Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2014, Qupperneq 122

Múlaþing
Margrét fæddist á Hallormsstað árið 1843, giftist 1880 og dó 1899. Svo skemmtilega vill
til að Ljósmyndasafnið á einnig aðra visit-mynd af Margréti sem var tekin á ljósmyndastofu
Eyjólfs Jónssonar á Seyðisfirði en hann opnaði ljósmyndastofu vorið 1893. Verður að teljast
merkilegt að til séu tvær myndir af konu sem var uppi á þessum tíma.
Elsta ljósmynd sem til er af Austfirðingi er mynd Siggeirs Pálssonar af Guttormi Pálssyni
(f. 1775 d. 1860) prófasti í Vallanesi. Ljósmyndasafn Austurlands á aðeins eftirtöku afþeirri
mynd en frummyndin er varðveitt hjá Þjóðskjalasafni Islands. Safnið á einnig eftirtöku af mynd
semHolm-HansentókafÞórunniPálsdótturhúsfreyjuáHallfreðarstöðum(f. 1811 d. 1880).
Nokkrar myndir eftir Nicoline Weywadt eru til hjá Ljósmyndasafni Austurlands en
Þjóðskjalasafn Islands keypti glerplötur, mannamyndir og ýmsan ljósmyndabúnað af ættingjum
hennar árið 1943 og 1981. Áhugaverð er stór innrömmuð hjónamynd af systur hennar Agnesi
Weywadt (f. 1859 d. 1934) húsfreyju og manni hennar Stefáni Guðmundssyni (f. 1855 d.
1931) verslunarstjóra á Djúpavogi.
Einnig eru til í ramma stækkaðar myndir af hjónunum Guðnýju Benediktsdóttur (f. 1802 d.
1878) og séra Þórami Erlendssyni (f. 1800 d. 1898) presti á Hofi í Álftafirði. Ljósmyndarinn
er óþekktur.
Annar áhugaverður flokkur mynda á Ljósmyndasafni Austurlands eru svokallaðar
Ameríkumyndir. Fólk sem flutti til Vesturheims sendi af sér myndir heim til Islands og fékk
sendar myndir af ættingjum sínum hér heima. Hafa þessar myndir komið til Ljósmyndasafnsins
frá ættingjum Vestur-íslendingar hér heima eða í Ameríku.
Myndir á ljósmyndavefnum
Verður nú gerð betri grein fyrir þeim myndasöfnum sem eru á Ijósmyndavefnum. Eins og
fyrr segir á Ljósmyndasafnið mun fleiri myndir en voru birtar á vefnum við opnun hans.
Mannamyndir
Heildarfjöldi mannamynda (kabinet- og visit-stærð) hjá Ljósmyndasafninu er um 12 þúsund
en ekki hefúr náðst að skanna nema 2100 þeirra. Ljósmyndasafninu hafa einnig áskotnast
nýrri söfn. Stærst þeirra eru myndasöfn Austra og UIA.
Myndasafn Austra
Kópíu- og filmusafn Vikublaðsins Austra var afhent árið 2004 og telur það rúmlega 26 þúsund
myndir sem búið er að flokka, skanna og tölvuskrá. Þær eru að mestu leyti teknar á níunda
og tíunda áratug síðustu aldar og endurspegla vel mannlíf í fjórðungnum á sínum tíma.
Myndasafn UÍA
Árið 2012 afhenti Ungmenna- og íþróttasambands Austurlands (UIA) myndasafn sitt. Um
er að ræða rúmlega 10 þúsund myndir (pappírskópíur, filmur og slides-myndir) sem búið
er að skanna og tölvuskrá. Þar má finna myndir frá íþróttaviðburðum, landsmótum og öðru
félagsstarfi.
Sigurður Aðalsteinsson
Tæplega 7 þúsund myndir Sigurðar Aðalsteinssonar blaðamanns hjá Morgunblaðinu og
leiðsögumanns við hreindýraveiðar spanna tímabilið frá miðbiki 20. aldar til síðustu aldamóta.
120