Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Page 204

Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2022, Page 204
Svar við spurningu iii): Þetta er stór spurning. Það er talsverð óvissa fólgin í því að ekki séu til upptökur úr rannsókn Björns. Slíkt var svo fjarlægt á þessum tíma að Björn nefnir ekki einu sinni möguleikann og það er til marks um ólíkar aðstæður við rannsóknirnar að hann tiltekur sérstaklega að það hafi verið mikið hagræði fólgið í því að hafa bifreið. Reyndar voru ekki alls staðar vegir og brýr fyrir þessa bifreið þannig að Björn fór líka um á hrossi. Það sýnir vel hvað rann- sókn hans var mikið afrek og aðstæðurnar aðrar en í seinni rannsóknum. Óvissuþættirnir sem tína mætti til eru eiginlega svo margir að ef ég færi að telja þá upp myndum við kannski sjá þann kost vænstan að pakka saman og fara heim. Þá er nokkur huggun í því að þegar maður les um erlendar rauntímarann- sóknir, þar sem eldri efniviður er nýttur, er oft tiltekið að „gamla rannsóknin“ hafi nú ekki að öllu leyti verið eins og best væri á kosið. Og þá er hnýtt við að hafa skuli það sem hendi er næst en hugsa ekki um það sem ekki fæst. Það gildir líka hér. Þó að það fylgi því óvissa að nýta gögn Björns eru þau að mínu mati alltof verðmæt og upplýsandi um fyrri framburð til að sleppa því. Einn óvissuþátturinn felst í því sem þú nefndir, að framburðardómar gætu verið ólíkir. Munurinn á harðmæli og linmæli felst ekki bara í því að hjá sumum sé tíðni harðmælis há en lægri hjá öðrum, heldur getur fráblásturinn verið mis- sterkur. Spurningin er: Hvar dró Björn mörkin? Hversu sterkur þurfti fráblást- urinn að vera til að hann mæti það svo að um harðmæli væri að ræða? Við því er ekkert svar, en ég skoðaði gögn Björns mjög vel, reyndi að kynnast þeim til að geta betur áttað mig á óvissuþáttum. Þó að maður geti aldrei verið viss sannfærðist ég um að samanburður við seinni rannsóknir væri raunhæfur og rétt- mætur. Það sem maður gerir líka þegar hugleiðing um óvissu leitar á mann er að kafa ofan í dæmin. Sem dæmi um það má nefna að í úrtakinu frá Norðurlandi var kona sem notaði harðmæli mjög lítið í rannsókn Björns. Hún fékk aðeins 110 í meðaleinkunn sem jafngildir því að hún hafi notað harðmæli í 10% próforða. Í RÍN og RAUN var einkunnin hins vegar komin upp í 190 og 195. Þá hugsar maður: Er þetta kannski til marks um að Björn hafi metið harðmæli á annan hátt en gert var í seinni rannsóknum. Breyttist framburðurinn ef til vill ekki, heldur matið? Á framburðarspjaldinu kom fram að móðir þessa málhafa var aðflutt frá Reykjavík en faðirinn var norðlenskur. Þar var eilítil vísbending um að háa tíðni linmælis mætti rekja til móðurinnar, en það vildi þannig til að málhafinn hét sjald- gæfu nafni þannig að ég gúglaði í leit að frekari upplýsingum. Þær reyndust drjúgar. Móðirin hafði verið tiltölulega nýkomin til Norðurlands þegar málhaf- inn fæddist. Æskuheimilið var því ef til vill mótað af því að þar bjó aðflutt mann- eskja, kannski voru enn sterk tengsl við Reykjavík. Þegar konan sjálf óx úr grasi giftist hún norðlenskum manni og þau áttu allmörg börn sem settust að á Norður landi. Smám saman má því segja að konan hafi byggt upp sitt eigið norð - lenska bakland. Þar að auki kom í ljós að hún var mjög virk í sínu samfélagi. Ég Margrét Guðmundsdóttir204
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207
Page 208
Page 209
Page 210
Page 211
Page 212
Page 213
Page 214
Page 215
Page 216
Page 217
Page 218
Page 219
Page 220
Page 221
Page 222
Page 223
Page 224
Page 225
Page 226
Page 227
Page 228
Page 229
Page 230
Page 231
Page 232
Page 233
Page 234
Page 235
Page 236
Page 237
Page 238
Page 239

x

Íslenskt mál og almenn málfræði

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Íslenskt mál og almenn málfræði
https://timarit.is/publication/832

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.