Börn og menning - 01.04.2012, Blaðsíða 29

Skrimmslauppeldi
29
kómíkin er aldrei langt undan í henni.
Reyndar er það einn styrkleiki sýningarinnar
að hún er uppfull af skemmtilegheitum
sem ná jafnt til eldri sem yngri áhorfenda,
bæði í skoplegum aðstæðum og hegðun
persónanna og í sniðugu slappstikki sem
er beitt af hófsemi. Barnasýningar eru oft
kryddaðar „fullorðinsbröndurum", og ekki
nema gott eitt um það að segja, en þessi
sýning þarf ekkert slíkt krydd.
* ★ * *
í iðrum Vatnsmýrarinnar, í kjallara Norræna
hússins, er svo að finna aðra skrímslasýningu.
Þar leikur Helga Arnalds einleik sem
hún hefur sjálf samið ásamt leikstjóra
sýningarinnar, Charlottu Boving. Kveikjan að
sýningunni er athugasemd nýbakaðs stóra
bróður, þess efnis að litla systir hans sé
skrímsli. í sýningunni er þetta tekið að því
er virðist í upphafi mjög bókstaflega - við
sjáum smábarnið með augum drengsins sem
lítið skrímsli sem hreinlega étur foreldrana.
Drengurinn heldur af stað í mikla svaðilför
til að skila systurinni en á leiðinni kynnist
hann litla skrímslinu og tekst á við farartálma
og hættur með því. Þau kljást í kjölfarið í
sameiningu við raunverulega ófreskju og
sameina loks fjölskylduna. Sagan er vel til
þessi fallin að aðstoða börn eins og dóttur
mína, sem sá sýninguna með mér og hefur
nýlega misst stöðu einbirnis, að takast á við
þá stóru breytingu.
Leikur Helgu er mjög agaður og það er
greinilegt að hún hefur tækni hins sýnilega
brúðuleikara mjög vel á valdi sínu og kann að
vinna með ólíkar aðferðir til að láta persónur
birtast á sviðinu. Hér eru engar hefðbundnar
brúður á ferðinni. Grunnefni sýningarinnar
er pappír. Leikmynd og persónur eru
jafnóðum mótaðar úr pappírnum sem
umlykur leikrýmið, og er smátt og smátt
rifinn niður í þeim tilgangi, jafnhliða því að
rýmið víkkar og dýpkar, ef til vill í samræmi
við aukna samhygð litla drengsins með systur
sinni. Hugvitssemin við nýtingu pappírsins er
aðdáunarverð og hlýtur að gleðja auga sem
nýtur þess að sjá mikið gert úr litlu. í stöku
senuskiptum tók það undirritaðan samt
smástund að átta sig á því hvaða pappírstætla
eða vasaljós stóð fyrir hvaða persónu, en
það var ekki að merkja að það truflaði
aðalmarkhópinn, þannig að þetta kann að
skrifast á lokaðan huga miðaldra karls -
karls sem engu að síður fannst öðru hverju
sem að aðstandendur sýningarinnar hefðu
orðið eilítið of ástfangnir af þessari heillandi
umgjörð hennar, á kostnað sögunnar.
Markhópurinn kann samt vel að meta þetta
sjónarspil, sem sýnir bókstaflega svart á hvítu
mátt pappírs og bleks. Ekki skemmir fyrir að
börnunum gefst að sýningu lokinni kostur á
að búa til eigin pappírsdreka úr afrifunum
úr leikmyndinni og taka þannig með heim
persónulegan minjagrip um sýninguna.
Á stöku stað dettur frásögnin yfir í bundið
mál, sem mér þótti ekki nægilega haganlega
samansett til að það stæði undir sér. I stað
þess að lífga upp á texta sýningarinnar þá
hafði kveðskapurinn eilítinn stirðleika í för
með sér þar sem honum brá fyrir.
Þegar heim kemur hefjast vangaveltur um
þessa miklu skrtmslavæðingu og hvað hún
eigi að þýða. Svo reikar hugurinn aðeins
lengra og upp rifjast vingjarnlegi draugurinn
Kaspar, risaeðlan Dínó, Morrinn o.s.frv. Það
er varla nein nýlunda að til séu skrímsli sem
vekja frekar ástúð eða samhygð en óhug.
En hættan er sú að þessi Ijúfu skrímsli sæki
á og hvað verður þá um foreldrana, sem
sviptir verða þessu forna ógnarvopni? Það
er kannski tímabært að við förum að hafa
áhyggjur af börnunum okkar: þau gætu
orðið fyrstu skrímslalausu foreldrarnir.
Höfundur er áhugaleikari og ieikskáid