Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Síða 53

Valtýskambur og fleiri slíkir
Valtýskambur. Myndir er frá þeim tíma þegar þjóðveguinn lá rétt ofan við hann. Ljósmynd: Ingimar Sveinsson.
Valtýskamburinn er stutt vestur af Hálsi, bænum mínum, sem verið hefur í eyði í rúmlega
hálfa öld. Hann er stutt austan við hina sérkennilegu Rauðuskriðu.
Þjóðvegurinn lá áður rétt ofan við kambinn, en hefur nú nýlega verið færður niður fyrir
hann þegar nýr vegur var lagður á þessum slóðum. Þar með var ekki eins auðvelt að skoða
klettinn.
Valtýskambinum hefur fylgt sú frásögn að misendismaður að nafni Valtýr hafi verið
dæmdur til að standa á höfði fremst á kambinum á meðan messað var í kirkjunni á Hálsi.
Sagan segir að hann hafi leyst þá þraut og þar með bjargað lífi sínu.
Gísli Bjömsson á Homafirði sem vann við byggingu brúar á Hamarsá 1915, sagði mér
einu sinni að hann hefði freistast til þess að fara fremst á kambinn og standa þar á höfði. „Eg
rétt lyfti mér upp, en lét mig strax síga niður aftur,“ sagði Gísli.
Strýtukambur er í túninu á Strýtu, stutt frá bænum. Það var almennt álitið að hann væri kirkja
huldufólks. Á þeim ámm, sem það tíðkaðist að kaupa sér vindrellu til að framleiða rafmagn
til ljósa, var ein slík rella sett upp á Strýtukambinn. Höfðu ýmsir ama af þessu fyrirtæki og
töldu að hávaðinn frá rellunni mundi tmfla huldufólkið. Um skeið vom margar slíkar rellur
á klettum á Djúpavogi. En vindrellu öldin gekk fljótt yfir. Nágrannar mínir keyptu sér lítinn
bensínmótor af gerðinni Onan og höfðu hann í skúr við hliðina á bænum. Reyndist rafmagn
frá honum miklu öruggara en frá vindrellunum.
51