Heima er bezt - 01.11.2005, Qupperneq 58

, ^
Örn H. Bjarnason: vjnréH
■
V
Iðufundur
/ apríl 1262
Aðdraganda Iðufundar má
rekja til þess að Þorvaróur
Þórarinsson lét drepa Þorgils
skarða á Hrafnagili árið 1258.
Það var talin fólskuleg aðför
og á líkinu fundust 22 sár, þar
af sjö blæðandi. Sighvatur
Böðvarsson (1230-1266) á
Stað á Snæfellsnesi var bróðir
Þorgils og vildi hann hefna
hans. Ferð hans aó Iðu 1262
var þó fyrst og fremst farin til
að reyna að ná sáttum og höfðu
þeir Þorvarður mælt sér mót að
Laugarási við Iðu, 3. apríl. Áður
hafði, fyrir milligöngu Vigfúsar
Gunnsteinssonar, sem sat á
Sauðafelli, og Sturlu Þórðarsonar,
borist sáttarboð frá Þorvarði. Þeir
Vigfús og Þorvarður höfðu hist
að Keldum á Rangárvöllum um
veturinn.
En snúum okkur að ferð Sighvatar frá Stað. Við
vitum að hann kemur við í Reykholti í Borgarfírði.
Sturlu Þórðarson, föðurbróður sinn, hittir hann við
Hallbjamarvörður nálægt Brunnum. Þaðan fer hann um
Klukkuskarð niður í Laugardal. Úr Laugardal fer hann í
Skálholt og að Laugarási. Viðfangsefni mitt er aðallega
að reyna að finna líklegustu leiðina milli þessara staða.
Fyrst verður manni á að spyrja hvers vegna hann
velur einmitt þennan tíma árs til fararinnar? Til þess geta
legið ýmsar ástæður. Ein er sú að ferðir um Snæfellsnes
og Mýrasýslu voru oft erfíðar að sumarlagi. Gerðu það
mýrarnar. Áður en frost var farið úr jörðu var hins vegar
víða hægt að fara nokkuð beint af augum. Þetta var
kallað að fara vetrarveg. Um vegi þama fyrir vestan segir
Kölund á einum stað:
“Allar þessar sveitir hafa frá
öndverðu verið illræmdar fyrir
afleita vegi og fram til síðustu
tíma varð naumast farið með
hesta nema meðfram sjó, eftir
árbökkum eða þá upp undir
fjöllum...”
Eg hef áður lýst ferð frá
Stað á Ölduhrygg í Reykholt
og mun þess vegna sleppa
því hér. Þó má geta þess að
Sighvatur hefur væntanlega
farið niður að Straumfirði og
um Stakkahamarsljöru og
Hausthúsaíjöru að Snorrastöðum.
Síðan meðfram tjöllunum yfir
Hítará og Langá og þaðan sem
leið lá í Reykholt.
Frá Reykholti í Laugardal
í Reykholti réðust þeir í för
með honum Hallvarður gullskór og Egill Sölmundarson.
Þeir fara væntanlega upp hjá Rauðsgili og um Okveg
að Hailbjarnarvörðum. Þar koma á móti þeim Sturla
og Vigfús. í Sturlungu segir að þeir Vigfús, Egill og
Hallvarður fari til Þingvalla, en Sighvatur og Sturia “riðu
suður til Laugardalsskarða.” Hér er átt við Klukkuskarð,
en á þá leið er farið suður frá Kerlingu undir Skjaldbreið
inn Langadal í skarðið sjálft. Þaðan innan við Hrossabrún
og um Fagradal niður að Hjálmsstöðum í Laugardal.
Ekki er hægt að fullyrða hvaða leið Sighvatur og
Sturla fara að Kerlingu. Vera má að þeir hafi farið
Skessubásaveg fyrir norðan og austan Skjaldbreið. Eins
geta þeir hafa tarið hjá Gatfelli og þar á Eyfiróingaveg
að Kerlingu eða um Kluftir á Eyfirðingaveg. Samt er
eins og lesa megi út úr frásögninni, að þeir haft skilið við
Oft hef ég hent Sturlungu
út í horn og heitið því
að líta aldrei framar í þá
nafnasúpu. Svo áður en ég
veit af er ég kominn með
hana aftur mér í hönd. Það
er engu líkara en að þann
sem einu sinni hefurorðið
henni handgenginn, láti
hún seint alveg í friði. Fyrir
þann sem vill skoða gamlar
reiðleiðir er hún auðvitað
hrein náma, enda spannar
athafnasvið hennar nánast
allt landið. í þessari grein
490 Heima er bezt