Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Qupperneq 7

Allt er fertugum fært
Þetta hefti Múlaþings sem hér kemur fyrir sjónir lesenda er hið fertugasta í röðinni. Það verður
að segjast eins og er, að ekki er sjálfgefið að tímarit eins og Múlaþing lifi í nútímasamfélagi
netmiðla og íjölbreyttrar afþreyingar.
Hinir tryggu áskrifendur ritsins eru grundvöllurinn að því að ritið komi út og einnig þeir
höfundar sem láta efni af hendi rakna til birtingar í ritinu án endurgjalds. Nú eru áskrifendur
Múlaþings um 500 talsins og hefur þeim fækkað á síðustu árum, aðallega vegna þess að
áskrifendur til margra ára hafa horfið yfír móðuna miklu. Þetta er í raun lágmarksijöldi til
að útgáfan standi undir sér án allra styrkja eins og raunin hefur verið mörg undanfarin ár.
Erfiðlega hefur gengið að fjölga áskrifendum. Ymsar leiðir hafa verið reyndar og
fyrir nokkrum árum var sú leið farin að minnka birgðastöðuna með því að senda eitt hefti
Múlaþings að gjöf inn á öll heimili á Austurlandi til kynningar. Það skilaði innan við iO
nýjum áskrifendum. Fyrstu tíu hefti Múlaþings eru nú illfáanleg og eftirsótt meðal safnara.
Fyrsta hefti Múlaþings kom út árið 1966 og var gefið út af Sögufélagi Austurlands.
Félagið var stofnað 19. september 1965 í þeim tilgangi meðal annars að gefa út tímarit með
það að markmiði „að halda til haga ýmsu af sögusviði landshlutans og úr samtíð“, eins og
fyrsti ritstjóri þess Armann Halldórsson kennari á Eiðum komst að orði þegar hann fylgdi
fyrsta heftinu úr hlaði. Þetta markmið er enn í fullu gildi þó að efni Múlaþings hafi vissulega
breyst nokkuð í tímans rás.
Á fyrstu árum ritsins var komið á neti umboðsmanna í Múlasýslum, í sveitum og
kaupstöðum, við útgáfu þriðja heftis, sem kom út árið 1968, voru þessir umboðsmenn tuttugu
talsins. Sögufélag Austurlands lagði upp laupana árið 1980 og eftir það eru Múlasýslumar
tvær og þrír kaupstaðir fjórðungsins skrifuð sem útgefendur ritsins og síðar Héraðsnefnd
Múlasýslna. Eftir að Héraðsnefnd var aflögð hefur SSA verði skráð sem útgefandi og hafa
sveitarfélög á Austurlandi tilnefnt fólk í útgáfustjóm ritsins. Verður saga Múlaþings ekki
rakin hér frekar enda ekki hægt í stuttum pistli sem þessum.
„Tímaritin eru eins og börnin á jýrri tíð, sum komust til vits og ára en önnur dóu þegar
í œsku og gleymdust nokkuð fljótt öðrum en nánustu aðstandendumsvo ritar Ármann
Halldórsson í 11. hefti Múlaþings. Ármann kenndi undirrituðum íslensku við Alþýðuskólann
á Eiðum. Eitt sinn kom það fyrir mig að sofna í tíma hjá Ármanni og vaknaði ég ekki fyrr
en allir höfðu yfirgefið stofuna. Á þeim ámm hefði mér aldrei dottið í hug, og örugglega
Ármanni ekki heldur, að ég ætti eftir að standa í sömu spomm og lærifaðirinn að ritstýra
hinu merka riti Múlaþingi.
Við útgáfu þessa hefitis Múlaþings er mér það efst í huga að láta útgáfuna ekki sofna á
komandi árum, eins og mér varð á í kennslustundinni hjá Ármanni forðum. Árið 2016 verða
fímmtíu ár liðin frá því að fyrsta heftið kom út og mun ritið vonandi lifa það merkisafmæli
útgáfunnar.
Njótið vel.
JGG
5