AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.04.2002, Qupperneq 35

THE “SETTLEMENT HALL” IN AÐALSTRÆTI
Reykjavík sem verksmiðjuþorp um 1770 nokkru áður en kaupstaðar var þar stofnaður. Tugthúsið er hvíta húsið á
Arnarhóli (Stjórnarráðshúsið í dag) reist 1759-1764 og neðan þess rennur lækurinn. Fyrir miðri mynd er
Reykjavíkurkirkja (Víkurkirkja) og umhverfis hana kirkjugarðurinn, Víkurgarður oft nefndur Bæjarfógetagarður.
Aðalstræti liggur á milli kirkjunnar og Aðalstrætis 16 sem er timburhús en torfbærinn er Aðalstræti 18 eða Ullarstofan.
ornið þar sem Aðalstræti og Túngata
mætast hefur lengi verið mönnum hug-
leikið og oft og tíðum hafa skapast miklar
umræður um svæðið. Eftir því sem best
er vitað reistu fyrstu landnámsmennirnir
sér bústað á þessum slóðum og því
eðlilegt að skoðanir um framtíð svæðisins séu skiptar.
Á meðan sumir hafa viljað mikla uppbyggingu á horninu
hafa aðrir viljað gera sem minnst.
Á árinu 2000 sóttu Innréttingar ehf. um leyfi til borg-
aryfirvalda að fá að reisa hótel á lóðunum Aðalstræti
14-18 og Túngötu 2-4. Tillögunni var vel tekið enda í
fullu samræmi við Þróunaráætlun miðborgar en þar er
lögð áhersla á að efla hvers kyns þjónustu í þessum
hluta Kvosarinnar. Áður en framkvæmdir gátu hafist
var þó talið nauðsynlegt að rannsaka svæðið ítarlega
enda Ijóst að talsvert af fornminjum væri þar að finna.
Við fornleifauppgröft kom í Ijós skáli sem er sá stærsti
af þremur víkingaaldaskálum sem vitað er um á bæj-
arstæði Reykjavíkur. Hann er að flestu leyti dæmigerð-
ur fyrir íveruhús frá víkingaöld en í honum er þó óvenju-
legt eldstæði og sérstakt grjót í veggjum og er skálinn
elsta þekkta dæmið um það byggingarlag sem síðar
varð allsráðandi í gerð íslenskra torfhúsa1. Ekki fannst
mikið af munum en einna merkilegast í þeim efnum
voru 3 rostungstennur og nokkrir innfluttir gripir s.s. klé-
berg.
í Ijósi þessa ákváðu borgaryfirvöld að nýta þetta ein-
staka tækifæri til að gera sögu borgarinnar sýnilegri en
hún er í dag. Ákveðið var að byggja yfir víkingaalda-
skálann og útbúa sýningu sem byggist á þessum merka
fundi ásamt vitneskjunni um upphaf borgarinnar sem
fengist hefur úr fyrri fornleifarannsóknum. Hönnuðir
hótelsins, Teiknistofan Skólavörðustíg 28 sf. og Lands-
lag ehf hönnuðu rýmið og aðgengi að því en þar var
mönnum nokkur vandi á höndum enda flókið að nálgast
33
ANNA MARGRÉT GUÐJÓNSDÓTTIR, MENNINGARFULLTRÚI