Skessuhorn - 21.04.2021, Qupperneq 16

MiðVikudAGur 21. ApríL 202116
Eins og greint var frá í Skessuhorni
í síðustu viku hlaut Grunnskóli
Borgarfjarðar styrk úr Sprotasjóði
til að þróa heildstæða kynfræðslu
fyrir alla nemendur skólans. um
er að ræða verkefni sem ber heit-
ið; „Við-heildstæð kynfræðsla með
áherslu á sjálfsmynd og líkams-
mynd.“ Þetta er samstarfsverk-
efni GBF og leikskólans Hnoðra-
bóls. Verkefnið er í höndum Þóru
Geirlaugar Bjartmarsdóttur, kenn-
ara við Grunnskóla Borgarfjarðar,
og er hún þegar byrjuð að kenna
öllum nemendum frá 5.-10. bekk í
GBF kynfræðslu. „Ég er í raun bara
svo heppin að stjórnendur við skól-
ann leyfðu mér að prófa að kenna
kynfræðslu fyrir 5.-10. bekk í öllum
deildum. En ég lauk diplómagráðu
í kynfræði frá Hí vorið 2019, með
áherslu á kynfræðslu. Núna þegar
við höfum fengið þennan styrk er
ætlunin að fara með þessa kennslu
alveg niður í fyrsta bekk og jafn-
vel elstu börnin í leikskólanum, auk
þess sem starfsfólk fær aukinn að-
gang að fræðslu,“ segir Þóra Geir-
laug í samtali við Skessuhorn.
„Fyrirmyndin að verkefninu
kemur frá Norðurlöndunum og
Hollandi. Þetta snýst um að byrja
að kenna kynfræðslu fyrr og að
hafa þetta heildstætt nám,“ útskýr-
ir Þóra og bætir við að Grunnskóli
Borgarfjarðar standi framarlega í
kynfræðslu á landsvísu. „Við erum
held ég með fleiri tíma í kynfræðslu
en flestir aðrir skólar. Hver bekk-
ur hjá okkur frá fimmta bekk fær
um 10-15 kennslustundir á hverju
skólaári,“ segir Þóra.
Kennarar ekki tilbúnir
að kenna kynfræðslu
Spurð hvort ekki sé gert ráð fyrir
ákveðinni kynfræðslu í aðalnám-
skrá sem allir skólar verði að kenna
svarar hún: „Jú, það er ákveðið efni
sem á að kenna en þetta getur ver-
ið viðkvæmt og óþægilegt og starfs-
fólk hefur ekki alltaf fengið viðeig-
andi þjálfun í að kenna þetta náms-
efni. Maður skilur að þeir veigri sér
við að kenna það. Þess vegna dett-
ur þessi kennsla oft upp fyrir, sem
er rosalega vont,“ segir Þóra. „Það
myndi eflaust heyrast í skólasam-
félaginu ef það fengist enginn til
að kenna deilingu,“ bætir hún við.
Aðspurð segir hún kynfræðslu al-
mennt mun betri í dag en hún var
fyrir fáeinum áratugum. „Þá vor-
um við oft að detta í hræðsluáróður
þar sem við reyndum bara að forða
börnum frá kynlífi. Þá voru sum-
ir kennarar sem héldu því jafnvel
fram að ef þú stundar kynlíf verð-
ur þú annað hvort ófrísk eða færð
kynsjúkdóm en við vitum að svo er
ekki,“ segir Þóra og hlær. „En kyn-
fræðsla er mikið meira en að fræð-
ast um typpi, píkur og kynlíf,“ bæt-
ir hún við.
Ekki að ræna
börnin sakleysinu
Þóra segir marga eflaust hvá við að
heyra um kynfræðslu í leikskólum
eða í yngstu bekkjum grunnskóla.
„Það þarf enginn að hafa áhyggj-
ur, námsefnið er aldursmiðað og
grunnstefið er að börnin fá aldurs-
samsvarandi upplýsingar. Við erum
ekkert að ræna börnin sakleysi
sínu,“ útskýrir Þóra. „Yngstu börn-
in fá fræðslu um líkamann sinn og
líkamsvitund. Þau læra heiti á lík-
amanum og líffærum og fá fræðslu
um einkastaði sína. Við þekkjum al-
veg þessa fræðslu, hún hefur verið
til staðar lengi. Við viljum bara gera
hana markvissari,“ segir Þóra. Eftir
því sem börnin eldast er byrjað að
tala um kynþroska og að lokum um
kynlíf, klám, ofbeldi og fleira. „Við
viljum koma fræðslu um kynþroska
að áður en þau byrja því við viljum
ekki vera með fræðslu um blæðing-
ar fyrir börn sem eru kannski löngu
byrjuð að fara á blæðingar. Svo eft-
ir því sem þau eldast förum við
hærra upp stigann. Þá förum við
að tala um getnað, getnaðarvarnir,
kynsjúkdóma og ofbeldi. Til hlið-
ar við þetta allt tölum við um sjálfs-
myndina og þjálfum nemendur í að
koma orðum yfir tilfinningar sínar.
Við tölum við þau um að bera virð-
ingu fyrir mörkum og að setja sér
mörk,“ segir Þóra.
Mikilvægt að foreldrar
taki þátt
Aðspurð segir hún markmiðið að
hafa kynfræðsluna víðtæka þar sem
börnunum er bæði kennt um líf-
fræðilega partinn af kynlífi en einn-
ig um hvað það sé að vera kynvera.
„Við tölum um fjölbreytileika í fjöl-
skyldulífinu, skoðunum og í kyn-
hneigð. Það er mikilvægt að vera
með góða hinsegin fræðslu líka.
Það er líka mikilvægt að fjalla um
ánægjuna við kynlíf og þegar þau
komast á þann aldur er það tekið
fyrir. Þá tökum við líka umræðuna
um klámið og áhrif þess. Við kom-
um aðeins inn á það á miðstigi líka
en þá á þann hátt að kenna þeim
að leita að upplýsingum á réttum
stöðum. Við fjöllum um hvað eru
góðar upplýsingar og hvað ekki og
hvar er líklegast að hægt sé að fá
greinargóðar upplýsingar, bendum
á heimasíður eða annað,“ útskýr-
ir Þóra. „Það er líka mikilvægt að
foreldrar séu tilbúnir að ræða við
börnin sín um þessa hluti því þar
fá þau oft bestu upplýsingarnar.
Þá má ekki fara undan í flæmingi.
Það verður aldrei einkamál skóla að
veita góða kynfræðslu,“ bætir hún
við.
Vilja vera með
góða kynfræðslu
Þóra hefur kennt kynfræðslu fyr-
ir unglinga í átta ár innan nátt-
úrufræðinnar, en er núna að þróa
fræðsluna fyrir yngsta- og miðstig.
„Styrkurinn er ætlaður í þá vinnu,
að fastmóta fræðsluna og gera öðr-
um kleift að nýta sér þá vinnu,“ seg-
ir Þóra. í Grunnskóla Borgarfjarð-
ar er boðið upp á val í kynfræðslu
þar sem farið er dýpra í fræðsluna.
„Þar er fjallað um áhrif skaðlegrar
karlmennsku, áhrif kláms á hegð-
un okkar og áhrif fjölmiðla og sam-
félagsmiðla á okkur,“ segir Þóra. „í
haust byrja ég formlega að útfæra
kennsluna og kem til með að koma
inn í kennslu hjá fleirum og virkja
kennara. Ég er þó búin að pönkast
í þessu lengi og það er gaman að
finna traustið sem ég fæ frá stjórn-
endum og stuðninginn frá samfé-
laginu. Það er mikill vilji í Grunn-
skóla Borgarfjarðar að vera með
góða kynfræðslu,“ segir Þóra Geir-
laug Bjartmarsdóttir. arg
Lítil stúlka sat í stýrishúsinu í bátn-
um hjá föður sínum síðastliðinn
laugardag. Fékk hún að hafa síma
föður síns á meðan hann gerði
bátinn kláran fyrir sumarið. Stúlk-
an fór að syngja Línu Langsokk,
af mikilli innlifun. Allt í einu gall
við valdsmannleg rödd í talstöð-
inni: „Þetta er Landhelgisgæslan!
Það er harðbannað að syngja Línu
Langsokk í talstöðina.“ pabbinn
var ekki lengi að átta sig, stökk inn
og slökkti á talstöðinni sem hafði
verið stillt á neyðarrás skipa og
báta. Sú stutta var mjög hissa þeg-
ar pabbinn sagði henni að núna
hefðu allir sjómenn á íslandi heyrt
hana syngja Línu Langsokk.
Þessa frásögn sendi Jónína
Björg Magnúsdóttir Skessuhorni
í gær en hún þekkir sjómanninn,
föður hinnar söngelsku stúlku á
Akureyri.
mm
Söng Línu fyrir
alla sjómenn
„Við erum held ég með fleiri tíma í kynfræðslu en flestir aðrir skólar.“
Fékk styrk til að efla kynfræðslu í
Grunnskóla Borgarfjarðar
Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir vinnur nú að því að efla markvissa kynfræðslu í
Grunnskóla Borgarfjarðar.-
Grunnskóli Borgarfjarðar fékk styrk úr Sprotasjóði til að þróa kynfræðslu í grunn-
skólum.
Hinsegin fræðsla og fræðsla um fjölbreytileika í fjölskyldum er mikilvægur hluti af
kynfræðslu.