Skessuhorn - 13.01.2021, Blaðsíða 25

MIÐVIKUDAGUR 13. jAnúAR 2021 25
Vísnahorn
Gleðilegt ár mínir kæru
lesendur og þökk sé þeim
sem hafa nennt að lesa
bullið frá mér á undan-
förnum árum. Síðastlið-
ið ár fór ekkert sérstaklega mjúkum hönd-
um um okkur en hugsanlega hefur það samt
kennt okkur eitthvað ef við höfum þá vit til
að læra. En Haraldur Hjálmarsson frá Kambi
orti allavega þessa nýársvísu:
Nú árið er liðið í aldanna skaut,
og annað er komið í staðinn,
í gærkvöldi hengdu menn höfuðin blaut,
á heimskunnar snaga uns vínið allt þraut,
en eftir sat skömmin og skaðinn.
Hátíðarnar hafa löngum verið notaðar til
að staðsetja ýmsa merkisviðburði mannsæv-
innar og Guðmundur Sigurðsson sendi vini
sínum sem gifti sig á aðfangadagskvöld eftir-
farandi heillaskeyti:
Ó, hvílík dýrð, er dagsins sól
í djúpið leitar heims um ból
og blómarós á brúðarkjól
oss boðar náttúrunnar jól.
Það geta nú ekki allir gift sig á aðfanga-
dagskvöld. Engin von til að prestarnir næðu
þeim afköstum þó þeir væru í akkorði. Reynd-
ar eru ekki einu sinni nærri allir sem gifta sig
yfirleitt. Sumir af áhugaleysi og aðrir vegna
skorts á mótaðila. Um eina unga og staðfasta
konu kvað Hjörtur Kristmundsson:
Þótt eflaust girnist meyjan mörg
margt sem lög og guðir banna
alltaf klýfur Ingibjörg
ólgusjói freistinganna.
Á Siglufirði og kannske víðar var gjarnan
talað um „hrútakofa“ þegar minnst var á að-
setur aðkomandi karlmanna sem þar dvöldu á
vertíð og af þeim slóðum mun þessi ættuð:
Stútungsbútinn skjálfhent sker
skútyrt klútavofa
sútum þrútin auðgrund er
úti í hrútakofa.
Stuttu fyrir jól voru umræður um sölu á
ýmislegri matvöru sem hefur nú lengi verið
snædd hérlendis án þess að prentsvertu væri
óhóflega spanderað í stimpla og ýmiskonar
leyfisskjöl. Hvort sem er óvíst að meinleg-
ar bakteríur myndu lesa sér til gagns í þeim
fræðum. Rifjaðist upp að sá merki veitinga-
staður í Sænautaseli fékk eitt sinn heimsókn
heilbrigðisfulltrúa sem gerði einhverjar at-
hugasemdir svo sem heilbrigðisfulltrúum er
tamt og varð tilefni þessarar vísu Hákonar
Aðalsteinssonar:
Eitraðar lummur og óholla mjólk
þau afgreiða daga og nætur.
Þessu er hellt oní heiðarlegt fólk
og heilbrigðisfulltrúinn grætur.
náttúruöflin hafa nokkuð minnt á sig á síð-
asta ári þó ekki yrði neitt eldgos. Þau koma
nógu snemma. 1860 var jónas jóhannesson
í ferð vestur yfir Mýrdalssand þegar hlaupið
undan Kötlugosinu kom fram. Þegar hann
kom að Múlakvísl var hún gjörsamlega ófær
og eina vonin að snúa til baka og ná Hjörleifs-
höfða. Mátti þó ekki tæpara standa því sund
var í síðasta álnum en hlaupið kippti torfunni
við afturfætur hestsins um leið og hann rykkti
sér á þurrt. Þrjár vikur liðu þar til fært varð úr
höfðanum aftur. Um það ferðalag og reiðhest
sinn kvað hann:
Frá því neyðar flóði ég vatt
fram að heiðursnesi
þarna reið ég heldur hratt
hjá mér skreið hann Blesi.
Smá skandall varð útaf meintri listsýningu
nú fyrir jólin og meintum fjölda gesta þar sem
ekki var talinn í samræmi við meintar reglur
um sóttvarnir. Þar með nærveru meints virðu-
legs ráðherra og var reyndar tæplega annað
umræðuefni meira notað um hátíðina. Um
þessa atburði kvað Friðrik Steingrímsson:
Hjónin voru á grænni grein
gleði nutu að landans hætti.
„Nóttin var sú ágæt ein“
alveg þar til löggan mætti.
Og af sama tilefni sagði Hermann jóhann-
esson:
Hér varð fyrir stuttu eitt stjörnuhrap
og stjórnin óttast nú fylgistap
því atkvæðin skokka
til annarra flokka
og allt út af bévítans Bjarnaskap.
Sum umræðuefni verða vissulega vinsælli
en önnur en á sama hátt er stundum talað um
ákveðin mál og málefni á lægri nótunum og
jafnvel bara undir rós. Ekki veit ég betur en
eftirfarandi erindi sé eftir fyrrverandi forseta
vorn og þar áður fornleifafræðing og þjóð-
minjavörð. Vona þá að minnsta kosti að ég
verði leiðréttur ef það er rangt hjá mér:
Allt það sem hafa menn hátt um
hugsa og tala ég fátt um.
En ég hugsa um hitt
slíkt er háttalag mitt-
sem talað er lítið og lágt um.
Það er nú svo með þessar yrkingar að þær
ganga löngum misjafnlega og falla jafnframt í
misgrýttan jarðveg ef þær þá komast eitthvað
út úr kollinum. Eftir Teit Hartmann er þessi
hugleiðing:
Það er svo gott að eiga blað
og eitthvað til að segja.
Það koma raddir innanað
sem aftra mér að þegja.
Guttormur j. Guttormsson hefur væntan-
lega fundið fyrir innri þörf að tjá sig þegar
hann kvað:
Ég átti ekki stélfrakka í eigu til
en aðeins þelstakk og hettu
að etja við helblakkan hríðarbyl
á heimsins Melrakkasléttu.
Hinsvegar veit ég ekkert hver orti rím og
stafsetningaræfingu:
Argur borar ungur urg
argur kargur meðan sarg.
Færar lurgur fjargur durg
fargast margur garðs við starg.
Að öllu eðlilegu færi nú að nálgast tími
þorrablótanna en hæpið að þau verði með
þeim hætti sem vani hefur verið á undanförn-
um árum. En margt hefur nú skeð á þorra-
blótum. Flest skemmtilegt enda eru þau til
þess haldin að skemmta fólki. Stöku sinnum
hafa verið lagðar grunnundirstöður að einu
og einu barni í sambandi við svona skemmt-
anir og þá jafnvel við misjafnar aðstæður ef
mikið lá við. jóhann Guðmundsson orti um
ætlaða tilurð eins ágæts Íslendings:
Losnaði einn úr læðingi
laut að verki skörpu.
Skellti í norðan næðingi
nytjaskammti í Hörpu.
Setningarræður þorrablóta eru ekki síður
mikilvægur þáttur en hvað annað og nauð-
synlegt að þær séu hnitmiðaðar og allar gagn-
samar upplýsingar komi þar fram. Einn ágæt-
ur Borgfirðingur var að setja þorrablót sinn-
ar heimasveitar og gerði meðal annars grein
fyrir happdrætti með þessum orðum; „og
fyrsti vinningur er vodkaflaska sem verður af-
hent hér við hátíðlega athöfn þegar búið er úr
henni.“ jóhannes í Ásakoti setti aftur á móti
þorrablót með þessum orðum:
Gerist okkar geð nú létt
við guðaveigaforða.
Þorrablótið það er sett
þið skuluð fara að borða.
Flest af þeim mat sem nú er kallað samheit-
inu Þorramatur var til skamms tíma venju-
legur hversdagsmatur á flestum íslenskum
heimilum og sumt af því er algengt enn í dag.
Kannske helst að hákarl hafi ekki verið hafður
í matinn svona hversdags. Trúlega styttist í að
allt verði kallað þorramatur nema pizza. Veit
samt ekki alveg hvað þorramatarpizza væri
freistandi með súrmat og hákarli en um há-
karlsveiði frá Hóli í Svarfaðardal var kveðið:
Allar gjafir eru frá
æðstum himnadrottni.
En hákarlinn sem Hólsmenn fá
hann er neðan frá botni.
Með þökk fyrir lesturinn,
Dagbjartur Dagbjartsson
Hrísum, 320 Reykholt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
„Nóttin var sú ágæt ein“ - alveg þar til löggan mætti
nú hafa nöfn tveggja heppinna
þátttakenda verið dregin út fyrir
réttar innsendar lausnir í krossgátu
og myndagátu í jólablaði Skessu-
horns. Á fjórða hundrað lesenda
tók þátt og sendu inn lausnir ýmist
í bréf- eða tölvupósti. Hrafnhild-
ur Harðardóttir auglýsingastjóri
fékk svo það hlutverk að draga nöfn
heppinna þátttakenda úr bunkan-
um.
Lausnin á myndagátunni var
þessi: „nú þurfum við öll að standa
saman, en samt ekki of þétt.“ Hepp-
inn þátttkandi er Gunnar Þ Gunn-
arsson, Fellsenda, 301 Akranesi.
Lausnarorð í krossgátunni er:
„Furðuveröld.“ Heppinn þátttak-
and er Unnar Magnússon, Suður-
engi 10, 800 Selfossi.
Skessuhorn óskar þeim til ham-
ingju. mm
Alexander Aron Guðjónsson hef-
ur stofnað viðburð á Facebook
þar sem hvatt er til þess að Skaga-
menn endurveki hinn gamla rúnt
um Skólabraut og nágrenni í mið-
bænum í kvöld, miðvikudaginn 13.
janúar klukkan 20:40. „Endurvekj-
um rúntmenningu Skagamanna,
fjölmennum á göturnar og rúntum
fram í rauða nóttina. Alveg tilvalið
í kófinu! Svo er hægt að kíkja við
í lúgunni í Shell, Orkunni, Skaga-
nesti, Kvikk on the go - og skoða
mánaðartilboðin fyrir janúar,“ segir
í tilkynningu. Staðkunnugir vita að
þar er átt við eina og sömu sjopp-
una sem gengið hefur undir öll-
um þessum heitum á liðnum árum,
en var fastur viðkomustaður rúnt-
verja hér á árum áður. „Koma svo
gulir og glaðir Skagamenn,“ segir í
áskorun frá þeim sem vilja endur-
vekja rúntinn. mm
Bókin Þegar heimurinn lokaðist, er frásögn af Petsamo ferð
Íslendinga 1940. Höfundur er Davíð Logi Sigurðsson. Í bók-
inni er sögð sagan af fólkinu sem lagði í sögulega hættuför
frá Norðurlöndum og meginlandi Evrópu til Petsamo við
Norður-Íshafið og sigldi út á haf þar sem tundurdufl og
kafbátar leyndust. Margir Petsamo faranna höfðu lokið
námi í vísindum og listum og áttu eftir að reynast landi og
þjóð ómetanlegir á ýmsum sviðum á komandi áratugum.
Vinningshafar í krossgátu og
myndagátu í Jólablaði
Hrafnhildur Harðardóttir búin að draga úr bunkanum nöfn heppinna þátt-
takenda.
Ætla að
endurvekja Skagarúntinn
Á Skólabraut.
Ljósm. Ljósmyndasafn Akraness.
Skjáskot úr heimildamyndinni „Rúnturinn“ frá árinu 1999. Þarna er tekið upp á
mótum Skólabrautar og Vesturgötu þar sem snúið var við á Akranesi. Það var
Steingrímur Dúi Másson sem framleiddi myndina sem fjallaði um rúntmenningu í
þremur bæjarfélögum.