Vinnan - 01.12.1947, Page 30

í Praha, lagöi ég leið mína niður í Þjóðbankann til þess
að athuga, hvort ekki væri niögulegt að selja þar nokkra
íslenzka tíkalla. Einhver herramaður spurði mig þar
spjörunum úr og athugaði peningana gaumgæfilega.
Hann fullvissaði mig um það, að þeir gætu og vildu
taka peningana, sérstaklega af því að mér lægi á að fá
gjaldeyri, en þeir gætu ekki tekið þá í dag. Ég skyldi
koma á morgun, þá fengi ég endanleg svör.
Næsta dag sagðist hann geta tekið peningana, en þeií
þyrftu fyrst að senda skeyti til Englands, og það gæti
dregizt fram yfir þann 20. ágúst, að þeir ættu mögulegt
með að innleysa þá. Ég hafði sagt honum daginn áður,
að ég færi þann 20. til Frakklands. Þannig virtust mér
fjölmargir Tékkar. Þeir vilja og ætla að gera allt fyrir
alla, en hvort þeim er það mögulegt og hvenær þeim er
það mögulegt, kemur síðar á daginn. Ég átti tal við
ýmsa, þar með þann ritstjóra kommúnistablaðsins Rude
Pravo, sem sér um erlenda efnið, um afstöðu Tékka til
landanna í austri og vestri og Marshal-planið. Ritstjór-
inn sagði, að enginn ábyrgur stjórnmálamaður í Tékkó-
slókvakíu hefði viljað taka þátt í Marshal-planinu nema
forystumenn kaþólska flokksins í Slóvakíu, en hann
byggi einkum að leifunum af gamla kvislingaflokki þess
lánds. Tékkar vildu ganga á undan öðrum slafneskum
þjóðum að því leyti að halda uppi góðri og vinsam-
legri sambúð við Vesturveldin, en þeir skæru sig ekki
einir út úr, Stjórnin hefði gefið út yfirlýsingu þess
efnis, að hún vildi senda fulltrúa á Parísarráðstefnuna,
en í þeirri yfirlýsingu hefði hvorki falizt, að hún ætlaði
að gerast aðili að Marshal-áætluninni eða endanleg
ákvörðun um það, að hún sendi fulltrúa á ráðstefnuna.
Þjóðirnar í Austur-Evrópu hefðu með sér bandalag um
sameiginleg öryggis- og hagsmunamál. Engin ein þjóð
þessa bandalags gæti gerzt aðili að mikilsvarðandi fyr-
irætlun, sem snerti hag Evrópuríkja. Síðast en ekki sízt
væri Marshal-planið þess eðlis, að Tékkar gætu alls
ekki gerzt aðilar að því, heldur hlytu að leggjast á
móti því eftir föngum og hvetja aðra til að gera slíkt
hið sama. En það yrðu Vesturveldin að vita, að Tékkar
vildu ganga á undan og gera sitt til að samvinna héld-
ist milli Austur- og Vestur-Evrópu.
Fyrir kurteisis sakir spurði ég þennan ágæta ritstjóra
252
VINNAN