Börn og menning - 01.04.2012, Blaðsíða 14

14
Börn og menning
Ákaflega langt er um liðið síðan ég var barn.
Ég sleit barnsskónum í fjarlægrl og framandi
fornöld þegar flest var öðruvísi en í dag
- þ.e.a.s. þetta veraldlega, efnahagslega,
tæknilega, jafnréttislega o.fl.
Þegar ég var í barnaskóla, eins og
skólastigið fyrir 7-12 ára krakka kallaðist þá,
voru langflestar mömmurt.d. heimavinnandi
húsmæður, fáir höfðu efni á að ferðast til
útlanda, gangstéttir voru afmarkaðar frá
akreinum með gulmáluðum steinum (að
öðru leyti var enginn munur á götum og
„fortóum", eins og gangstéttir voru iðulega
nefndar þá, upp á dönsku) og ekki var
sjálfgefið að fólk ætti bíl, hvað þá að fleiri
en einn bíll væri í eigu sömu fjölskyldu.
Sími var stór, svartur hlunkur sem stóð á
sérstakri mublu í forstofunni (að sjálfsögðu
fastur í vegg), engin íslensk sjónvarpsstöð
var starfrækt, kvikmyndir bárust margra ára
gamlar til landsins og toppurinn á tilverunni -
a.m.k. á mínu heimili - var að safnast saman
í stofunni á fimmtudagskvöldum og hlusta á
útvarpsleikritið.
í eyrum ungmenna í dag hljómar þetta
eflaust svipað og að hafa alist upp í torfbæ
og setið við rokkinn sinn í baðstofunni, með
sultardropa á nefinu, á meðan einhver las
upphátt úr skinnhandriti við týru frá kertaljósi
eða jafnvel kolu með lýsi og fífukveik. Og það
er ekki nema von að í dag finnist börnum þetta
allt sama, grámyglaða foröldin. Heimurinn
hefur gjörbreyst síðan ég var í barnaskóla og
þessi upptalning mín á því hvernig tilveran
var þá er jafnfjarlæg nútímabörnum og
sveitalífið í skáldsögum Guðrúnar frá Lundi.
Þetta flokkast allt undir „gamla daga" og
þannig hefur liðin tíð eflaust alltaf verið í
augum barna, eitt og sama hólfið. Ég man
þannig eftir að hafa spurt mömmu mína, við
fremur lítinn fögnuð, hvort hún hafi þekkt
Adam og Evu.
Sjálfri finnst mér tilveran þegar ég var
krakki líka fjarlæg og framandleg. Tímarnir
breytast og mennirnir með, sem betur fer.
Það kann ekki góðri lukku að stýra að þráast
við að aðlagast breyttum aðstæðum. Kannski
hef ég þó aðlagast nútímanum um of.
Mér finnst æskuár mín a.m.k. tilheyra grárri
forneskju sem hulin er heilmikilli móðu. Þessi
upptalning hér að framan var lýsing á allt
öðrum heimi.
Annars geri ég svo sem lítið af því að
stara í baksýnisspegilinn, hvort heldur með