Heima er bezt - 01.11.2005, Blaðsíða 4

Guðjón Baldvinsson
' -
Ágætu lesendur.
Einn með stærri þáttum í mannlegu Lífi eru minningar af
öllu tagi, góðar, slæmar og allt þar á milli. Minningar geta
verið mjög tilfinninga tengdar, því sagt er að hæfileikinn
til þess að muna sé mjög tengdur því að minningin geti
verið tengd tilfinningum. Mjög frægt dæmi um það er t.d.
sá atburður sem varð árið 1963, þegar John F. Kennedy,
forseti Bandaríkjanna var myrtur. Sú frétt flaug eins og
eldur í sinu um allan heim, eins og gefur að skilja, því
þama var um að ræða einn valdamesta mann heims,
mikinn sjarmör, sem almennt heillaði fólk með framkomu
sinni og útliti. Morðið á honum varð því mörgum hálfgert
tilfinningaáfall og eitthvað sem enginn gat búist við.
Og það má heita nær undantekningarlaust að þeir sem
komnir voru til einhvers vits og ára, þegar þessi atburður
varð, muna nákvæmlega, enn í dag, 42 ámm síðar, hvar
þeir vom staddir og að gera, þegar þeim barst fréttin.
Þama má telja mjög líklegt að sterkar tilfmningar hafi
spilað stórt hlutverk í því að festa umhverfi og athafnir
í langtímaminninu, með svo afgerandi hætti. Heili okkar
mun vera í sífelldu starfi við það að vinna upp minningar,
og er langt frá því að allt það starf festist í huga okkar.
Þar virðist jafnan eitthvað annað þurfa að koma til, t.d.
tilfinningamar, eins og áður segir.
Minningar eru líka gmnnefni þess sem fjallað er
um í Heima er bezt, og svo sem eðlilegt er þá verða
minningarnar alltaf stærri og stærri þáttur í lífi hvers
einstaklings eftir því sem árin færast yfir. Minningamar
sköpum við með daglegu lífi okkar, og athöfnum, og
það er oft gaman að sjá hvað venjulegustu atburðir,
sem svo má kannski kalla, geta orðið tengdir sterkustu
minningunum þegar fólk fer að rifja upp liðna tíma.
í hópi vina og ættingja er þá gjaman byrjað á því að
segja sem svo, manstu þegar... og spinnast svo nær
undantekningalaust margslungnar minningar út frá því,
og sem búið hafa í langtímaminni fólks þó ekki hafi þær
endilega verið uppi á yfirborðinu, svona dags daglega.
Svo birtast hlutirnir gjarnan í allt öðru Ijósi þegar frá
líöur og við getum horft yfir sviðið, ef svo má segja, og
séð upphaf og endi þess sem verið er að fjalla um.
Segja má að hvert eitt skref sem við tökum búi til
minningu eða sögu. Þú kemur að slóð eða sporum, í
sandi eða snjó, og ferð ósjálfrátt að velta fyrir þér hver
eða hvað muni hafa verið þar á ferð, og hvert erindið
hafi verið. Þú kemur að eyðibýli og það er næstum sama
hvað lítið er eftir af því uppi standandi, oftast kemur
upp í hugann spurning um hverjir hafi búið þarna, hvað
þeir störfuðu, hvernig var lífið, hvernig ininningar eiga
þeir um dvölina. Þær minningar hljóta að vera markaðar
af umhverfinu, aðstæðunum, fólkinu sem með var, og
svo framvegis. Og þannig verða minningarnar alltaf
mælikvarði á það hvernig við höfum lifað lífmu, gagnvart
sjálfum okkur og öðrum. Þeir, sem trúa á framhaldslíf
að loknu þessu sent við þreyjum hér á jörðinni, vilja
margir meina að uppskeran, þegar komið verður að því
að horfa tilbaka úr æðri heimi, verði í formi tilfinninga,
og þær verði þá gjarnan í svipuðu íormi og hlutfalli og
við lifðum lífinu á jörðinni. En hvað sem því líður, þá má
segja að hverja stund séum við að skapa þær minningar
sem geymast í minni, þegar horft er til baka, langt eða
skammt. Tíðarandinn verður líka að minningu. Hann
er eins og annað í lífinu, sífelldum breytingum háður,
fylgir háttum kynslóðanna, og breytist jafnvel örar en
þær ganga hjá. En hann verður engu að síður afgerandi
þáttur í þeim minningum sem viðkomandi kynslóð riíjar
upp þegar hún lítur tilbaka yfir sitt tímaskeið. Sérhver
minning er því ekki eitt stakt fyrirbæri, hún er heill
vefur margvíslegra þátta, sem spunnist hafa inn í líf og
athafnir einstaklings, þjóða, og alls heimsins. En eitt
eiga minningarnar þó sameiginlegt, og það er að þær ná
yfirleitt yfir svið sem aldrei verður stigið á aftur. Þær eru
ilmur liðinna stunda, sem ekki verða endurteknar, og því
ætti það að vera keppikefli flestra að reyna að skapa sér
líðandi stund með þeim hætti að minningarnar um hana
megni að ylja þeim um hjartarætur þegar tóm gefst til
þess að riíja upp og horfa til baka. Það hygg ég samt að
flestum okkar vilji gleymast, því miður, þegar hæst ber
hverju sinni. En það er svo sem aldrei of seint að byrja,
og væri það ekki bara ágætis markmið í lífinu, að hugsa
sér að reyna að haga því þannig að minningarnar um það
verði jákvæðar og upplífgandi þegar frá líður. Það myndi
ég telja og hygg að rnargt vitlausara væri nú hægt að taka
sér fyrir hendur í amstri daganna.
Með bestu kveðjum,
Guðjón Baldvinsson.
436 Heima er bezt