Úrval - 01.06.1963, Qupperneq 54

62
UR VAL
nógu skjótt. Myglusveppir, sýkl-
ar og kjötvefir gátu t. d. geymzt
þannig um óákveðinn tíma og
aftur tekið til starfa er þeir
þiðnuðu. Og árið 1949 sannaði
hann að mestur hluti rauðu
blóðkornanna (á. a. g. 70%)
gæti lifað frystinguna.
Dr. Luyet gerði tilraunir með
rúmlega 100° hitalækkun á sek-
úndu (við frystingu matvöru og
hitastigið lækkað um 5-—6 gráð-
ur á sekúndu). Við þær aðstæð-
ur nær vatnið i frumunum ekki
að mynda ískristalla, en verður
að glerkenndu efni og þessi
gler-is sprengir ekki frumuvegg-
ina. Hann uppgötvaði líka að
þetta hitastig, sem varð að nást
eins fljótt og hægt var, var
-í- 130° F, því að við lægra
hitastig geta ískristallar ekki
myndazt.
Til þess að frysta blóðið svo
fljótt, var þvi sökkt niður í
fljótandi köfnunarefni með hita-
stig ~ 195° F. A eftir voru
rauðu bióðkornin skoðuð i smá-
sjá, án þess að nokkuð1 óvenju-
legt sæist við þau. Spurningin
var, hvort þau væru raunveru-
lega óskemmd og gætu aftur
gegnt sínu hiutverki í likaman-
um.
Það var rennsakað með þeim
hætti, að blóðkornin voru merkt
með geislavirku natrium-kro-
mat. Því næst var blóðið þitt
og dælt i læknanema, sjálfboða-
iiða, efnafræðinga og vísinda-
mennina sjálfa. Sólarhringi sið-
ar var tekin af þeim blóðprufa
og geislunin mæld. Þessi rann-
sókn leiddi það i ljós að á. a. g.
85% rauðu blóðkornanna voru
lifandi, jafnvel þótt þau hefðu
verið frosin mánuðum eða ár-
um saman.
Það er tiltöluiega auðvelt að
hraðfrysta nokkrar skeiðar af
blóði, en sjúkrahúsin þarfnast
blóðs í lítratali og hinir tækni-
legu erfiðleikar á að frysta svo
mikið magn eru feikimiklir. Þeir
erfiðleikar voru samt sem áður
yfirstignir og nú þekkja menn
tvær aðferðir til að hraðfrysta
mikið blóðmagn.
Þegar annarri aðferðinni er
beitt, er blóðinu hellt á sérstak-
an geymi. Siðan er honum sökkt
niður í fljótandi köfnunarefni,
þar sem honum er haldið i
stöðugri hreyfingu. Á þennan
hátt er hægt að kæla líter af
blóði allt niður i h- 195° F á
45 sekúndum. Þegar blóðið er
svo þítt aftur, er geymirinn
látinn i heitt vatn og „blóðisinn“
verður aftur fljótandi á nokkr-
um sekúndum.
Hin aðferðin er sú, að rauðu
blóðkornin eru greind frá blóð-
vökvanum og kæld niður i 80°
F. Yið þessa aðferð þarf t. d.