Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Blaðsíða 113

Æskuminningar
Ingóýur Gíslason, lœknir á Vopnafirði. Eigandi myndar:
Ljósmyndasafn Austurlands.
þá höfðu þau brotið skarð í garðinn. Eitt
sinn sá ég Jón Eyjólfsson koma, fór ég þá til
útskyggnis, hvort nautin væru nokkurs staðar
nálægt, hljóp upp á mel fyrir ofan bæinn og
sá að nautin voru að koma, hrópaði ég þá til
Jóns: „Nautin koma, nautin koma.“ Jón hafði
í þessu sest niður til að hægja sér, en hljóp
nú ofboðslega með allt á hælunum heim.
Það stóð heima, rétt áður en nautin kræktu í
buxur Jóns, barg ég honum inn, vísaði honum
alla leið upp á framhúsloftið, nautin færu þó
aldrei upp stigann. Þama sátum við Jón og
horfðum út um gluggann, meðan piltar ráku
nautin með ljái í höndum.
Smalaferðir á afréttum
I smalaferðum fann ég oft unga, sem villst
höfðu frá mæðrum sínum, þá var ég vanur
að gá í kring að hvort eigi væm þar hreiður
með mæðram og ungum. Stundum flutti ég
unga að hreiðri, þar sem eigi var litið við
honum, þá var að fara annað. Stundum fann
maður unga illa til reika og þá fór ég með þá
heim. Stundum fann ég dauða fugla, helst
eftir hin hörðu hret, sem gerði á vorin, eftir
að fuglarnir vora komnir. Þótti mér allt slíkt
sorglegt. Einu sinni í sauðburðar hjásetunni
fann ég svo marga dauða fugla að ég tók til
bragðs að búa til kirkjugarð fyrir þá. Ég valdi
hentugan stað og hlóð steinum umhverfis
hann, gróf svo fuglana, hélt ræðu yfir þeim og
söng sálm. Löngu seinna á skólaáranum kom
ég þangað og gróf þar fugl, reisti trékross yfir
og skrifaði á þessa vísu á Esperanto: „Vana
estas la espero...“ - „Hégómi er von, nú er
hann dáinn og kemur ekki aftur, höfuðið hylur
mold, en fót styður steinn.“
Ég man ekki til að hafa nokkra sinni deytt
skepnu sjálfur. Einu sinni var kerling heima
í fjarvera móður minnar vegna veikinda. Ég
var einn heima með kerlingu. Þá vildi hún fá
mig til að kasta út tíkarhvolpum. Ég færðist
undan, en er hún leitað á tók ég til bragðs að
flýja.. Ég stökk hágrátandi að heiman til næsta
bæjar. Alltaf hafði ég óbeit á rjúpnadrápi og
taldi svo til að enginn yrði ríkur á slíkri iðju.
Auðvitað er ég ekki með þessu að kast rýrð
á þá sem verða að deyða skepnur, slíkt er
auðvitað fylgjandi atvinnuvegum voram. Ég
skýri ffá þessu bæði sem æskuminningu og til
að sýna hve einkennilegur ég var strax ungur.
Aldrei man ég til þess að ég sýndi af mér
strákapör eða hrekkvísi, ég var alltaf strálegur
og tók allt hátíðlega. Eitt sinn gramdist mér
við börn frá næstu bæjum, er þau komu til
að leika sér. Þá sjáum við að Jón Eyjólfsson
er allsber að baða sig í læknum framan við
túnið. Þá stökkva þau upp á melinn og hrópa:
„Nautin koma, nautin koma,“ sem auðvitað
var narr. Jón vesalingurinn stekkur af stað
allsber inn í bæ til kvenfólksins. Ég var ekki
með í þessu, mér datt aldrei í hug að hrekkja
þennan sakleysingja.