-, pappírs-, textil- og olíuframleiðslan. Iðnaðarframleiðslan til heimilis- þarfa var 20% meiri en árið 1945 og stærri nýbygg- ingar voru 17% meiri en árið áður. í þeim héruðum, er hersetin voru af Þjóðverjum, var iðnaðarframleiðsl- an 20% meiri en 1945. Eftirfarandi tafla sýnir aukningu ýmissa framleiðslu- greina árið 1946. Hálfhreinsað járn Stál — 9% Hreinsað stál — 13% Kopar — 6% Kol — 10% Olía — 12% Raforka — 10% Vörubílar — 38% Fólksbílar — 26% VINNAN 235

x

Vinnan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vinnan
https://timarit.is/publication/1513

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.