Fréttablaðið - 30.10.2021, Qupperneq 8

Ég er ekki ánægður
með Heklureitinn, það
er ekki nóg bara að
þétta heldur þarf líka
að fylgja öllum meg-
inatriðum sem eru í
nýja aðalskipulaginu.
Gunnlaugur Stefán Baldursson,
arkitekt
Arkitekt segir að Reykjavík
sé á réttri leið með þéttingu
byggðar. Reykjavíkurflug­
völlur ætti að víkja. Dæmi
séu um úthverfi sem flokkist
undir svefnbæi.
bth@frettabladid.is
BYGGINGARLIST Innan skamms
kemur út ritið „Fléttað inn í borgar­
vefinn og landslagið“ eftir Gunnlaug
Stefán Baldursson arkitekt. Bókin
hefur auk texta að geyma fjölda
mynda um byggingarsögu Reykja­
víkur en einnig um evrópskar
borgir. Í bókinni vitnar höfundur
í Laxness sem sagði í sendibréfi til
Jóns Sveinssonar eftir fyrstu heim­
sókn Nóbelsskáldsins til Rómar:
„Mest gaman er að þeim hlutum,
sem enginn tekur eftir.“
Í einum kafla bókarinnar segir
Gunnlaugur að á Íslandi sé náttúran
svo ríkur þáttur í lífi landsmanna að
hún ætti að vera Íslendingum sjálf­
sögð og eðlileg við mótun umhverf­
is og bygginga. Það sem aðgreini
Reykjavík frá öðrum höfuðborgum
sé legan.
„Lega Reykjavíkur er mjög sér­
stök. Við höfum byggt á nesi sem
gengur út í sjó og það er sjór beggja
vegna, bæði norðan og sunnan, sem
er óvanalegt. Við höfum þennan
fjallahring, Esjuna, Bláfjöllin og
Keili. Umgjörðin minnir svolítið
á Marrakech í Marokkó þar sem
fjallahringurinn skiptir mjög miklu
máli. Þessu má aldrei gleyma við
skipulagsgerð,“ segir Gunnlaugur í
samtali við Fréttablaðið.
Arkitektinn minnir á að land­
læknirinn Guðmundur Hannesson
hafi ásamt Guðjóni Samúelssyni
húsameistara haft mikið um fyrsta
skipulag Reykjavíkur að segja árið
1927. Mjög verði að huga að birtu,
sjálfbærni og að mikilvæg þjónusta
sé innan seilingar. Vesturbærinn
beri vitni um þetta sem og Lauga­
vegurinn, þvergötur, Skólavörðu­
holtið og nærliggjandi svæði.
Spurður hvort Reykjavík hafi
gengið til góðs svarar hann: „Það er
rétt stefna að þétta. En það skiptir
meginmáli að þessi þétting sé vel
gerð.“ Einn liður af mörgum gæti
verið að Reykjavíkurflugvöllur víki,
enda sé völlurinn eðlileg framleng­
ing á Kvosinni og miðbænum.
Lágreist byggð lykilatriði
Mjög skiptar skoðanir eru um
skipulagsmál, lóðaskort og bygg­
ingalega stefnu til framtíðar í borg­
inni. Gunnlaugur telur mikilvægt að
byggð í Reykjavík rísi aldrei of hátt.
Fjórar til fimm hæðir eigi að duga
í f lestum tilfellum en stöku hærri
byggingar á völdum stöðum séu
réttlætanlegar til að mæta straumi
nýrra borgara.
„Ég er ekki ánægður með Heklu­
reitinn, það er ekki nóg bara að
þétta heldur þarf líka að fylgja
öllum meginatriðum sem eru í nýja
aðalskipulaginu. Þeir vilja fara upp
í átta hæðir en það finnst mér of
hátt.“
Höfundur telur að borgaryfir­
völd verði áfram að vinna að því
að þétta byggð en ummyndunin
krefjist umhugsunar. Spurningar
vakni um ábyrgð stjórnmálamanna
og fagmanna. Hinn almenni borgari
verði líka að láta sig þróunina varða
og bókin nýtist vonandi sem stak í
því mengi.
Húsbyggingar taki mið
af staðháttum
Gunnlaugur hefur lengst af búið í
Köln eftir að hann lauk námi sem
arkitekt. Mörg verkefni liggja eftir
hann í Þýskalandi en hann heldur
annað heimili í Vesturbænum, sem
er í hans huga sá hluti Reykjavíkur
sem hefur heppnast hvað best hvað
varðar byggingarskipulag.
En hvað einkennir í hans huga
góðan arkitektúr?
„Auðvitað er svarið við þeirri
spurningu persónulegt en fyrir mig
er góður arkitektúr sá arkitektúr
sem verður til út frá staðháttum.“
Gunnlaugur segir mikilvægt
að borgir megi aldrei verða bara
svefnbæir.
„Ef þú býrð í borg, þá viltu lifa
borgarlífi. Borg er lífið – ekki satt?“
En hvað þá með sum úthverfi
Reykjavíkur?
„Mörg úthverfa borgarinnar eru
svefnbæir og ekki sjálf bær. Engar
verslanir, þú þarft sem íbúi að fara
allra ferða í bíl til að sækja þjónustu.
Ef þú býrð í borg þá áttu að vera
óháður því að þurfa að ferðast með
bíl,“ svarar Gunnlaugur og brýnir
stjórnmálamenn og arkitekta til að
axla ábyrgð þegar horft sé til fram­
tíðar. n
Úthverfin megi ekki vera
ósjálfbærir svefnbæir
Arkitektinn við Ljósvallagötuna. Lykilatriði að hverfin séu sjálfbær, segir Gunnlaugur Stefán Baldursson.
FRÉTTABLAÐIÐ/EYÞÓR
benediktboas@frettabladid.is
SKIPULAG „Næsti áratugur verður
áratugur Reykjavíkur þegar kemur
að uppbyggingu,“ sagði Dagur B.
Eggertsson borgarstjóri á kynn­
ingarfundi Reykjavíkurborgar í
gær.
Árleg kynning á uppbyggingu
íbúðarhúsnæðis í Reykjavík með
áherslu á framkvæmdir sem eru
í gangi og uppbyggingaráform
var haldin í gær og var þéttsetinn
bekkurinn í Tjarnarsal Ráðhúss
Reykjavíkur.
Dagur fór þar yfir bæði fortíð og
framtíð í skipulagi borgarinnar.
Hann sagði í ræðu sinni ætla ekki að
staldra við heldur bæta í en um 12
þúsund íbúar hafa sest að í Reykja­
vík síðan 2017, eða heill Mosfells­
bær. „Já, eða Árborg, Seltjarnarnes,
Grindavík, Hveragerði og Ölfus til
samans,“ sagði Dagur.
Hann sagði að bankarnir hefðu
spáð rangt um að það væri verið að
byggja of mikið í Reykjavík þegar
þeir skrúfuðu fyrir lánalínur árið
2019. „Því er tef lt fram að Reykja­
vík hafi ekki átt lóðir og hafi ekki
verið að samþykkja deiliskipulag.
Það er rangt.
Árið 2019 var f jallað um að
offramboð á íbúðum væri á leiðinni
og allir bankarnir, ekki einn og ekki
tveir heldur allir, skrúfuðu fyrir.
Það er merkilegt að það er vilji
til þess að draga þessa umræðu
inn í pólitík eða hvort það sé með­
virkni með bönkunum sem spáðu
rangt og gátu ekki annað því vaxta­
lækkun sem bjó til þessa eftirspurn
var ekki fyrirséð frekar en Covid,“
sagði Dagur.
Hann benti á að borgin væri til­
búin með lóðir, svæði og sýn á það
hvað gerðist næst en næstu fimm
árin færu 86 milljarðar í upp­
byggingu, eða 17 milljarðar á ári.
Þá sagði hann að borgin væri að
tryggja félagslega blöndun inni á
reitum sem er á höndum einkaað­
ila.
„Við erum að semja um að ákveð­
ið hlutfall á uppbyggingarreitum,
líka á þeim sem eru dýrir og glæsi­
legastir, verði þannig að félags­
bústaðir hafi forkaupsrétt og það
verði félagsleg blöndun. Þar erum
við að tryggja blandaða borg og að
við endum ekki uppi með ógeðs­
lega leiðinleg hverfi fyrir ríkt fólk
sem er alltaf í útlöndum hvort eð er
og síðan fyrir fátækt fólk þar sem er
ömurð.
Það hefur sýnt sig, til dæmis á
stóra uppbyggingarverkefninu á
sjötta áratugnum, að það er betra
fyrir alla,“ sagði Dagur. n
Fjármálastofnanir ráða hraðanum
á uppbyggingu frekar en sveitarfélög
Dagur B.
Eggertsson
borgarstjóri
H
N
O
T
S
K
Ó
G
U
R
g
ra
fí
sk
h
ön
nu
n
Auglýst er eftir umsóknum um styrki úr Loftslagssjóði.
Loftslagssjóður heyrir undir umhverfis- og auðlindaráðherra.
Hlutverk sjóðsins er að styðja við nýsköpunarverkefni á
sviði loftslagsmála og verkefni sem lúta að kynningu og
fræðslu um áhrif loftslagsbreytinga. Rannís hefur umsjón
með sjóðnum.
Boðið er upp á tvær styrktegundir og eru styrkirnir
veittir til eins árs:
• Styrkir til nýsköpunarverkefna eru ætlaðir m.a. til
þess að styrkja rannsóknir og þróunarstarf í tengslum
við aðlögun og innleiðingu á nýjum loftslagsvænum
tæknilausnum og hönnun
• Styrkir til kynningar og fræðslu um loftslagsmál
Áhersla verður lögð á verkefni sem hafa það að markmiði
að draga úr losun, sem hafa möguleika á að nýtast sem
víðast í samfélaginu og beinast að aðilum sem hafa
talsverða möguleika á að draga úr losun.
Áhersla verður lögð á verkefni sem hagnýta grunnþekkingu
sem þegar er til staðar.
Umsóknarfrestur er til 9. desember 2021 kl. 15.00.
Eingöngu er tekið við umsóknum í gegnum rafrænt
umsóknarkerfi Rannís. Ekki er tekið við gögnum eftir að
umsóknarfrestur rennur út.
Umsækjendur skulu kynna sér vel handbók sjóðsins fyrir
styrkárið 2022 áður en umsókn er gerð.
Nánari upplýsingar: www.rannis.is
Loftslagssjóður
Umsóknarfrestur 9. desember kl. 15:00
kristinnpall@frettabladid.is
SAMGÖNGUR Þriðja mánuðinn í röð
voru flestir nýskráðir bílar í október­
mánuði sem gengu fyrir rafmagni
og var í gær búið að skrá jafnmarga
nýja rafmagns­ og bensínbíla af þeim
fjórtán þúsund bílum sem hafa verið
nýskráðir það sem af er ári.
Af nýskráningum á hreinum raf­
magnsbílum á þessu ári stendur Tesla
upp úr með 749 bíla af þeim 2.748
sem hafa verið skráðir, eða rúmlega
fjórða hvern rafmagnsbíl. Um leið
eru rafmagns­ og tengitvinnbílar,
sem ganga fyrir rafmagni og bens­
íni, efst á lista yfir orkugjafa á nýjum
fólksbílum það sem af er árs.
Undanfarin ár hafa sífellt f leiri
Íslendingar skipt yfir í rafmagns­
eða tengitvinnbíla þegar yfirvofandi
bann á sölu bíla sem ganga fyrir jarð­
efnaeldsneyti færist nær. Á næstu
vikum kemur tíu þúsundasti raf­
magnsbíllinn út í umferðina en fyrir
eru þeir 9.960, þar af 9.274 fólksbílar.
Flestir þeirra er af gerðinni Nissan og
Tesla. n
Tíu þúsundasti rafmagnsbíllinn á götuna á næstu dögum
Tesla seldi fjögur hundruð raf-
magnsbíla í síðasta mánuði.
8 Fréttir 30. október 2021 LAUGARDAGURFRÉTTABLAÐIÐ