Sjómannablaðið Víkingur - 01.03.2011, Blaðsíða 22

22 – Sjómannablaðið Víkingur
Við vorum á siglingu inn Eyjafjörð-
inn til Akureyrar á Oddgeiri ÞH.
Það var vor í lofti sjórinn spegilsléttur
og fjörðurinn skartaði sínu fegursta
með Kaldbakinn í norðri en Súlur í
suðri.
Ég átti vaktina frá miðnætti til kl. sex
um morguninn. Um miðja vaktina varð
ég alveg óskaplega svangur og langaði í
eitthvað gott í svanginn. Vissi að kokk-
urinn átti alltaf niðursoðna ávexti sem
geymdir voru í einum bekknum í mat-
salnum. Í þá daga voru niðursoðnir
ávextir og ís yfirleitt í eftirmat á sunnu-
dögum, á eftir hryggnum eða lamba-
lærinu.
Til þess nú að seðja bæði hungrið og
sætindafíknina ákvað ég að fá eina
ávaxtadós að láni hjá kokknum sem
alltaf var kallaður afi um borð þar sem
hann var sá elsti í áhöfninni. Síðan ætl-
aði ég auðvitað að skila dósinni þegar til
Akureyrar kæmi enda fyrirhugað að
liggja þar næstu tvo þrjá daga.
Til þess að afi yrði nú einskis var tók
ég pappírinn utan af ávaxtadósinni og
setti utan um dós með grænum baunum
sem ég stillti síðan upp hjá hinum dós-
unum til öryggis ef afi færi nú að kanna
birgðirnar áður en hann pantaði kostinn
á Akureyri, þannig frá gengið átti enginn
að komast að leyndarmáli mínu. Land-
legan á Akureyri tók enda og við fórum
þaðan snemma á sunnudegi sem er svo
sem ekki í frásögur færandi. Um hádegið
er ég ræstur í matinn, en ég átti vaktina
frá hádegi til sex um kvöldið. Það voru
flestir búnir að borða þegar ég kom í
matinn. Þegar ég var búinn að gera
hryggnum (eða kannski var það læri)
góð skil var eftirrétturinn eftir, þ.e.
ávextirnir og ísinn; eitthvað var farið að
minnka í ávaxtaskálinni svo að afi fór
fram í eldhús til þess að sækja meira.
Skömmu eftir að hann er farinn fram
heyrist hann tauta stundar hátt með
mikilli hneykslun í röddinni: „Flest er
nú orðið svikið – þeir eru farnir að setja
grænar baunir í ávaxta dósirnar – ja allt
er nú til í henni veröld“.
Síðan kom hann inn í matsalinn og
rak framan í mig skálina sem núna hafði
að geyma blöndu af niðursoðnum ávöxt-
um og grænum baunum og hélt yfir mér
langa ræða um sviksemina en tók fram
svona við og við að þessi uppákoma hins
breyska heims ætti sko alls ekki að koma
niður á mér þar sem ég hefði sko ekkert
til saka unnið, hann myndi bara kasta úr
skálinni í ruslið og sækja nýja dós handa
mér.
Segjast verður eins og er að mitt fram-
lag til þessarar orðræðu og hneykslan afa
var fremur fátæklegt. Lái mér hver sem
vill.
* * *
Á þessum árum voru frystar og kælar
undir matvæli um borð í skipum oft á
tíðum fremur lélegir, kældu illa og héldu
ekki frosti í frystinum. Þannig var þetta
um borð í Oddgeiri ÞH þrátt fyrir að
sífellt væri verið að reyna að koma þessu
til betri vegar. Trúlega hefur ástæðan
verið sú að frysti- og kæligetan var of
lítil miðað við hitastig og magn matvæl-
anna sem sett voru í geymslurnar. Undan
þessu kvartaði afi eðlilega býsna oft við
vélstjórana án þess að tækist að koma
hlutunum í þokkalegt lag. Þannig háttaði
til um borð að frystirinn og kælirinn
voru í þvergangi sem endaði með hurð
útí bakborðsganginn. Aftan við hurðina
var komið fyrir gas og súrflöskum log-
suðutækjanna en á hvorri flösku voru
tveir mælar sem stigu þegar verið var að
nota tækin en lágu niðri þess á milli.
Einu sinni kemur afi til vélstjórans,
þegar ólagið á kæligeymslunum hafði
keyrt úr hófi, og biður hann að koma
með sér út í bakborðsganginn; þegar
þangað kemur bendir hann alvarlegur á
mælana á kútunum og segir alvarlegur í
bragði: Það er ekki nema von að ástandið
sé eins og það er í frystinum og kælin-
um, þeir eru bara allir í núllinu núna.
Helgi Laxdal
Rænt frá kokknum
Horft út Eyjafjörðinn. Kaldbakur til hægri og Tröllaskaginn í vestri. Höfði við Grenivík og Hrísey, óljós þúst í hafinu, kallast á. Mynd: Jón Hjaltason.