Skessuhorn - 08.12.2021, Blaðsíða 22

MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 202122
Hallgrímskirkja í Saurbæ á Hval-
fjarðarströnd var reist af íslensku
þjóðinni til minningar um séra
Hallgrím Pétursson. Kirkjan er
fögur og vönduð bygging og í alla
staði hið prýðilegasta guðshús.
Hún er reist eftir uppdrætti arki-
tektanna Sigurðar Guðmundsson-
ar og Eiríks Einarssonar. Kirkjan
er steinsteypt og er áferð hennar
að utan eins og skarðsúð. Að inn-
an eru veggir hlaðnir úr dönskum
tígulsteini og er hún eina kirkjan
hér á landi sem er þannig innrétt-
uð. Að innan er loft klætt völdum
harðviði en að utan lagt eiri. Gólf
er lagt parketi en altari, bekkir og
predikunarstóll úr askviði. Í kirkj-
unni eru vönduð og fögur listaverk.
Altaristafla kirkjunnar er kalkmál-
verk-freska eftir finnska listamann-
inn Lennart Segerstraale og kom
það í kirkjuna árið 1964. Megin-
táknmál listaverksins er Jesús sem
ljós heimsins en einnig er brugðið
upp mynd af sr. Hallgrími þar sem
hann er að yrkja passíusálmana. Á
altari kirkjunnar er gamall róðu-
kross, talinn vera síðan um 1500
og hefur að líkindum verið í þeirri
kirkju sem sr. Hallgrímur þjónaði.
Predikunarstóll kirkjunnar er út-
skorinn með guðspjallamönnun-
um og táknum þeirra og gerði það
Ágúst Sigurmundsson, myndskeri.
Skírnarfont úr grásteini gerði Ár-
sæll Magnússon steinsmiður en
skálin er eftir Leif Kaldal. Í kirkj-
unni er tólf radda pípuorgel frá
Noregi er kom í kirkjuna árið 1968.
Allir sjö gluggar kirkjunnar eru
myndagluggar af steindu gleri eft-
ir listakonuna Gerði Helgadóttur.
Myndefni þeirra er meðal annars
sótt í passíusálmana og sálminn
„Um dauðans óvissantíma“ (Allt
eins og blómstrið eina).
Fyrir nokkru var lokið við að
gera við glerið í þessum steindu
gluggum eftir Gerði Helgadóttur
og ákvað blaðamaður Skessuhorns
að skoða málið betur og hitti að
máli Jón Valgarðsson, formann
sóknarnefndar Saurbæjarsóknar, í
kirkjunni í síðustu viku. Jón segir að
upphafið á þessu verkefni hafi verið
í september fyrir rúmu ári síðan, en
þá hafi Kristján Loftsson, forstjóri
Hvals hf. sett sig í samband við
þau í sóknarnefndinni og sóknar-
prestinn og sýnt áhuga fyrir því að
það yrði skoðað með viðgerðir á
gluggunum: „Þá hafði hann komið
hingað með sérfræðingi frá þeirri
verksmiðju sem gerði gluggana í
upphafi og komið með þá hingað
til að skoða gluggana. Það var hans
álit að það þyrfti að taka þetta allt í
gegn. Gluggarnir komu í kirkjuna
árið 1965 og ekkert hefur verið gert
með þá síðan. Kristján hafði mikinn
áhuga fyrir því að þetta yrði gert og
að hans frumkvæði var drifið í því
að hafa samband við þessa menn.
Þessi maður sem kom og skoð-
aði þetta var frá þessari verksmiðju
sem framleiddi þetta í upphafi en
það er fjölskyldufyrirtæki sem er
búið að starfa í marga ættliði. Sá
sem er í forsvari þarna núna er af-
komandi þeirra Fritz og Ludovikus
Oidtmann sem framkvæmdu verk-
ið í upphafi og heitir Stefan. Nema
hvað að síðan er ákveðið að fara í
þetta í samráði við þessa aðila í
Þýskalandi og fyrstu dagana í júlí
í sumar komu tveir menn, sér-
fræðingar frá Þýskalandi, og tóku
alla gluggana úr. Bjuggu um þá og
pökkuðu þeim saman í sérstakar
kistur sem þeir eru með og allt var
flutt til Þýskalands í viðgerð. Gler-
ið var allt óskemmt en það þurfti að
gera allt upp og þá gerðu þeir meira
og minna við allt blýið sem heldur
þessu saman.
Ekta Þjóðverjar
Sáuð þið mikinn mun á gluggun-
um þegar þeir komu til baka? „Al-
veg feikilegan mun enda var þá
búið að hreinsa allt upp og maður
sá hvað þetta var allt orðið miklu
hreinna og bjartara. Gluggarn-
ir voru sendir til baka að utan og
komu 20. nóvember. Síðan komu
tveir menn frá Þýskalandi ásamt
mönnum sem hafa verið að vinna
við þetta fyrir okkur hjá kirkjunni
frá Trésmiðjunni Akri á Akranesi
og þeir sáu um að setja hlífðar-
gler utan á gluggana, taka þá frá
svo hinir kæmust að og ganga svo
frá eftir á. Þjóðverjarnir settu alla
gluggana í aftur á þremur dög-
um og það var magnað að fylgjast
með þeim. Þeir unnu þetta þannig
að þeir gerðu sér vinnuplan fyr-
ir daginn á morgnana og tíma-
settu það. Hver rúða átti að fá sinn
tíma, alveg ekta Þjóðverjar. Núna
er glerið sett í með töluvert öðru-
vísi hætti en áður, það er ný tækni
sem menn hafa þróað með reynsl-
unni og á að duga miklu lengur en
gamla glerið sem hefur þó dug-
að frá árinu 1965 sem í sjálfu sér
er mjög góð ending. Glerið var
óskemmt og þeir þökkuðu því að
rúðurnar eru ekki svo stórar hver
um sig en í sumum kirkjum eru
rúðurnar afar stórar.“
Miklir velunnarar
kirkjunnar
Jón segir að það hafi verið ýmsir
góðvinir kirkjunnar sem gáfu þessa
glugga alla á sínum tíma og þegar
kirkjan var vígð 28. júlí 1957 þá
var stóri glugginn sem er á vestur-
hliðinni kominn en hann er líka eft-
ir Gerði Helgadóttur eins og allir
hinir. Það sést að það er annar blær
á honum en hann var framleiddur
hjá fyrirtæki í París. Þá segir Jón
að þeim hafi þótt það skipta miklu
máli að það væru sömu aðilar sem
framkvæmdu verkið og hefðu gert
það í upphafi. Þetta væru fagmenn
sem hefðu lært og haldið við þessari
tækni mann frá manni en þetta væri
mikið verk og dýrt og ljóst að þessi
litli söfnuður gæti fjárhagslega ekki
ráðið við þetta en þá hafi Kristján
boðið þeim að hjálpa til við fjár-
mögnunina. Hvernig tengist hann
þessari kirkju?
„Kristján er góðvinur kirkjunn-
ar. Upphafið að góðum tengslum
þessarar fjölskyldu við þessa kirkju
er þegar kirkjan er byggð en þá er
Hvalur hf. með öflugt fyrirtæki
hér í sveitinni. Foreldrar Kristjáns,
Loftur Bjarnason og Sólveig Svein-
bjarnardóttir, voru mikið áhugafólk
um þessa kirkjubyggingu. Í upphafi
þegar kirkjan er byggð þá kostaði
Loftur ansi mikið við framkvæmdir.
Hann gaf á sínum tíma allan eirinn
á þakið á kirkjunni og síðar gaf hann
„Það er gott að eiga góða að“
Lokið er viðgerðum á steindum gluggum Hallgrímskirkju í Saurbæ
Jón Valgarðsson er formaður sóknarnefndar.
Allt annað er að sjá gluggana eftir viðgerðina. Altaristaflan í Saurbæjarkirkju.
Glugginn á vesturhlið kirkjunnar er afar fallegur.
Núna er sýning í kirkjunni með biblíumyndum sem eru unnar af listakonunni
Önnu Guðrúnu Torfadóttur.