AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.1998, Síða 62

tímaritið aVs sér til Guðrúnar Jónsdóttur, arkitekts,
sem er fyrrverandi forstöðumaður Borgarskipulags
Reykjavíkur og hefur unnið við skipulag hér á landi
um áratuga skeið.
Hvers vegna, að þínu mati, hafa byggingarmál
Laugavegar 53b lent í þeim hnút sem þau virð-
ast vera komin í?
Meginástæðuna tel ég vera þá að ekki hefur verið
unnin og samþykkt deiliskipulagsáætlun fyrir þetta
svæði. Slík áætlun þarf m.a. að taka mið af þeirri
blönduðu landnotkun sem þarna er nú og fyrir-
huguð er þar áfram, sþr. Aðalskipulag Reykjavíkur
1996-2016.
Áður en slík áætlun er gerð þurfa samþykktar for-
sendur fyrir því hvað beri að gera að liggja fyrir. í
grónu hverfi eins og þarna er um að ræða verða
þessar forsendur ekki settar fram með góðu móti
án þess að íbúar og aðrir hagsmunaaðilar verði
þátttakendur í þeirri umræðu og stefnumótun. Vita
þarf um þarfir þessa fólks og sjónarmið áður en
forsendur fyrir skipulagsgerðinni eru samþykktar
af yfirvöldum og vinna við skipulagsgerðina hefst.
Það verður að hafa hugfast að oft er um mjög
flókin mál að ræða, sem í vissum tilfellum geta
kallað á fjárframlög frá sveitarfélaginu ef nást á
fram ásættanleg lausn fyrir þá aðila sem hlut eiga
að máli.
Hvernig telur þú best að vernda gagnkvæman
rétt almennings og væntanlegra byggingar-
aðila á byggðasvæðum?
Ég tel að það verði best gert annars vegar með
virku hverfalýðræði (íbúalýðræði) og hins vegar
með gerð vandaðra deiliskipulagsáætlana. Fólkið
sem lifir og starfar í hverfunum þekkir best eðli
viðkomandi svæðis, kosti þess og galla. Útfæra
þarf og ná samkomulagi um ferli sem fer í gang
þegar breytingar í grónum hverfum eru til umfjöll-
unar.
í grónum borgarhverfum þar sem deiliskipulag
liggur ekki fyrir hefur það viðgengist til margra ára
að sá sem áhuga hefur á að byggja nýbyggingu í
slíku hverfi leggi um það beiðni inn til borgaryfir-
valda og þá oft skipulagsnefndar. Oftast fylgir
beiðninni uppdráttur að því mannvirki sem áhugi
er á að reisa og væntanlegur byggjandi hefur látið
vinna á sinn kostnað. Þannig getur einnig hæg-
lega háttað til að fyrir sé á viðkomandi stað gamalt
hús sem viðkomandi hefur jafnframt áhuga á að
fjarlægja.
Yfirvöld eru í tilfellum sem þessum komin í þá
stöðu að það eru ekki þau sem eru mótandi aðili
heldur væntanlegur byggjandi. Af skiljanlegum
ástæðum eru hagsmunir heildarinnar oft fyrir borð
bornir í slíkri tillögugerð og oft og tíðum er erfitt að
fá eðlilega umfjöllun um svona mál.
Hvaða lærdóm getum við dregið af þessu
skipulags/byggingarmáli?
Ég tel að lærdómurinn sé sá að það megi ekki
dragast lengur að hefja markvissa deiliskipulags-
gerð á þeim svæðum í gróinni byggð þar sem
deiliskipulag liggur ekki fyrir. Standa þarf vel að öll-
um stigum þeirrar skipulagsgerðar og hafa borgar-
ana með í ráðum, ekki síst í stefnumótuninni. ■
a\s
arkitektúr verktœkni og skipulag
r
Oskar landsmönnum öllum gleðilegs érs
og þakkar velvild 05 stuðning á árinu sem
er að ltða.
60