Læknablaðið - 01.05.2021, Qupperneq 35

L ÆK N A BL AÐIÐ 2021/107 251
forvörnum, greiningum, þjálfun og með-
ferðum.
„BUGL tekur þátt í 21 samráðs- og
fjölskylduteymi með heilsugæslu, skóla-
þjónustu, félagsþjónustu og barnavernd.
Samvinnan milli allra þessara stofnana,
sem átti að auðvelda starfið, mætir núna
oft erfiðleikum út af skorti á úrræðum.“
Biðlisti fyrir sálfræðiþjónustu er bæði hjá
hinu opinbera og á einkastofum.
Bertrand nefnir einnig sérstaklega
langa biðlista í talþjálfun íslenskra barna.
Málþroskaraskanir séu vangreindar hér
á landi og meira en 3% barna glími við
alvarlegan og hamlandi málþroskavanda.
„Vandinn leiðir beint til geðraskana á
unglingsárum. Það er því mjög mikilvægt
að grípa strax inn í af krafti. Sum börn
þyrftu að fara þrisvar til fjórum sinnum
í viku í þjálfun en fara einu sinni ef þau
komast að.“ Börnin verði fullorðin og
glími þá við alvarlegar afleiðingar vegna
áhrifa á geðheilsu, félagslega aðlögun,
möguleika til náms og atvinnu.
„Það er mjög mikilvægt að fjárfesta í
forvörnum, geðrækt og í geðheilbrigðis-
málum barna. Allir vita það en enginn vill
gera það. Í það minnsta ekki nægilega til
að það hafi langtímaáhrif. Það er synd,
því hver króna sem fjárfest er í geðheilsu
skilar sér margfalt til baka.“
Árangur til langs tíma
Bertrand vísar þar til að mynda í fræði-
grein í Lancet frá 2017 sem sýnir að hvert
pund skili sér fjórtánfalt til baka. Einnig í
skýrslu sem Canadian Institute for Health
Information birti árið 2011 sem sýni arð-
semi fjárfestinga.
„Rannsóknir sýna klárlega að þegar
fjárfest er í forvörnum, geðrækt og geð-
heilsu barna skilar það sér margfalt til
baka á fullorðinsárum og á fleiri sviðum
en geðheilsu. Byrðin í tengslum við lang-
tímaafleiðingar af geðrænum erfiðleikum
í æsku er hins vegar mjög þung í dag og
dýr fyrir samfélagið. Sem fjármálaráð-
herra myndi ég fjárfesta í þessu þótt ég
vissi að það væri langtímafjárfesting,“
segir hann.
Bertrand segir niðurskurðinn í kjölfar
efnahagshrunsins 2008 hafa verið sláandi.
Hann horfi þó ekki til BUGL heldur skóla-
kerfisins. „Hagrætt var í skólarekstri með
því að fækka sérfræðingum í skólum eins
Bertrand hefur nú unnið á BUGL allt frá árinu 1998 en
var áður sérfræðilæknir í París. Hann segir ákvarðanir
í kjölfar efnahagshrunsins 2008 birtast geðlæknum á
barna- og unglingadeildinni nú. Mynd/gag
Það er mjög mikilvægt að fjárfesta
í forvörnum, geðrækt og í geðheil-
brigðismálum barna. Allir vita það
en enginn vill gera það.