Læknaneminn


Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 24

Læknaneminn - 01.09.1981, Blaðsíða 24
Háttvirtu herrar... Nú gefst lesendum kostur á að líta tæpa öld aftur í tím- ann. Eftirfarandi er bréf sem Sigurður Sigurðsson ritaði þegar hann starfaði sem læknir í Höfn árið 1889 og sendi félagi læknanema í gamla læknaskólanum, félagið hét þá Hippocrates. Bréfið var lesið upp á fyrsta fræðslufundi læknanema sem sögur fara af. Háttvirtu herrar, studiosi medicinæ & chirurgiæ í læknaskólanum í Reykjavík Til þess að sýna, að jeg man okkar „institutionem mediciam" og hið litla fjelag „Hippocrates", sem vjer stofnuðum til þess að efla áhuga og til þess að gefa færi á að láta Ijós þeirra skýna, sem vildu gefa sig fram, eða þeirra, sem bezt kunnu og þá ekki vildu draga sig í hlje og þannig fela sinn fróðleiks- sjóð, skrifa jeg meðlimum Hippo- cratesar þessar línur og fel vini mínum Ólafi Finsen á hendur að recitera þær á væntanlegum næsta fundi eptir að þær hafa náð heim til Fróns. Vona jeg, að rit- gjörðin geti orðið til þess, að fund megi kalla saman, og að menn gefi hljóð dálitla stund, svo fram- arlega, sem enginn annar hefur beðið um orðið. Jeg ætla þá að tala um periostit- is, ostitis og svo um osteomyelitis, þessa inflammationprocessa í beinsysteminu, sem reyndar opt koma fyrir kombineraðir, en sem þó má specialisera eptir þeirra anatomiska stað. Ennfremur eru þessir processar mjög einfaldir þegar þeir eru skoðaðir generelt og maður ber þá saman við ana- loga sjúkdóma í bandvefjunum. Ef vjer hugsum oss kalksöltin og beinvefinn sjálfan horfinn úrbein- unum, þá sjáum vjer í bandvefi þeim, sem klæðir innan hina Haversisku ganga í hinum þjettu beinum og möskvarúmin í hinum spongiösu beinpörtum, hina sömu processa, sem koma fyrir í bandvefjum hinna linu parta; ef vjer svo köllum þær tvær höfuð- myndir af ostitis, nefnil.: a)Hina rarificerandi ostitis og b)Hina condenserandi ostitis, hverja fyrir sig: a),,Henfald“ og b)Nýmyndun, þá hefðum vjer Ijóst yfirlit yfir þessa processa, sem sýnast svo kompliceraðir. Að svo búnu skal jeg þá fyrst tala um A. Periostitits Periostitis er inflammation í hin- um lausa celluvef, sem er gegn- umdreginn af mörgum æðum og sem liggur beinlínis utan um hið anatomiska periosteum (í þrengri merkingu), sem er hvítgljáandi himna og liggur beinlínis á bein- inu. Periostitis er annaðhvort akút eða krónisk. Hin fyrrnefnda teg- und kemur opt án kunnugrar or- sakar, helzt í hinum löngu legg- beinum (Rörknokler). NB. Hin acútu periostitis í einum phalanx hef jeg heyrt Prófessor Axel Iver- sen kalla: „Panaritum periostale"; það lýsir sjer avleg eins og acút periostitis á hærra eða lægra stigi, og verður opt til að eyðileggja við- komandi phalanx. Hin acúta periostitis byrjar með áköfum feber og óþolandi verk í limnum, hann fer að bólgna og roðna, verður stirður og sjúkling- urinn þolir ekki að komið sje við hann. Symptóm þessi eru merki um infiltration í celluvef þeim, sem jeg fyr nefndi, og sem kirurgarnir reikna með periosteum. í mörgum tilfellum resorberast exudatið og sjúkl. batnar, en optast heldur infiltrationin áfram og meiri eða minni partur af periosteum eyði- leggst per suppuration. Á þessu tímabili hefursjúkl. náttúrlega háa temperatúr og er altekinn, stund- um kemurdiarrhoe. Eptirnokkurn tíma hefur pus rutt sjer braut gegnum hina linu parta til húðar- innar, svo að maður getur fundið flúktúaton og inciderað. Sumir halda því fram, að ekki sje ráðlegt að incidera fyr en maður finni glöggt flúktúation, því að ab- cessinn hafi ekki afkapslað sig nægilega, og því haldi suppurati- onin áfram út í kringumliggjandi vefi eptir að incisionin hafi verið gjörð. Þótt þetta sje íhugunarvert og geti átt sjer stað; þá finnst mjer 22 LÆKNANEMINN ’-4/1sbí - 34. árg.

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.