Heima er bezt - 01.11.2005, Síða 32

strákar á Einarsbryggjunni. Félagi minn þarna var
sonur skipstjóra og sýndist mér hann hafa lítinn áhuga
á veiðinni, hann var alltaf að dunda eitthvað annað. Við
bryggjuna var bundinn árabátur, ég hafði tekið eftir að
hann hafði verið þarna óhreyfður lengi án þess að nokkur
skipti sér af honum. Ástæðan hefur eflaust verið sú að
við stafninn var stór rifa sem sá í gegnum. Reyndar var
hún á öðru borði frá sjólínu, svo að í logni var engin
hætta á að sjór flæddi inn í bátinn. Mér varð tíðlitið á
þennan bát, síðan á spegilsléttan hafflötinn og þar á eftir
á strák skipstjórans. Loks kom ég mér að því að spyrja
hann hvort hann væri til í að róa bátnum með mér út fyrir
höfnina.
Jú, hann var til í það, dró bátinn að bryggjunni og
hoppaði um borð. Eg spurði hvort hann ætlaði ekki
að taka færið sitt með, það lá í óreiðu á bryggjunni.
Hann fór upp á bryggju, gerði upp færið og henti því
kæruleysislega aftur í skut. Eg leysti kænuna, skreið um
borð og reri frá bryggju og þar með var ég í fyrsta sinn
kominn í sjóferð. Tvær misstórar árar voru í kænunni,
ég lét strákinn hafa þá minni og svo rerum við af stað ef
hægt var að kalla þá athöfn róður. Ef rák hefði sést eftir
bátinn hefði hún verið allt annað en þráðbein en okkur
miðaði samt.
Hér langar mig að skjóta inn í frásögn eða smá skrýtlu,
sem kemur þessari sjóferð ekkert við, en ég læt hana
flakka með til gamans, af því við vorum með tvær árar,
mislangar. Á þessum árum komu oft Færeyjaskútur til
Hafnaríjarðar. Fyrir kom að smá strákar fengu lánaðar
kænur hjá Færeyingunum. Eitt sinn voru strákar úti á
sjó á kænu frá Færeyingum. Heyra þá menn í landi að
strákarnir fara allir að grenja í einum kór. Menn kölluðu
til strákanna hvað væri að. Svarar þá einn af þeim
skrækur mjög: “Við misstum aðra róuna.” Hann átti
auðvitað við árina. Upp frá þessu var hann uppnefndur
og kallaður Skrækur. Þetta uppnefni lagðist þó af þegar
stráksi óx úr grasi. Hann tók meirapróf og hóf vinnu á
bílastöð. Þótti hann keyra all hratt og fékk þá viðumefnið
”í loftinu.”
Skipstjórasonurinn, sem var í bátnum með mér, kunni
illa áralagið, svo leiðin út úr höfninni varó ansi krókótt.
Ég var eins og fæddur með ár milli handanna, þótt þetta
væri í fyrsta skipti sem ég snerti ár. Við misstum þó
ekki “róuna” og þótt áramar væru misstórar komumst
við út fyrir Gataklett. Sá klettur er á móti þeim stað sem
Sundlaug Vesturbæjar stendur núna. Á klettinum var gat,
hann var um það bil hálf önnur mannshæð og tveir metrar
á breidd. Fyrir ofan gatið var steinbogi, allur sprunginn
og gat hrunið hvenær sem var. Áður en Sundhöllin var
reist fór sundkennslan fram þama á milli klettanna.
Ungur, ónefndur ofurhugi tók sig til óumbeðinn og felldi
steinbogann með járnkarli, nú sjást þess engin merki að
þama hafi Gataklettur staðið.
Við, drengimir í kænunni renndum niður færum.
Ég hafði verið svo forsjáll að taka með mér
rauðmagalifur í beitu. Og þarna drógum við blóðrauðan
þaraþyrsklinginn hvern af öðrum og það suma tvískæra.
Þetta var ekki amalegt og nú hafði áhuginn vaknað hjá
skipstjórasyninum. En þá slitnaði öngullinn af færinu
mínu og aldrei þessu vant var ég ekki með varaöngla
eins og ég var þó vanur. Ég dó ekki ráðalaus. Ég vissi
að fóstra mín var að vinna við saltfísk í svokölluðum
Svendborgarhúsum. Það var skammt að fara eftir að
komið var að landi og nú vissi ég að ég yrði að fá lánaða
aura hjá fóstm til að geta keypt öngla. Frá upphafi ferðar
hafði ég tekið að mér skipstjóravaldið, leit svo á að ég
hefði það enn. Ég skipaði skipstjórasyninum að draga
upp færið, legufæri höfðum við ekki, enda óþarfi, það
var blanka logn enda þótt kænan bærist aðeins til með
straumnum. Við remm að landi, ég sté af kænunni, sagði
stráknum að róa út aftur og veiða meira á meðan að ég
færi og næði mér í öngla. Ég hinkraði þó við til að sjá
hvemig honum gengi, hann hafði skrýtinn ferðamáta,
notaði ekki báðar áramar, heldur aðeins þá minni á
sitthvort borðið og fór í ótal króka en leiðin var ekki
löng, út komst hann og fór að veiða. Ég flýtti mér til
fóstru. Hún hafði ekki peninga á sér og urðu það mér
mikil vonbrigði. Fóstra mín brást mér ekki frekar en fyrri
daginn, hún fékk lánaða peninga hjá vinnufélaga sínum.
Ég hljóp í einum spreng í búðina sem ég vissi að seldi
kolaöngla og fjárfesti í fimm stykkjum. Það var reyndar
heldur mikið bruðl, en ég ætlaði ekki að láta svona góða
veiði úr greipum mér ganga, né heldur láta fyrsta róðurinn
minn fara forgörðum. Ég hljóp hvíldarlaust til baka.
Þegar ég kom í ijömna blasti við mér heldur dapurleg
sjón. Fjórir fílefldir karlar reru báti svo rösklega að
freyddi undan kinnungunum. Skipstjórasonurinn sat fram
í barka og horfði til mín. Hann vinkaði ekki, ég vinkaði
ekki, hvers vegna að vera að vinka þegar væntingar
manns bregðast svona gjörsamlega. Kænan, sem ég tók
traustataki, dinglaði aftan í bátnum hjá þessum rösku
ræðurum.
Það var löng leið og þung að ganga til bryggjunnar sem
við rerum frá. Kænan með rifna stefnið var þar ekki en
þegar ég leit í kringum mig sá ég hana langt uppi á landi.
Það var greinilegt að óþekktarstrákar áttu ekki að stela
henni aftur og fara sér að voða. Ég gekk að kænunni til
að hirða þennan góða afla, en þar sást enginn aíli. Honum
hafði verið komið til síns heima - í hafið.
Skipstjórasonurinn hafði ekki skilað sér heim í matinn
á réttum tíma og það leið á daginn. Þá mundi einhver
eftir því að hafa séð hann niður á bryggju. Leit hófst og
fljótlega kom í Ijós að bátgarmurinn var horfinn. Þóttust
þá menn geta lagt saman tvo og tvo. Þar sem strákurinn
var sonur þekkts skipstjóra var mannaður bátur og þurfti
ekki að róa lengi til að finna kænuþjófmn. En misjöfnum
augum er litið á gjörðir mannanna. Strákurinn fékk
snuprur og skammir hjá móður sinni, því hann hefði
getað farið sér að voða. Hjá föður sínum fékk hann hins
464 Heima er bezt