Skessuhorn - 16.02.2022, Side 25

MIÐVIKUDAGUR 16. FEBRÚAR 2022 25
Árið 2021 sótti Héraðsskjalasafn
Akraness um miðlunarstyrk til
Þjóðskjalasafns Íslands. Styrkurinn
gengur út á það að gera elstu skjöl
í safnkosti aðgengileg almenn­
ingi með miðlun á vef. Fara þarf
eftir ákveðnum fyrirfram gefnum
viðmiðum við ljósmyndun skjal­
anna, vinnslu og skráningu þeirra.
Héraðs skjalasafnið fékk styrk til
að ljósmynda og miðla elstu skjöl­
um Innri­og Ytri Akraneshrepps
og haf ist var handa við verkefnið á
vormánuðum 2021.
Ákveðið var að kaupa tækjabún­
að til ljósmyndunar og vinnslu
skjala og var starfsmaður ráð­
inn tímabundið í verkefnið. Þá
var einnig sett upp heimasíða fyr­
ir héraðsskjalasafnið og miðlunar­
vefur fyrir skjölin og fóru vefirn­
ir í loftið um áramótin. Miðlunar­
vefurinn býður upp á marga fram­
tíðarmöguleika. Til að mynda gerir
hann fólki kleift að endurrita texta
gamalla skjala þannig að textinn
verði leitarbær á vefnum. Samhliða
vinnu við að ljósmynda þau skjöl
sem tilgreind voru í styrkbeiðni þá
var ráðist í að færa annað efni yfir
á stafrænt form, bæði skjöl, hljóð­
efni og myndefni. Vefurinn felur
í sér að stórmerkilegar heimild­
ir sem tengjast sögu Akraness eru
nú mjög aðgengilegar og fólk getur
flett í þeim hvenær sem er og hvar
sem er. Hægt og rólega munu bæt­
ast við fleiri heimildir en nú þegar
má m.a. finna heimildir Æfingafé­
lagsins, Knattspyrnufélagsins Kára,
Kvenfélags Akraness, fundargerð­
ir Innri­Akraneshrepps, Íþróttafé­
lagsins Harðar Hólmverja og fleira.
Blaðamaður Skessuhorns hitti
að máli í síðustu viku á Héraðs­
skjalasafninu þau Erlu Dís Sig­
urjónsdóttur héraðsskjalavörð og
Ragnar Valgeir Jónsson skjalavörð
og fékk að forvitnast aðeins um
þennan nýja miðlunarvef og hvern­
ig þessi hugmynd fór af stað. „Þetta
byrjaði í rauninni með því að við
sækjum um þennan miðlunarstyrk
til Þjóðskjalasafns og setjum síðan
miðlunarvefinn í loftið því skilyrðið
fyrir þessum styrk var að við þurft­
um að færa efnið á stafrænt form og
miðla því á vefnum.“
Á höttunum eftir
gömlum tækjum
Erla Dís og Ragnar segja að það sé
mikil og fjölbreytt vinna í kringum
þetta verkefni: „Hún felst aðallega
í því að finna bækurnar, ljósmynda
þær og svo þarf að vinna hverja ein­
ustu mynd. Litgreina hana, „fiffa
hana til“ og fínisera og svo þarf að
skrá inn svokallað „metadata“ sem
eru stafrænar upplýsingar á hverja
mynd. Þá höfum við verið á hött­
unum eftir ýmsum gömlum tækjum
til að færa gamalt mynd­ og hljóð­
efni yfir á stafrænt form og biðlum
til almennings að hafa augun opin
ef tæki fyrirfinnast í þeirra geymsl­
um.“
Eftir opnun veraldarvefsins,
hvernig hefur það breytt upp­
lýsingastreymi á okkar tímum?
„Vefurinn hefur breytt umhverf­
inu töluvert, aðgengi að upplýsing­
um er orðið mun fjölbreyttara og
hraðinn meiri. Það leitar til okkar
margt fólk sem er að vinna að rann­
sóknum, skrifa greinar eða fréttir
og oft er þetta sama efnið sem fólk
er að leita í. Eins og fundargerða­
bækur hjá íþróttafélögunum og
þess háttar og þess vegna erum við
að reyna að koma þessu öllu á vef­
inn. Allt þetta efni sem er hér höf­
um við tekið á móti síðustu áratugi
af ýmsum aðilum og komið í varð­
veislu. Með þessu verkefni erum
við að stíga skref í stafrænni um­
breytingu og það er okkar vilji að
halda ótrauð áfram svo að við upp­
fyllum kröfur nútímans og þarfir
borgaranna.“
Erla Dís og Ragnar segja að þau
hafi fengið mjög jákvæð viðbrögð
við þessum nýja miðlunarvef, bæði
frá samstarfsaðilum, öðrum héraðs­
skjalasöfnum og einnig frá hinum
almenna borgara: „Við erum að
nota facebook til að vekja athygli á
þessu og þetta kemur hægt og ró­
lega. Við setjum alltaf inn tilkynn­
ingu á heimasíðuna og facebook
síðuna þegar nýtt efni er að koma
inn á miðlunarhlutann og fólk get­
ur fylgst með því þar.“
Héraðsskjalasöfnin eru alls 20 á
öllu landinu og hluti þeirra er með
miðlunarsíður. Erla Dís og Ragn­
ar segja að vinnan í kringum þetta
sé mjög sérhæfð og því sé mikil­
vægt að halda í svona starfsemi og
halda þessu verkefni áfram en til
þess þurfa þau áframhaldandi styrk
frá Þjóðskjalasafninu. „Því mun­
um við sækja aftur um styrk til
Þjóðskjalasafns til að halda áfram
með ljósmyndun og miðlun á elstu
skjölum kaupstaðarins auk þess sem
haldið verður áfram að setja inn
enn meira af áhugaverðum skjöl­
um. Á þessu ári er stefnt að því að
ljósmyndakostur héraðsskjalasafns­
ins fari einnig inn á miðlunarvef­
inn og með því verði hann gríðar­
leg miðstöð fróðleiks og sögu hér­
aðsins.“
Pikka út
athyglisvert efni
En hvaða efni er til að mynda í
geymslum safnsins sem á eftir að
setja inn? „Við erum með svaka­
lega mikið magn af efni sem við
eigum eftir að setja inn svo sem
efni frá ýmsum félagasamtökum og
einkaskjalasöfn. Þessa dagana erum
við í íþróttadeildinni og vorum
til dæmis í morgun að vinna með
efni frá Knattspyrnufélagi Akra­
ness. Við erum að reyna að pikka út
athyglisvert efni frá öllum tímum,
einnig skjöl sem búið er að leita
mikið í hjá okkur og því reynum
við að koma þeim á framfæri. Við
erum ekki komin með ljósmynd­
ir ennþá inn á vefinn en stefnum á
það á þessu ári.“
Spurð hvort þetta sé ekki ei­
lífðarverkefni hlæja þau og segja
að stutta svarið sé já því hér sé til
óþrjótandi efni frá sögu Akraness.
„Nú á vormánuðum mun opnast sá
möguleiki að setja inn á miðlunar­
vefinn mynd­ og hljóðefni. Þá verð­
ur sett inn margt af því áhugaverða
efni sem til er í geymslum safnsins.
Einnig verða settar inn skjalaskrár
safnsins sem auðvelda almenningi
aðgengi að safninu,“ segja þau Erla
Dís og Ragnar að lokum.
Heimasíða safnsins er á slóðinni
herakranes.is og þar er hlekkur inn
á miðlunarvefinn: https://akranes.
is/main/archives vaks
Yfir 300 málverk í eigu Akraneskaupstaðar eru m.a. í geymslurýminu.
Héraðsskjalasafn Akraness með nýjan miðlunarvef
Erla Dís og Ragnar Valgeir.
Starfsaðstaðan fyrir miðlunarvefinn.
Séð inn í geymslurými Héraðsskjalasafnsins.