Fréttablaðið - 30.10.2021, Blaðsíða 84

Rjúpan er áhugaverður
fugl að svo mörgu leyti og
hefur tengingar við
íslenska þjóðarsál í allar
áttir.
Í aðdraganda veiðitímabilsins
sem hefst á mánudaginn gaf Dúi
Landmark út bókina Gengið til
rjúpna.
arnartomas@frettabladid.is
Umræðan um rjúpuna hefur verið ofar-
lega á baugi undanfarnar vikur enda
hefst veiðitímabilið á mánudaginn. Fyrr
í vikunni kom út bókin Gengið til rjúpna
þar sem Dúi Landmark gerir fuglinum
skil frá ýmsum hliðum.
„Rjúpan er áhugaverður fugl að svo
mörgu leyti og hefur tengingar við
íslenska þjóðarsál í allar áttir,“ segir
Dúi. „Kveikjan að þessari bók var annars
vegar að deila þeirri upplifun sem það er
að ganga til rjúpna og hins vegar að gera
grein fyrir þessum margþættu tenging-
um sem fuglinn hefur við þjóðarsálina.“
Dúi er rjúpunni vel kunnugur en hann
fór fimmtán ára gamall í sína fyrstu
veiðiferð af mörgum. Sem kvikmynda-
gerðarmaður tók hann að sér að vinna
að skotveiðimyndum hér heima, þar á
meðal af rjúpunni, auk þess sem hann
var í stjórn Skotvís í fjögur ár, þar af tvö
sem formaður.
„Uppleggið var að fjalla um rjúpuna
frá sem f lestum hliðum, bæði fyrir
skemur og lengra komna veiðimenn
sem myndu finna efni við sitt hæfi, en
líka fyrir almenning sem er forvitinn
um málefnið og þá sérstaklega söguna,“
segir Dúi.
Aldagömul hefð
Í bókinni kennir ýmissa grasa. Þar er
meðal annars farið yfir undirbúning
veiðiferðarinnar, skotveiðileyfi, hvers
konar vopn eru notuð, hvernig eigi að
haga sér á veiðislóð, hvernig skuli lesa
landið og hver munurinn sé á rjúpna-
veiði með og án hunds. Sá kafli sem Dúi
segir að hafi verið hvað forvitnilegast að
skrifa er um sögu rjúpnaveiða á Íslandi.
„Sú saga teygir sig mjög langt aftur,
eiginlega alla leið að landnámi og fram
á okkar daga,“ segir hann. „Þar segir
frá fyrstu rjúpnaveiðimönnum lands-
ins, bræðrunum Helga og Grími, sem
koma fyrir í Fljótsdæla sögu. Síðan er
farið í gegnum þjóðsögurnar, hvenær
skotvopnin komu til sögunnar og síðan
hvernig neyslu- og veiðihefðin myndað-
ist hérna heima fyrir.“
Matargerðinni eru svo gerð góð skil
þar sem þrír stjörnukokkar gefa upp-
skriftir að rjúpunni; þau Úlfar Svein-
björnsson, Nanna Rögnvaldardóttir og
Snædís Jónsdóttir. Þá er einnig að finna
uppskriftir frá Jóni Pálmasyni á Sauðár-
króki að þurrkaðri rjúpu, rjúpnasnafs og
fleira til.
Að lokum eru svo teknar saman veiði-
sögur héðan og þaðan. „Sögurnar eru
svo stór hluti af veiðimenningunni,“
segir Dúi. „Talsvert mikið af góðu veiði-
fólki hefur lagt mér til sögur, bæði karlar
og konur, en sú ánægjulega þróun hefur
átt sér stað að hlutur kvenna hefur auk-
ist á undanförnum árum.“
Dúi segir að mikil spenna sé í veiði-
samfélaginu fyrir því að veiðitímabilið
hefjist á mánudaginn. „Við hlökkum öll
til og erum fegin að það sé aftur orðið
hægt að veiða rjúpu,“ segir hann. „Annað
hefði svo sem verið algjört glapræði. Það
má segja að fyrir mörg okkar þá sé þetta
upptakturinn fyrir jólin og undirbún-
ingur þeirra hefjist þar.“ n
Rjúpan og þjóðarsálin
Það eru fáir fróðari um rjúpuna en Dúi Landmark, enda er hann hokinn af reynslu. FRÉTTABLAÐIÐ/SIGTRYGGUR ARI
Lukkulegir og stoltir veiðimenn á Ísafirði
árið 1916. MYNDASAFNIÐ Á ÍSAFIRÐI / ÚR SAFNI
BJÖRNS PÁLSSONAR
1941 Lokið er við höggmyndir af fjórum forsetum Banda-
ríkjanna á Rushmore-fjalli.
1960 Diego Maradona knattspyrnumaður fæðist.
1983 Fyrstu frjálsu kosningarnar eru haldnar í Argentínu
eftir sjö ára herforingjastjórn.
1985 Eduard Shevardnadze, utanríkisráðherra Sovétríkj-
anna, kemur í opinbera heimsókn til Íslands.
2008 Íslenska kvennalandsliðið í knattspyrnu vinnur
það írska 3:0 á Laugardalsvelli og kemst þar með í
úrslitakeppni.
Merkisatburðir
Ástkær eiginmaður minn, faðir,
tengdafaðir, afi og langafi,
Skúli Lýðsson
bóndi,
Keldum á Rangárvöllum,
lést á Hjúkrunarheimilinu Lundi á
Hellu 19. október. Útförin fer fram frá
Keldnakirkju laugardaginn 6. nóvember klukkan 14.00.
Drífa Hjartardóttir
Lýður Skúlason Una Guðlaugsdóttir
Hjörtur Skúlason Ragna Sól V. Steinmüller
Skúli Skúlason Melkorka Mjöll Kristinsdóttir
Viktor Berg, Drífa, Guðmundur, Jón Ari, Viktoría, Eyjólfur
Auðbrekku 1, Kópavogi
Sverrir Einarsson Jóhanna Eiríksdóttir
síðan 1996
Símar allan sólarhringinn:
581 3300 & 896 8242
www.utforin.is
Komum heim til aðstandenda og
ræðum skipulag útfarar ef óskað er
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
www.utfararstofa.is • Símar: 565 5892 & 896 8242
ÚTFARARSTOFA HAFNARFJARÐAR
ALÚÐ • VIRÐING • TRAUST • REYNSLA
Vesturhlíð 2 | Fossvogi | s. 551 1266 | utfor@utfor.is | utfor.is
VIÐ ÞJÓNUM ALLAN SÓLARHRINGINN
Útfararþjónusta
í yfir 70 ár
Innilegar þakkir til allra sem sýndu
okkur hluttekningu og hlýhug vegna
andláts ástkærrar systur okkar,
mágkonu og frænku,
Þóru Guðnadóttur
áður til heimilis að Sólheimum 25.
Sérstakar þakkir færum við starfsfólki Minni-Grundar
sem annaðist hana af einstakri alúð og umhyggju.
Gerður Guðnadóttir
Bjarni Guðnason
Jónína Margrét Guðnadóttir Sveinn Snæland
og frændsystkin.
Ástkær eiginmaður, faðir, tengdafaðir,
bróðir, mágur, afi og langafi,
Snorri Kristinn Þórðarson
Ársölum 1,
lést í faðmi fjölskyldunnar á Líknardeild
Landspítalans, miðvikudaginn
20. október. Útförin fer fram
1. nóvember kl. 13.00 frá Lindakirkju.
Brynja Böðvarsdóttir
Böðvar Snorrason Kristín V. Jónsdóttir
Þórður Snorrason Herdís Sigurðardóttir
Ingibjörg H. Snorradóttir Páll Ólafsson
Sigríður Brynja Snorradóttir Sveinn Daníel Arnarson
Jóna Maggý Þórðardóttir Haukur Óskarsson
barnabörn og barnabarnabörn.
TÍMAMÓT FRÉTTABLAÐIÐ