Læknablaðið - 01.12.2022, Blaðsíða 21

L ÆKNABL AÐIÐ 2022/108 549
R A N N S Ó K N
MIGS­aðgerðirnar voru framkvæmdar með ígræði og með eða
án augasteinsskipta. Ígræðin voru iStent Inject, XEN gel stent og
Preserflo Microshunt.
iStent Inject er minnsta ígræði (0,23x0,36 mm) sem grætt hefur
verið í mannslíkamann. Það er gert úr títan og komið fyrir í síuvef
augans (trabecular meshwork). Xen gel stent er 6 mm löng túpa gerð
úr collageni og myndar útflæði úr framhluta augans yfir í slím­
húð (subconjunctival space). Preserflo er aðeins stærri túpa, 8,5 mm
á lengd og gerð úr poly (styrene-block-isobutylene-block-styrene) eða
SIBS. Með þessari túpu er einnig komið á auknu flæði frá fram­
hólfi augans og undir slímhúð þannig að vökvablaðra myndast.
Í rannsóknina voru 112 augu tekin með. Sjónsvið varð að liggja
fyrir og framkvæmd mæling að minnsta kosti 12 mánuðum fyrir
aðgerð.
Tíu augu fóru í fleiri en eina aðgerð á tímabilinu en þá var
einungis fyrsta aðgerðin tekin með í rannsóknina. Fjórtán augu
voru útilokuð af eftirfarandi ástæðum; Sex augu voru með af­
leidda (secondary) gláku, þrjú höfðu áður farið í glákuaðgerð, þrjú
augu voru með taugasjúkdóm sem ástæðu fyrir slæmu sjónsviði
og tvö augu með sjónsviðsmælingu sem voru eldri en 12 mánaða.
Öll sjónsvið voru framkvæmd með Octopus­sjónsviðstæki
(perimeter).
Gögnum var safnað í Excel og tölfræðiúrvinnsla framkvæmd
með SPSS­útgáfu 24.0.0 og Graphpad Prism v.501 (Graphpad
Software Inc., LaJolla, CA, USA).
Framkvæmd voru normaldreifingarpróf á þýðinu (D‘Agostino
& Pearson) og óparametrísku tölfræðiprófi (Mann­Whitney U)
beitt á þá hópa sem voru ekki normaldreifðir. Óparað t­próf var
framkvæmt þar sem dreifing var normaldreifð. Marktækni mið­
aðist við p<0,05.
Niðurstöður
Tafla I sýnir úrtak rannsóknarinnar flokkað eftir hvort MIGS­að­
gerðin var framkvæmd með augasteinaskiptum eða ekki.
Að auki fengust eftirfarandi upplýsingar: Meðaltal tímalengd­
ar frá sjónsviðsrannsókn til aðgerðar voru rúmlega þrír mánuð­
ir, 120±86 dagar hjá augum sem fóru einnig í augasteinaskipti og
85±65 dagar hjá þeim sem fóru ekki í augasteinaskipti. Hjá 25 aug­
um (22%) var búið að framkvæma augasteinaskipti. Hægri augu
voru 66 (59%). Tæpur helmingur, 53 (47%) sjúklingar voru konur.
Meðaltal sjónsviðsskerðingar fyrir augu með frumgleið horna­
gláku var 9,7±6,7 dB samanborið við 5,3±4,9 dB fyrir flögnunar­
gláku (p< 0,01).
Fyrir hópinn sem fór ekki í augasteinaskipti var meðaltal sjón­
sviðsskerðingar fyrir augu með frumgleiðhornagláku 11,2±6,5
dB, n=52, samanborið við 6,0±3,3 dB fyrir flögnunargláku, n=10
(p<0,05).
Þegar skipt er í hópa eftir alvarleika sjónsviðsskerðingar voru 46
augu (41%) með milda sjónsviðsskerðingu, 34 (30%) með miðlungs­
alvarlega og 32 (29%) með alvarlega sjónsviðsskerðingu.
Versnandi sjónsvið var helsta ástæða tilvísunar hjá 53 (48%),
hækkaður augnþrýstingur hjá 45 (40%), dropaóþol hjá 10 (9%) og
léleg meðferðarheldni hjá 4 (4%) augna.
Umræða
Sjónsviðsskerðing í þessari rannsókn var að meðaltali 8,8 dB. Tölu­
verður munur var á hópnum eftir því hvort augasteinaskipti fóru
fram ásamt MIGS­aðgerð eða ekki. Þeir sem fóru í augasteinaskipti
voru með marktækt minni sjónsviðsskerðingu, voru á marktækt
færri glákudropum og voru marktækt eldri en þeir sem fóru ekki
í augasteinaskipti. Sjá töflu I.
Í grein Elínar og félaga á augum sem fóru í hjáveituaðgerð var
sjónsviðsskerðingin meiri, eða 13,4±7,7 dB.6 Samkvæmt Hodapp­
flokkun sem skiptir glákusjúklingum eftir alvarleika út frá sjón­
sviðsskerðingu voru 41% með litla sjónsviðsskerðingu og 29% með
alvarlega sjónsviðsskerðingu (sjá mynd 1). Í rannsókn Elínar og
félaga voru 20% með litla sjónsviðsskerðingu og 60% með alvar­
lega sjónsviðsskerðingu.
Meðaltal glákulyfja í okkar rannsókn reyndist 2,3±1,2 en í grein
Elínar og félaga var það hærra, 3,0±1,2.6 Glákusjúklingar sem vísað
er í MIGS­aðgerð virðast því vera styttra komnir í sjúkdómsferli
sínu samanborið við þá glákusjúklinga sem er vísað beint í stærri
hjáveituaðgerð. MIGS­aðgerðir eru minna inngrip og rannsóknir
hafa sýnt fram á lægri fylgikvillatíðni en við hefðbundnar gláku­
aðgerðir.19,20 Því er væntanlega lægri þröskuldur til að senda sjúk­
linga í slíka aðgerð.
Flestar erlendar greinar sem rannsaka ávinning af MIGS skoða
augnþrýsting fyrir og eftir aðgerð og taka þá ekki sjónsviðs­
skerðingu inn í gögnin.14,21­23
Þó eru nokkrar afturskyggnar rannsóknir sem taka einnig með
sjónsviðsskerðingu. Í nýlegri grein Schargus og félaga á 153 aug­
um reyndist sjónsviðsskerðing og lyfjafjöldi sambærileg og í okkar
rannsókn, 10,1±4,3 dB og 2,6±1,1 dB.24 Í rannsókn Schlatter og fé­
laga á 48 augum var sjónsviðsskerðing 7,0±5,7 dB25 og í rannsókn
Wagner og félaga á 82 augum var sjónsviðsskerðingin 9,9±6,8 dB.26
Niðurstöðum þessara rannsókna svipar því til okkar niðurstaðna.
Í okkar rannsókn var töluverður munur á sjónsviðsskerðingu
eftir tegund gláku. Þegar skoðuð eru einungis augun sem fóru
ekki í augasteinaskipti var sjónsviðsskerðing gleiðhornsgláku
11,2±6,5 dB samanborið við 6,0±3,3 dB (p<0,05) fyrir flögnunar­
gláku en í grein Schargus og félaga24 var enginn munur á milli
glákutegunda. Flögnunargláka er algeng á Íslandi, er almennt
Mynd 1. Meðalsjónsviðsskerðing (mean defect) úrtaksins fyrir glákuaðgerð, mæld í
desibelum (dB).
Sjónsviðsskerðing (dB)
Fj
öl
di
a
ug
na