Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Side 174

sjá almennings að sama marki og árin áður. Því samræmist þessi breyt ing
á málsniði einnig kenningum Labovs (1972) sem gerir grein fyrir tengsl -
um meðvitundar málhafans um málnotkun sína og vals á málsniði.
Tíðni stílfærslu í máli Steingríms heldur áfram að lækka á þessum
tíma og fer lægst niður í 33% árið 2016. Á árunum eftir þetta hækkar hlut-
fallið aftur en það gerist samhliða því að ræðum Steingríms fækkar mikið
og gögn af því tilbrigðasviði sem við vinnum með eru í raun það rýr að
erfitt er að draga skýrar ályktanir af þeim. Við látum það bíða betri tíma
en getum velt því almennt upp hvort Steingrímur hafi á þessum síðustu
árum þingferilsins ekki stigið í ræðustól nema þegar honum þótti það
einkar mikilvægt. Til að skoða það tímabil betur þyrfti helst að víkka út
tilbrigðasviðið og freista þess að fá þannig fleiri máldæmi og e.t.v. mætti
einnig greina nánar hvers eðlis ræðuhöld hans voru á þeim tíma.

6. Niðurlag
Þegar tíðni stílfærslu í þingræðum Steingríms J. Sigfússonar á árunum
1983–2019 er borin saman við breytingar sem urðu á félagslegri stöðu
Steingríms á tímabilinu lítur út fyrir að talsverð samsvörun sé þar á milli.
Tíðni stílfærslu hækkar verulega á þeim árum sem Steingrímur gegnir
ráðherraembætti og hún minnkar greinilega árið sem hann missir ráðherra -
stöðu sína og hættir sem formaður Vinstri grænna. Einstaklingsbundin
lífsleiðarbreyting, eins og sú sem greint var frá hér, virðist því stýrast að
verulegu leyti af ýmsum viðburðum í lífi einstaklingsins og þess vegna
eru lífsleiðarbreytingar sveiflukenndari í eðli sínu en almennar málbreyt-
ingar milli kynslóða sem og aldursbundin málmynstur þar sem samfélagið
í heild tekur þátt í þeirri þróun sem á sér stað.
Niðurstöður þessarar rannsóknar eru því til marks um að há tímaupp-
lausn sé mikilvæg í rannsóknum á einstaklingsbundnum lífsleiðarbreyt-
ingum enda er ljóst að mikilvægar staðreyndir hefðu glatast hefði rann-
sóknin verið byggð á t.d. samanburði tveggja tímapunkta í stað þess að
unnið væri með gögn frá hverju ári á samfelldu tímabili. Enn fremur felst
í þessum niðurstöðum áminning um að máli skiptir að nota bæði megind -
legar og eigindlegar aðferðir eftir því sem við á. Eigindleg innsýn er stund-
um nauðsynleg þegar megindlegar sveiflur eru túlkaðar vegna þess að eig-
indleg gögn veita ákveðna dýpt sem megindleg gögn skortir.
Þessi rannsókn er að sjálfsögðu ekki lokaorðið um félagsmálfræðilega
eiginleika stílfærslu heldur skref í átt að frekari rannsóknum. Áhugavert
væri að bera aðferðir af þessu tagi að fleiri eiginleikum stílfærslu, þar á
Lilja Björk Stefánsdóttir og Anton Karl Ingason174