Skessuhorn - 13.01.2021, Blaðsíða 14

MIÐVIKUDAGUR 13. jAnúAR 202114
Á nýju ári voru skimanir á brjóstum
og leghálsi færðar frá Leitarstöð
Krabbameinsfélagsins til opinberra
stofnana og um leið gerðar breyt-
ingar á fyrirkomulagi skimana. nú
verða konur ekki boðaðar í fyrstu
skimun við 40 ára aldur eins og
verið hefur heldur fara þær í fyrstu
skimun við 50 ára aldur. En jafn-
framt verða efri aldursmörk færð úr
69 í 74 ára sem er mikilvægt skref
þar sem hér á landi greinast að með-
altali 25 konur árlega með brjósta-
krabbamein á aldrinum 70-74 ára.
Samkvæmt evrópskum leiðbein-
ingum er mælt með skimunum á
brjóstum frá 45 ára aldri. Fagráð
um brjóstakrabbamein mælir einn-
ig með því að hefja skimun við 45
ára aldur. „Samkvæmt upplýsingum
frá embætti landlæknis munu kon-
ur á aldrinum 40-49 ára, sem hafa
verið boðaðar í skoðun samkvæmt
kerfinu sem var í gildi fyrir áramót,
hafa val um hvort þær haldi áfram
að koma í skoðun á tveggja ára
fresti eða bíða til fimmtugs. Afar
mikilvægt er að konur viti af þess-
ari breytingu og séu meðvitaðar um
rétt sinn til að halda áfram skimun-
arferli, kjósi þær svo,“ segir á vef
Krabbameinsfélagsins.
Brjóstakrabbamein er algengasta
krabbameinið hjá konum og ljóst að
mikilvægt er að greina það sem fyrst.
Á tímabilinu 2015-2019 greindust
árlega að meðaltali 31 kona á aldr-
inum 40-49 ára með brjóstakrabba-
mein og reikna má með að um
þriðjungur þeirra hafi greinst með
skimun. „Það skiptir gríðarlega
miklu máli að greina krabbamein
sem fyrst til þess að auka lífshorfur
og takmarka íþyngjandi meðferðar-
úrræði. Það að krabbamein greinist
á frumstigi getur bjargað mannslíf-
um,“ segir Elín Sandra Skúladóttir,
formaður Krafts – félags ungs fólks
sem greinst hefur með krabbamein
og aðstandendur. Einnig vekur
stjórn Krafts athygli á þeim langa
biðtíma hér á landi eftir skoðun-
um kvenna í kjölfar skimunar eða
vegna einkenna. Evrópsk viðmið
eru að skoðun fari fram innan fimm
daga frá tilvísun en á Íslandi er bið-
tími að jafnaði 5-6 vikur. „Sú bið
er engan veginn boðleg fyrir kon-
ur sem eru með einkenni í brjóst-
um og hver dagur getur skipt máli.
Auka þarf aðgengi kvenna með ein-
kenni í brjóstum að sérhæfðri þjón-
ustu sem ljóst er að með breytingu
á aldursmörkum skimunar eykst
þörfin fyrir slíka þjónustu,“ segir í
tilkynningu frá Krafti.
Breytingar hafa einnig verið
gerðar á fyrirkomulagi við skim-
un í leghálsi. HPV-mælingar verði
frumrannsókn hjá konum 30 ára
og eldri og frumurannsókn gerð í
kjölfarið og fagnar Krabbameins-
félagið þeim breytingum. Þá verða
rannsóknir á leghálssýnum fluttar
úr landi, í það minnsta tímabund-
ið. „Þessi ráðstöfun verður að telj-
ast afar hæpin þar sem sérþekking
á frumurannsóknum er svo sannar-
lega fyrir hendi á Íslandi og nýr og
öflugur tækjabúnaður til að mæla
HPV-veirur á öruggan og skil-
virkan hátt sömuleiðis,“ segir á vef
Krabbameinsfélagsins. arg
Í brunagaddi síðastliðinn sunnudag
var landað fullfermi úr Kristborgu
og Kára í Stykkishólmi. Þeir Magn-
ús Kristinsson og Ólafur Valdi-
marsson lönduðu um þremur og
hálfu tonni úr Kristborgu og Sig-
urður Páll jónsson og sonur hans
Bragi Páll, lönduðu fimm tonnum
úr Kára. Meðfylgjandi myndir tók
Sumarliði Ásgeirsson fréttaritari
þegar hann átti leið niður á Stykk-
ishólmshöfn á sunnudaginn. arg
Þjóðskrá hefur birt tölur um íbúa-
fjölda 1. janúar síðastliðinn. Þar
kemur fram að íbúum á Vesturlandi
fjölgaði um 47 á tímabilinu 1. des-
ember 2019 til 1. janúar 2021. Eru
þeir nú 16.713 talsins. Fjölgunin er
0,3% milli ára. Hlutfallslega mest
fjölgun íbúa varð í Hvalfjarðar-
sveit þar sem nú búa 647, fjölgaði
um 22 eða 3,5% á síðustu þrettán
mánuðum. Á Akranesi fjölgaði um
163 íbúa eða um 2,2% og er íbúa-
talan nú 7.696. Þetta jafngildir því
að 46,05% íbúa á Vesturlandi eru
búsettir á Akranesi og hefur hlut-
fallið aldrei verið svo hátt áður. Í
Snæfellsbæ fjölgaði um átta íbúa
og um einn íbúa í Skorradalshreppi
og einn í Helgafellssveit. Lang-
mest fækkun íbúa varð í Borgar-
byggð þar sem fækkaði um 104 íbúa
á síðustu þrettán mánuðum, eða um
2,7%. Íbúar þar eru nú 3.751 tals-
ins. Þá fækkaði um 15 íbúa í Stykk-
ishólmi, 14 íbúa í Grundarfirði, 10
íbúa í Dalabyggð og 5 íbúa í Eyja-
og Miklaholtshreppi.
Þegar horft er til alls landsins þá
hefur íbúum Fljótsdalshrepps fjölg-
að hlutfallslega mest síðastliðið ár
eða um 14% en íbúum þar fjölgaði
þó einungis um 12, eða úr 86 í 98.
Íbúum fækkaði hlutfallslega mest í
Reykhólahreppi um 9,9% og Sval-
barðsstrandarhreppi um 8,5%. Þá
fækkaði íbúum í 27 sveitarfélagi af
69 á ofangreindu tímabili. Lítils-
háttar fækkun varð á Vestfjörðum,
en þó ekki meiri en sem nemur 7
íbúum. Mest hlutfallsleg fjölgun var
á Suðurlandi eða um 1,8% sem er
570 íbúa fjölgun. mm
Hlutfallslega mest íbúafjölgun á Vesturlandi á síðasta ári varð í Hvalfjarðarsveit. Hér er skjáskot úr auglýsingamyndbandi
sveitarfélagsins á síðasta ári þar sem einmitt er hvatt til búsetu á svæðinu.
Íbúum á Vesturlandi fjölgaði
um 47 á síðasta ári
Konur ekki lengur boðaðar
í skimun við fertugt
Fullfermi landað í Stykkishólmi.
Landað í Hólminum
um helgina
Fiskur úr Kára kominn á land.
Verið að hífa úr Kristbjörgu.
Aflinn hífður á land úr Kára.