Heilbrigðisskýrslur - 02.12.1980, Qupperneq 91

1
2
Egilsstaðarannsóknin:
Sjúkraskrár fyrír heilsugæslustöðvar
og tölvufærsla upplýsinga
I grein þessarri verður sagt frá
rannsókn á sjúkraskrám fyrir
heilsugæslustöðvar og úrvinnslu
upplýsinga úr þeim. Rannsóknin
fór fram við Heilsugæslustöðina á
Egilsstöðum og hófst árið 1975.
Hún var framkvæmd með styrk frá
Norðurlandaráði, að tilhlutan
norrænnar nefndar um staðtölu-
gerð á sviði heilbrigðismála.
Nefndin nefnist NOMESKO og
hafa Islendingar tekið þátt í störf-
um hennarsíðan 1974.
Rannsókn þessi hefir leitt í Ijós
að únnt er án verulegrar fyrir-
hafnar að skrá nákvæmlega öll
Grein eftir
Guðmund Sigurðsson
samskipti íbúa á tilteknu svæði við
heilsugæslustöð. Þessi skráning
getur orðið eðlilegur þáttur í starfi
stöðvarinnar. Sjúkraskráin og upp-
lýsingakerfið, sem rannsóknin
hefur þróað virðist vera:
— gagnlegt hjálpartæki við
stundun sjúklinga
— góð undirstaða upplýsinga um
heilbrigðisástand íbúahópsins
— góð undirstaða upplýsinga um
heilsugæsluþjónustuna.
Markmið rannsóknarinnar var
að þróa aðferðir við að skrá, telja
. og flokka samskipti íbúa tiltekins
svæðis við heilsugæslustöð.
í þessu skyni var prófað:
1. Nýtt sjúkraskrárform fyrir
heilsugæslu.
2. Notkun samskiptaseðils við
skrásetningu upplýsinga um
samskipti íbúanna og heilsu-
gæslustöðvarinnar.
3. Gagnsemi og hagkvæmni þess
að nota tölvu við skráningu,
geymslu og úrvinnslu upplýs-
inga.
Starfssvæði heilsugæslustöðvarinn-
ar á Egilsstöðum nær yfir ellefu
sveitarfélög með um 2700 íbúa sam-
tals. Þessir hreppar eru: Hlíða-
hreppur (1), Jökuldalshreppur (2),
Fljótsdalshreppur (3), Fellahreppur
(4), Tunguhreppur (5), Hjaltastaða-
hreppur (6), Borgarfjarðarhreppur
(7), Skriðdalshreppur (8), Valla-
hreppur (9), Egilsstaðahreppur (10)
og Eiðahreppur (11).
18 Fréttabréf um HEILBRIGÐISMÁL 1/1980
3
4
5
Árið 1974 var heilbrigðisþjón-
ustan hér á landi skipulögð sam-
kvæmt nýjum lögum. Var í
lögunum stefnt að stofnun heilsu-
gæslustöðva um allt land. Heilsu-
gæslustöðin á Egilsstöðum var ein
af fyrstu stöðvunum sem tóku til
starfa, í apríl 1974.
Starfssvæði stöðvarinnar nær
yfir tíu sveitarfélög á Fljótsdals-
héraði og Borgarfjörð eystri.
íbúafjöldi á þessu svæði 1.
desember 1978 var 2962.
Helmingur býr í þéttbýli kringum
Egilsstaði og í Bakkagerði. Heilsu-
gæslustöðin er byggð í tengslum við
26 rúma almennt sjúkrahús. I árs-
lok 1978 störfuðu við stöðina og
sjúkrahúsið 39 manns (35,4 stöðu-
gildi), 3 læknar, 1 tannlæknir, 4
hjúkrunarfræðingar, 2 ljósmæður,
1 lyfsali, 1 meinatæknir, 3 ritarar, 5
sjúkraliðar og 19 aðrir starfsmenn.
Skráning sú sem lýst er náði ein-
göngu til samskipta íbúanna við
lækna, hjúkrunarfræðinga og ljós-
mæður.
Tildrög rannsóknarinnar voru
þau að þegar heilsugæslustöðin tók
til starfa varð ljóst að sjúkraskrár-
formið sem notað hafði verið var
ófullnægjandi og uppfyllti ekki
nema að litlu leyti þær kröfur sem
gera þarf til sjúkraskrár.
Skipulagning heilbrigðisþjón-
ustunnar, samkvæmt lögunum frá
1973, gerði kröfur til mun betri
sjúkraskrár en áður hafði tíðkast.
Ástæða þess var sú að þjónusta
stöðvanna átti að spanna mjög vítt
svið heilsuverndar og lækninga og
taka til heilbrigðisþjónustu hvers
einstaklings allt æviskeið hans.
Ennfremur skyldi starfsemi stöðv-
anna ekki einungis beinast að þeim
sem þangað leituðu þjónustu af
sjálfsdáðum, heldur var lögð á
stöðvarnar ábyrgð á því að allir í
íbúahópnum fengju notið þjónustu
til verndar heilbrigði sínu.
Kröfur til sjúkraskrár fyrir
heilsugæslustöðvar hafa verið sett-
ar fram á eftirfarandi hátt, og sagt
að þær eigi að:
... vera nothæft minnisblað um
samskipti sjúklings og heilbrigðis-
starfsmanns,
... safna upplýsingum frá öðrum
um heilsufar einstaklingsins og
tengja þær vanda hans hverju sinni.
Útlitsteikning af vesturhlið heil-
brigðisstofnana á Egilsstöðum. 1:
ibúðir aldraðra. 2: Byggingasvæði
sjúkrahúss. 3: Heilsugæslustöð. 4:
Sjúkrahús. 5: Dvalarheimili aldraðra
(í byggingu).
Arkitektar nýbygginga eru Manfreð
Vilhjálmsson og Þorvaldur S. Þor-
valdsson.
... raða og setja upp þær upp-
lýsingar sem sjúkraskráin hefur að
geyma á þann hátt að heilbrigðis-
starfsmenn geti valið hvað þeir lesa
en séu ekki knúnir til að lesa skrána
frá orði til orðs,
... gera mögulega innköllun hópa
eða einstaklinga sem taldir eru í
áhættu,
... gera mögulegt eftirlit með
gæðum og afköstum þjónustunnar,
Tilefni samskipta árið 1978 skiptust
þannig að 36,7% voru vegna sjúk-
dómseinkenna, 21,9% vegna endur-
nýjunar lyfseðils, 20,2% vegna eftir-
lits, 6,7% heilsuvernd, 3,4% vegna
slysa og 11,1% af öðrum tilefnum.
Samskiptin þetta ár urðu alls 12.318
(karlar 5.248, konur 7.070). Sjúk-
dómseinkenni og slys voru algeng-
ari tilefni hjá körium en konum.
Fréttabréf um HEILBRIGÐISMÁL 1/1980 1 9