Skessuhorn - 02.03.2022, Blaðsíða 12

MIÐVIKUDAGUR 2. MARS 202212
Miðvikudaginn 23. febrúar síð­
astliðinn voru þrjátíu ár liðin frá
því að togarinn Krossnes SH 308
fórst á Halamiðum og með honum
þrír menn. Togarinn var gerður út
frá Grundarfirði og var slysið eðli
málsins samkvæmt þungt högg fyr­
ir samfélagið. Á þessum tímamót­
um í síðustu viku hittust eftirlifandi
áhafnarmeðlimir og aðstandendur
við minnismerki þeirra sem fórust,
en það er staðsett í Setbergskirkju­
garði við Grundarfjörð. Athöfnin
var falleg og byrjaði á því að Haf­
steinn Garðarsson, sem var skip­
stjóri í þessum örlagaríka túr, fór
með nokkur minningarorð áður
en séra Aðalsteinn Þorvaldsson
sóknarprestur í Grundarfirði tók
við. Að lokum fór Sigurður Ólafur
Þorvarðarson, sem var stýrimaður
á þessum tíma, með sjóferðabænina
áður en farið var á Kaffi 59 þar sem
boðið var upp á kaffi og kökur.
Kom skyndilega
halli á skipið
Þegar þessi örlagaríki sunnudag­
ur árið 1992 rann upp var skip­
ið að veiðum á Halamiðum, um
44 sjómílur norðvestur af Galtar­
vita. Skipverjar mættu á vakt klukk­
an hálf sjö eins og venjulega. Um
áttaleytið var byrjað að hífa inn
trollið þegar skipið fór skyndilega
að hallast. Skipið hallaðist rólega
í bakborða þegar búið var að hífa
svolítið inn og svo jókst hallinn. Þá
var slakað aðeins en það skipti engu
máli. Skipið hélt bara áfram að
hallast og nokkrum mínútum síð­
ar var það horfið af yfirborði sjávar.
Höfðu nýverið
sótt námskeið
Þegar tuttugu ár voru liðin frá
slysinu birtist ýtarlegt viðtal hér í
Skessuhorni við Hafstein Garðars­
son, sem Áslaug Karen Jóhanns­
dóttir skráði. Frændi hennar var
skipstjóri á Krossnesi þennan túr.
Einnig var rætt við Reyni Trausta­
son stýrimann á Sléttanesi, sem
kom að björgun áhafnarmeðlima.
Við skulum grípa aðeins niður í frá­
sögnina:
Sigurður Ólafur Þorvarðarson
var stýrimaður í þessum túr og var
uppi í brú þegar þessi atburðarás
hófst. Hafsteinn Garðarsson var
fyrsti stýrimaður og afleysingaskip­
stjóri og var skipstjóri í þessari ferð
en hann var í koju á þessum tíma.
„Ég vaknaði við kallið frá Óla Sigga
stýrimanni um að allur mannskap­
ur skyldi ræstur því að eitthvað væri
að,“ sagði Hafsteinn í febrúar 2012.
„Ég fann strax að eitthvað væri að,“
en eftir fimm ár á skipinu var hann
farinn að þekkja hreyfingar þess.
„Ég henti mér í hvelli í buxur og
bol og fór upp. Ég varð að vaða
sjó á íbúðaganginum því hurðin
út á dekk var opin og það var far­
ið að ganga sjór inn um hana. Ég
þurfti að ganga aftur ganginn og
upp brattan stiga til að komast upp
í brú en hann var orðinn brattari út
af hallanum sem kominn var á skip­
ið. Á ganginum mætti ég Hansa
sem var að koma upp úr vélinni.
Sagði hann engan sjó vera í vélar­
rúminu. Gísli Árnason var í stigan­
um þegar ég kom að honum og ýtti
ég honum á undan mér og hjálp­
aði upp.“ Þegar upp í brú var kom­
ið gerði Hafsteinn sér grein fyrir
því að Krossnes væri að sökkva, en
mikill sjór var kominn inn á dekk­
ið. Hann segir menn hafa haldið ró
sinni og gengið skipulega til verks.
Námskeið á vegum Slysavarnaskóla
Slysavarnafélagsins, sem skipverjar
á Krossnesi höfðu nýlega sótt, hafi
skilað sér mjög vel við þessar erfiðu
aðstæður. „Það myndaðist aldrei
nein skelfing. Menn gerðu bara það
sem þeir áttu að gera. Þegar ég kom
upp í brú voru Óli Siggi stýrimað­
ur og Sævar Gíslason háseti að rétta
öllum flotgalla. Gagnsemi nám­
skeiðsins var óumdeilanleg.“
Það bara datt!
Aðeins tveir skipverjar komust al­
mennilega í flotgalla, hinir voru
flestir hálfklæddir í þá og einn var
ekki í galla. „Við vorum í bölvuðu
basli með gallana. Plastið utan um
þá var svo þykkt, það var mjög erfitt
að rífa það. Gallinn minn kræktist
einhvern veginn í skipstjórastólinn
í hraðri atburðarásinni þegar ég var
að klæða mig í hann og var því að­
eins kominn í skálmarnar og aðra
ermina þegar ég varð að stökkva frá
borði. Við fórum þrír út úr brúnni
á sama tíma. Hansi var á eftir okk­
ur en ég missti sjónar af honum um
leið og við komum út úr brúnni.
Skipið var alveg komið á hliðina
og við stóðum á hliðinni á stýris­
húsinu. Ég lenti í sjónum þegar
ég stökk frá borði en komst strax
í björgunarbátinn. Sævar kom síð­
an á eftir mér og lenti ofan á mér.
Krossnesið sökk undan fótum
okkar Sævars.“ Skipið sökk á ör­
skammri stundu. Hafsteinn segir
að einungis þrjár til fjórar mínútur
hafi liðið frá því hann vaknaði og
þar til hann stökk í sjóinn. „Skip­
ið fór svo hratt á hliðina. Það bara
datt!“ segir hann.
Sjö menn voru saman í björg­
unarbátnum. Fimm manns vantaði
og var faðir Hafsteins meðal þeirra.
„Ég sá pabba aldrei og vissi aldrei
hvað hefði orðið af honum. Það var
gífurlegt högg að sjá hann ekki um
borð í bátnum, einnig hina fjóra
sem vantaði. Annar björgunarbátur
hafði blásið út spölkorn frá okkur
en við sáum enga hreyfingu í hon­
um. Vissum því ekki hvort einhver
væri um borð í honum fyrr en skot­
ið var upp neyðarblysi frá bátn­
um. Það var mikill léttir að sjá að
fleiri hefðu komist í björgunarbát,
en við vissum ekki hve margir.“
Einungis einn maður, Guðmund­
ur Reynisson, var um borð í hinum
björgunarbátnum. Faðir Hafsteins,
Garðar Gunnarsson, var einn á
svamli í sjónum. Hann lést árið
2000 vegna veikinda en við skulum
grípa aðeins í frásögn af hans upp­
lifun.
Björgunarbáturinn
kastaðist úr sætinu
Garðar Gunnarsson var búinn að
stunda sjómennsku í 45 ár, lengst af
Minningarathöfn um áhöfn Krossness SH-308
Þrjátíu ár eru liðin frá því skipið fórst á Halamiðum og með því þrír menn
Kjartan Elíasson, bróðir Sigmundar, og Sævar Gíslason, sonur Gísla Árnasonar, leggja hér blómsveig að minnisvarða þeirra
þriggja er fórust.
Eftirlifandi áhafnarmeðlimir sem komu saman þennan dag. F.v. Guðmundur
Reynisson, Sævar Gíslason, Sigurður Ólafur Þorvarðarson, Hafsteinn Garðarsson,
Guðlaugur Albertsson, Bergvin Sævar Guðmundsson, Jón Snorrason og Kristján
Guðmundsson. Þeir Jóhannes Arnberg Sigurðsson og Freyr Guðmundsson voru
fjarverandi en sendu sínar hlýjustu kveðjur. Hafsteinn Garðarsson les úr minningarorðum um fallna félaga.
Fyrir miðju eru börn Gísla, þau Sævar Gíslason, Herdís Gísladóttir og Gísli Svanur
Gíslason en Sigurdís systir þeirra var vant við látin. Aðstandendur og áhöfn stilltu sér upp við minnismerkið á þessum fallega degi.