Hljóðabunga - 01.11.1978, Blaðsíða 54

svona tvo mánuði. Reyndar hefur nú verið
keypt þangskurðarvél hér á svæðið sem á að
jafna upp sveiflur í þangöfluninni, og við
fáum þang frá henni þegar lítið berst frá
öðrum. Annars fer vélskorna þangið til sams-
konar verksmiðju sem stendur á Brunney.
Vélin er skrambi afkastamikil og getur slegið
uppí 90 tonn á sólarhring við góðar aðstæður,
enda eru færir menn sem stjórna henni, slá
dag og nótt nú þegar nóttin er björt. Ef ég
man rétt er þessi vél smíðuð í Haugasundi og
er ein af þremur sem nú eru í notkun við
norsku ströndina.
f leiðangur með Elnu
Elna heitir 100 tonna flutningsbátur,
byggður 1947, sem verksmiðjan leigir með
tveggja manna áhöfn. Elna sækir þangið til
skurðarmanna og flytur til verksmiðjanna á
Brasey og Brunney. Eftir að hafa skoðað
verksmiðjuna fáum við að fara með Elnu í
leiðangur dagsins. í þetta skipti er sóttur
afrakstur vikunnar eftir þrjá skurðarmenn
við Skógshólmann. Skipstjórinn er kraftakarl
Elna er þrítug fröken, jafn Ijúf og þýðgeng og
saumamaskínan með sama nafni.
milli þrítugs og fertugs og hefur sér til aðstoð-
ar liðlega tvítugan náúnga. Sá er greinilega
mjög lágt settur um borð, honum er aldrei
treyst fyrir stjórntækjum skipsins, en hitar
kaffi ofan í okkur og skipstjórann.
Að stjórna Elnu er heldur ekki heiglum
hent, stýrishjólið tengist vindu sem togar í
tvær riðbrunnar keðjur sem liggja óvarðar
aftur með brúnni sín hvoru megin. Þar tengj-
ast þær kasthjóli sem leikur á stýrisöxlinum.
Koma kraftar skipstjórans sér vel þegar breyta
þarf um stefnu, og legst hann þá á stýrið með
höndum og fótum. Áttavitinn um borð hefur
tilhneigingu til að sýna vestur þar sem aðrir
hefðu talið norður, enda komin stærðar loft-
bóla í spírann. Þeir félagar kenna hvor öðrum
um að hafa drukkið það sem á vantar. En
skipstjórinn okkar er allsendis óháður svona
hjálpartækjum.
Enn byrjum við að spyrja um þangskurð-
inn. Þeir segja að einn maður geti með góðu
móti skorið 3-5 tonn yfir daginn, og eitt dæmi
vita þeir um ungan berserk sem skar 9 tonn á
degi, en þar var ekki um neinn venjulegan
mann að ræða. Fyrir tonnið fá menn 138
Nkr. ef þeir flytja það sjálfir til verksmiðjunn-
ar, en 118 Nkr., ef Elna sækir það. (Norska
krónan samsvarar nálægt 37 kr.ísl. voriðl977.)
Verður úr þessu dágott tímakaup fyrir dug-
lega menn, og einn heyrðum við um sem var
orðinn svo múraður eftir sex mánuði að hann
vissi ekki hvað hann átti að gera við pening-
ana og hætti að vinna það sem eftir var ársins
og keypti sér svo nýjan bát heldur en ekkert.
—Margir unglingar vinna fyrir skólanum með
þangskurði á sumrin segir skipstjórinn okkur.
Ef þangvinnslan væri hér ekki myndu þeir
flæmast burtu til vinnu í bæjunum. Hér geta
þessir strákar verið eigin atvinnurekendur,
þeir kaupa kannski gamlan bát, og búa sig út
með vöðlur, orf, net, og kvíslar, önnur tæki
þarf nú ekki.
Þangskurðarmennirnir á Skógshólma eru á
ærið misjöfnum aldri. Sá elsti er kominn á
ellilaun og þjáist af magasári. Hann stundar
skurðinn þegar maginn lætur hann í friði og
hlutur hans er miklu minni en hinna. Hinir
eru frekar ungir. Elnumenn fræða okkur á því
að annar hafi klárað skyldunámið í hitteð-
fyrra og neitað að læra meira þótt hann tæki
54
HLJÓÐABUNGA