Læknablaðið - 01.05.2021, Side 26

242 L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107
S J Ú K R A T I L F E L L I
leiðnitruflunum, myndun blóðtappa og skyndidauða. Þá geta
fituæxli á hjartalokum valdið lokuleka og hjartabilun.6 Einnig geta
þau haft þrýstingsáhrif og valdið til dæmis efra holæðarheilkenni.
Efra holæðarheilkenni verður vegna hluta- eða fullrar lokunar á
blóðflæði frá efri holæð til hjartans. Algengast er að sjúklingur
upplifi þrýsting í höfði og mæði en sjaldgæfari einkenni eru hósti,
svimi og verkur eða erfiðleikar við kyngingu. Við líkamsskoðun
er hægt að greina víkkun bláæða á hálsi, áberandi bláæðateikn á
brjóstkassa og bjúg í andliti.7 Þá getur teikn Pembertons komið
fram við skoðun, en í því felst að teikn um efra holæðarheilkenni
koma fram þegar sjúklingur lyftir höndum upp fyrir höfuð.
Helstu mismunagreiningum æxlis í hjarta má skipta í góðkynja
og illkynja mein. Af góðkynja meinum eru slímvefjaæxli (myxoma)
algengust, eða 60-70%. Þá eru einnig totutrefjakímfrumuæxli
(papillary fibroblastoma), rákvöðvaæxli (rhabdomyoma), bandvefsæxli
( fibroma), blóðæðaæxli (hemangioma) og önnur sjaldgæfari mein í
röð algengis. Af illkynja æxlum eru sarkmein algengust. Greint er
á milli meinanna með myndgreiningu, það er ómun, tölvusneið-
mynd og segulómun, og frumumeinafræði eins og við á.2
Algengasta frávik í myndgreiningu þegar fituæxli er til staðar
í hjarta er stækkað hjarta. Ómun af hjarta sýnir yfirleitt ómrík-
an og óhreyfanlegan massa. Tölvusneiðmynd og segulómskoðun
eru gagnlegar til að aðgreina mismunandi vefi. Fituæxli birtast
helst sem einsleitur massi á tölvusneiðmynd en geta þó innihaldið
mjúkvefjastrengi. Fituæxli í hjarta geta haft áhrif á kransæðar sem
hægt er að meta með tölvusneiðmynd.2,6 Mikilvægt er að fá þær
upplýsingar ef fjarlægja á æxlið með aðgerð og til þess að meta
hvort æxli sé skurðtækt.
Þar sem fituæxli í hjarta eru afar sjaldgæf hafa engar rannsóknir
verið gerðar á meðferð þeirra og því mikilvægt að reynslu sé
miðlað. Hjá sjúklingum sem eru annars hraustir og hafa stór eða
einkennagefandi æxli er opin aðgerð kjörmeðferð til að fjarlægja
æxlið en talsvert áhættusöm. Ef sjúklingur hefur hins vegar engin
E N G L I S H S U M M A R Y
Ása Unnur Bergmann1
Helga Þórunn Óttarsdóttir1
Björn Flygenring1,3
Helgi Már Jónsson2
Ingibjörg Jóna Guðmundsdóttir1,3
1Department of Cardiology, 2Department of Radiology, University
Hospital of Iceland, 3Faculty of Medicine University of Iceland
Correspondence: Ása Unnur Bergmann, asaunnur@gmail.com
Key words: Lipoma, Cardiac tumor, Superior vena cava, cardiac
imaging.
Cardiac Lipoma - Case presentation
Cardiac lipomas are very rare benign tumors of the heart. They are usually asymptomatic
and are often an incidental finding on cardiac imaging. This case report involves an
82-year-old female with a history of diabetes admitted because of poor glycemic control.
An echocardiogram requested because of arrhythmias and heart failure revealed a tumor
in the right atrium. Computed tomographic and ultrasound appearances were consistent
with a lipoma and demonstrated a large mass in the right atrium, causing a significant
stenosis of the superior vena cava but no clinical symptoms or signs of superior vena cava
syndrome.
doi 10.17992/lbl.2021.05.636
Greinin barst til blaðsins 12. janúar 2021,
samþykkt til birtingar 7. apríl 2021.
einkenni af æxlinu fer meðferð að mestu eftir almennu ástandi
sjúklings.1
Umrætt tilfelli er athyglisvert að mörgu leyti. Frumkomin æxli
í hjarta eru mjög sjaldgæf auk þess sem fituæxli í hjarta eru veru-
lega sjaldgæf tegund frumkominna æxla í hjarta. Þetta æxli, líkt
og flest önnur æxli í hjarta, kom í ljós fyrir tilviljun við mynd-
greiningu við uppvinnslu á öðrum sjúkdómi. Miðað við staðsetn-
ingu, stærð og þrýstingsáhrif æxlisins hefði sjúklingur getað haft
veruleg einkenni af því en hafði engin og þar sem æxlið var hægt
vaxandi var ekki ábending fyrir frekari inngripum.
Heimildir
1. D’Souza J, Shah R, Abbass A, et al. Invasive Cardiac Lipoma: a case report and review of
literature. BMC Cardiovasc Disord 2017; 17: 28.
2. Meng Q, Lai H, Lima J, et al. S. Echocardiographic and pathologic characteristics of primary
cardiac tumors: a study of 149 cases. Int J Cardiol 2002; 84: 69-75.
3. Basso C, Rizzo S, Perazzolo M, et al. T. Benign Cardiac Tumours. The ESC Textbook of
Cardiovascular Medicine. Þriðja útgáfa. (Camm AJ, Lüscher TF, Maurer G, ritstj). Oxford
University Press; 2018.
4. Grebenc ML, Rosado de Christenson ML, Burke AP, et al. Primary cardiac and pericardial
neoplasms: radiologic-pathologic correlation. Radiographics 2000; 20: 1071-3.
5. Lang-Lazdunski L, Oroudji M, Pansard Y, et al. Successful resection of giant intrapericardial
lipoma. Ann Thorac Surg 1994; 58: 238-41.
6. Mankad R, Herrmann J. Cardiac tumors: echo assessment. Echo Res Pract 2016; 3: R65-R77.
7. Friedman T, Quencer KB, Kishore SA, et al. Malignant Venous Obstruction: Superior Vena
Cava Syndrome and Beyond. Semin Intervent Radiol 2017; 34: 398-408.