Læknablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 13

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 541
R A N N S Ó K N
á aldrinum 9 mánaða til 79 ára, meðalaldur 26 ár og miðgildi 19
ár. Alls slösuðust 114 (46%) börn, þar af 12 á leikskólaaldri (tafla I).
Voru 39 (16%) einstaklingar fluttir með sjúkrabíl á bráðamóttöku,
169 (68%) komu á eigin vegum og hjá 40 (16%) einstaklingum var
skráning ófullkomin.
Af þeim 114 börnum sem slösuðust við notkun flugelda, voru 42
sögð undir eftirliti fullorðinna þegar slysið varð, eins og lög kveða
á um.9 Börn sem skráð voru án eftirlits voru alls 28 talsins en í 44
tilfellum lágu gögn ekki fyrir.
Skráning á notkun áfengis og annarra fíkniefna var mjög ófull­
komin, 10 einstaklingar voru sagðir undir áhrifum áfengis og einn
sagður allsgáður en skráningu vantaði hjá 237 manns. Enginn var
sagður undir áhrifum annarra efna.
Meðalfjöldi slysa á ári er 21 slys, sé tekið mið af heilum árum,
að desember 2010 og janúar 2022 undanskildum, mynd 1. Línu­
leg aðhvarfsgreining á sama tímabili sýnir ómarktæka breytingu á
tíðni slysa á tímabilinu (­0,72, P=0,27). Alls urðu 70 (28%) slys utan
leyfilegs skottíma flugelda.9 Slysin dreifðust ekki jafnt á árið, 81%
slysanna urðu í janúar og 10% í desember á meðan 9% dreifðust á
hina 10 mánuðina. Séu áramótin skoðuð nánar, kemur í ljós að 129
(52%) slys urðu 1. janúar og þar af 59 (24%) á fyrsta klukkutíma
ársins, mynd 2.
Rakettur ollu flestum slysum, 56 (23%), og þar á eftir skottertur,
43 (17%). Þriðja algengasta orsökin voru blys, 34 (14%), og þar af
tvö neyðarblys sem notuð voru til skemmtunar. Átta slys fundust
vegna stjörnuljósa, öll hjá börnum 9 ára og yngri. Tegund flugelds
var ótilgreind í 62 tilfellum (25%). Sex tilfelli fundust þar sem flug­
eldaprik féll á einstakling af himnum ofan. Átt var við flugeldinn í
Mynd 1. Fjöldi flugeldaslysa á ári. Heildarfjöldi einstaklinga sem leitað hafa á bráðamóttöku Landsspítala á hverju ári
með áverka eftir flugeldaslys (bláir stöplar). Fjöldi slasaðra utan leyfilegs notkunar tíma flugelda (rauðir stöplar).
Mynd 2. Dag- og tímasetningar flugeldaáverka. Fjöldi koma á bráðamóttöku skipt upp eftir: A) Mánuðum. B) Dögum í kringum ára-
mót. C) Klukkutímum á nýársnótt.