Bændablaðið - 03.11.2022, Blaðsíða 10

Bændablaðið - 03.11.2022, Blaðsíða 10
10 Bændablaðið | Fimmtudagur 3. nóvember 2022 FRÉTTIR ALMANAK HÍ ER KOMIÐ Í VERSLANIR! HÁSKÓLA ÚTGÁFAN Hér er að finna yfirlit um hnetti himingeimsins, mælieiningar, veðurfar, stærð og mannfjölda allra sjálfstæðra ríkja og tímann í höfuðborgum þeirra. Af nýju efni má nefna grein um útþenslu alheimsins og grein um lengingu dagsins eftir vetrarsólhvörf. Háskólaútgáfan sér um dreifingu. www.almanak.is www.haskolautgafan.is „Auk dagatals flytur almanakið margvíslegar upplýsingar, svo sem um sjávarföll og gang himintungla. Lýst er helstu fyrirbærum á himni sem frá Íslandi sjást, stjörnukort, áttavitastefnur á Íslandi og kort sem sýnir helstu tímabelti heimsins. Yfirlit um hnetti, mæliei ingar, ve urfar o.fl. Af nýju efni má nefna grein um segulstirni en það er óvenjuleg tegund nifteindastjarna með mun sterkara se ulsvið en hinar hefðbundnu nifteindastjörnur. Segulstirni eru gjarnan uppsprettur hrina háorkugeislunar í geimnum. Í annarri grein er fjallað um hvaða reikistjarna sólkerfisins muni að jafnaði vera sú sem næst er jörðu.“ Samkvæmt tölum Hagstofu Íslands var kjötframleiðsla í september 2022 alls 2,6% meiri en í september á síðasta ári. Kindakjötsframleiðslan var 4% meiri og nautakjötsframleiðslan 3% meiri en í fyrra. Framleiðsla á alifuglakjöti var 5% minni en í september 2021 en svínakjötsframleiðslan 1% meiri. Útungun alifugla til kjötframleiðslu var 9% meiri en í september í fyrra. Tölur Hagstofunnar sýna að framleiðsla á lambakjöti hefur dregist verulega saman frá því á níunda áratug síðustu aldar. Framleiðsla á nauta-, svína- og alifuglakjöti hefur aftur á móti aukist talsvert og sýnu mest á alifuglakjöti. Framleiðsla á hrossakjöti hefur nánast haldist óbreytt. /VH Kjötframleiðsla síðustu áratuga. Mynd / Hagstofa Ísland Kjötframleiðsla eykst bbl.is / facebook / instagram Landbúnaðarrannsóknir: Sjálfbærir áburðargjafar jafngóðir tilbúnum áburði Eitt af þeim verkefnum sem fékk stuðning í gegnum þróunarfé búvörusamninga, nautgripahluta þeirra, heitir Heygæði við notkun sjálfbærra áburðargjafa. Þar er leitað nýrra lausna í áburðarmálum, en miklar verðhækkanir á heimsmarkaði með tilbúinn áburð hefur haft í för með sér ýmsar áskoranir fyrir nautgripabændur sérstaklega. Fyrstu niðurstöður benda til þess að sjálfbærir áburðargjafar geti verið jafngóðir og tilbúinn áburður. Í verkefninu er kannað hversu góðir sjálfbærir áburðargjafar eru í raun – hver séu heygæðin þegar slíkur áburður er notaður. Þannig felur það í sér mat á efnainnihaldi heyja sem hefur verið aflað frá landi sem mismunandi lífrænum áburði hefur verið borið á; eins og kjötmjöl, mannaseyra, fiskiseyra, molta, kúamykja og hænsnaskítur – ýmist einum og sér eða í blöndum. Blanda af kúamykju og kjötmjöli skilaði jafn góðri uppskeru og tilbúinn áburður. Úrgangur vannýtt auðlind Um hliðarverkefni er að ræða frá verkefninu „Sjálfbær áburðar- framleiðsla – heildstæð nálgun á hring- rásarhagkerfi“ sem var styrkt af Markáætlun Rannís árið 2020 og mun klárast í lok þessa árs. Með viðbótarstyrknum verður hægt að gera heyefnagreiningar á öllum áburðargjöfum og meta áhrif þeirra á heygæði og steinefnainnihald. Í greinargerð með umsókninni um þróunarféð kemur fram að í dag falli til talsvert magn af úrgangi sem nýta mætti sem áburð sem væri skref í áttina að sjálfbæru hringrásarhagkerfi landbúnaðarins. Úrgangurinn sé í flestum tilfellum vannýtt auðlind sem sé hent, í stað þess að nýta til verðmætasköpunar. Samvinna er við nýsköpunarfyrirtækið Atmonia, sem vinnur nú að þróun á tækjabúnaði til framleiðslu á köfnunarefnis- áburði án kolefnisspors, sem gert er ráð fyrir að geti verið heima á hverjum bæ. Jákvæðar niðurstöður Í greinargerðinni segir að með nýtingu þessara auðlinda væri hægt að spara umtalsverðan gjaldeyri sem væri gott fyrir landbúnað og þjóðina alla – og hefði jákvæð áhrif til lengri tíma á ástand og frjósemi jarðvegs. Landbúnaðarháskóli Íslands (LbhÍ) er umsóknaraðili um styrkinn fyrir verkefnið en verkefnisstjóri er Sigríður Guðbjartsdóttir sem starfar við LbhÍ og vinnur auk þess að meistaraverkefni um þetta efni. Hún segir að fyrstu niðurstöður bendi til að sjálfbærir áburðargjafar auk fljótandi ammóníumnítrats frá Atmonia gefi góða uppskeru, ekki endilega síðri en ef eingöngu tilbúinn steinefnaáburður væri borinn á. „Það er mjög áhugavert að sjá þessar niðurstöður þar sem ammóníumnítrati er blandað við mykjuna, með tilheyrandi sparnaði á tækjum, olíu, vinnu og umferð á túnum,“ segir hún. Kjötmjöl gefur mesta próteinið „Við erum komin með uppskeru- mælingar frá 2021 og 2022 og heyefnainnihald frá árinu 2021 af reitum sem fengu kjötmjöl, kúamykju og hænsnaskít, kúamykju, steinefnaáburð og svo engan áburð. Ef við skoðum gögnin með sjálfbærum áburðargjöfum, gefur kúamykja og blöndur hennar mestu uppskeruna. Kjötmjölið er hins vegar að gefa mesta próteinið í heyjunum, þar á eftir aðrir áburðargjafar og kúamykjan minnsta próteinið. Við sjáum breytileika á meltanlegs trénis eftir áburðargjöfum, ammoníumnítrat eykur próteinmagn í heyjum og meltanleiki er hærri við notkun kúamykju, svo eitthvað sé nefnt.“ Blöndur í stað tilbúins áburðar Að sögn Sigríðar var einkar áhugavert að sjá niðurstöður á þessu ári, að blanda af kúamykju og kjötmjöli hafi skilað jafn góðri uppskeru, með og án viðbótar niturgjafar – og að sú blanda innihélt nægt magn fosfórs og kalí. Þó með þeim fyrirvara að kjötmjölið var borið á að vori, en samkvæmt reglum þarf að dreifa kjötmjöli fyrir 1. desember til að nýta heyfeng af túnum sem fóður. „Það bendir því til að hægt sé að búa til blöndur úr sjálfbærum áburðargjöfum í stað steinefna- áburðar, en það þyrfti að rannsaka frekar. Það verður mjög áhugavert að rýna í heyefnagreiningar hjá hinum sjálfbæru áburðargjöfunum, sjá mun milli ára, bera saman heildarmagn og gæði og þar með fá heildstæða mynd af áhrifum sjálfbærra áburðargjafa á heygæði,“ segir Sigríður. /smh Áhrif áburðargjafa á heildarþurrefnisuppskeru. Skammstafanir: H – Mannaseyra, F – Fiskiseyra, B – Kjötmjöl, C – enginn áburður, Cp – Molta, CmH – Kúamykja + mannaseyra, CmCp – Kúamykja + molta, CmB – Kúamykja + kjötmjöl, CmCh – Kúamykja + hænsnaskítur, M – Steinefnaáburður, Cm – Kúamykja. Sigríður Guðbjartsdóttir í felti. Fyrstu niðurstöður verkefnisins Heygæði við notkun sjálfbærra áburðargjafa, benda til þess að sjálfbærir áburðargjafar séu ekki síðri en tilbúinn áburður. Frá árinu 2019 hefur innflutningur á bæði jurtarjóma og jurtaosti dregist saman. Þetta sést ef skoðaðar eru tölur frá Hagstofu Íslands yfir fjölda kílóa sem fluttur var inn af vörum í þessum flokkum. Á árinu 2019 voru flutt inn 173 tonn af jurtarjóma, 92 tonn árið 2020, 51 tonn árið 2021 og 23 tonn fyrstu níu mánuði ársins 2022. Samdrátturinn á hverju ári hefur því verið í kringum 45-50%. Þegar skoðaðar eru tölur yfir aðkeyptan jurtaost sést að innflutningurinn er kominn niður í þriðjung af því sem áður var. Árið 2019 komu til landsins 300 tonn, 216 tonn árið 2022, 93 tonn árið 2021 og í lok september á þessu ári var talan komin upp í 87 tonn. /ÁL Minna flutt inn af jurtaost og -rjóma Innflutningur á osti og rjóma sem búinn er til úr jurtaafurðum er orðinn mun minni en fyrir örfáum árum. Mynd / Andrew Lancaster
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Bændablaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.