Úrval - 01.06.1963, Side 29

.4LLSHERJÁMiANNSÓKN INDLANDSHAFS
37
efnaleg' verðmæti,, svo sem fiski-
mið og málmauðæfi.
Ástæðurnar fyrir þessari alls-
herjarrannsókn eru margar.
Indlandshaf nær yfir 28 milijón
fermíJna svæði eða meira en
14% af yfirborði hnattarins, en
svæði þetta er stærra en Asía og
Afríka samanlagðar. En samt
er þetta enn eitt minnst kannaða
svæði hnattarins. Allt frá ár-
inu 1873 til vorra daga hefur
varla verið farið i tvær tylftir
hafrannsóknaleiðangra til svæð-
is þessa. Nýtízku rannsókna-
tækni hefur aðeins verið beitt
þar á mjög takmörkuðum svæð-
um.
Meira en fjórðungur mann-
kyns býr í löndum, sem liggja
að Indlandsliafi. Takist mönn-
um að afla sér meiri þelvkingar
á fiskitegundum, fiskigöngum
og fiskmiðum Indlandshafs,
mun slíkt geta lijálpað þjóð-
um þessum til þess að koma sér
upp fiskiðnaði eða auka liann.
Almennt er álitið, að í Ind-
landsliafi sé mikil gnægð slíkra
málma og jarðefna sem salts,
pottösku, kalí, magnesium, nikk-
els, kopars og cobalts í næstum
ótakmörkuðu magni.
Reynt mun verða að hefja
vinnslu málma þessara á sjávar-
botni, strax og staðreyndir eru
fyrir hendi um nærvist þeirra.
Það mun hafa geysilega þýð-
ingu fyrir gervallt mannkyn, ef
mönnum tekst að segja fyrir-
fram til um veður- og loftslags-
breytingar eða jafnvel stjórna
þeim. Þetla er eitt jjýðingar-
mesta viðfangsefni leiðangurs-
ins, J>ar eð Indlandshaf gegnir
mikilvægu hlutverki i þessu sam-
bandi. Hvergi í veröldinni er
shk árstíðabundin skipting rikj-
andi vinda, sem suðvestur- og
norðausturmonsúninn á Ind-
landshafi. Þetta náttúrufyrir-
brigði hefur geysilega mikla, en
næstum alveg óþekkt, áhrif á
strauma og lífverur í sjónum.
Til þess að ákvarða megi hina
ýmsu þætti, mun fara fram ýtar-
lag atliugun allt frá hafsbotni
upp í andrúmsloftið yfir hafinu.
Sjávarvatnið sjálft mun verða
rannsakað, svo að ákvarða megi
efnasambönd þess og einkenni
og rannsaka allt líf, sem í því
lirærisl. Einnig mun loftið yfir
hafinu verða rannsakað, allt upp
í efra hluta andrúmsloftsins.
Reyna á með því móti að öðlast
skilning á „hitavél“ úthafsins,
sem álirif hefur á loftstrauma
ofar yfirborðinu. SJíkar upplýs-
ingar eru nauðsynlegar, svo að
spá megi með betri árangri um
hegðun monsúnvindanna Jangt
fram í tímann.
Hugmyndin um rannsókn
þessa fæddist árið 1959 á Alþjóð-
lega hafrannsóknaþinginu, sem