Úrval - 01.06.1963, Síða 61
Bylting í stjörnuvísindum
* Stjörnufræðingar eru sifeilt að skyggnast lengra og
* lengra út i geiminn og auka þekkingu okkar á þeim
* aragrúa stjarna, sem þar finnast. — Framfarir í
* stærðfræði áttn lítinn þátt i byltingu þeirri, er orð-
* ið hefur i stjörmwísindum, en eðlisfræðin átti rík-
* an þátt í þessari byltingu — og þá ekki síður véla-
* verkfræðin, þvi að vélaverkfræðingar hafa fundið
* upp svo öfluga stjörnusjónauka, að það er ævintýri
* tíkast.
Hinn sívaxandi áhugi
manna á stjörnufræði
síðustu ár hefur vafa-
lítið kviknað að miklu
leyti af orðinu „gervitungl“. Þetta
nýja orð leicldi einnig af sér önn-
ur torskilin orð, sem nú eru orð-
in á hvers manns vörum. Gervi-
tunglin og allt, sem jjeim fylgdi
var ævintýri líkast, en ekki var
samt ævintýrið alltaf jafnfallegt
— árásarflaugar og njósnaflaugar
og jafnvel njósnatungl vöktu ugg
í brjóstum manna, en það var öll-
um Ijóst, að ómetanlegur fengur
var í iþessum gervitunglum. Þarna
úti í geimnum sveimuðu veður-
atliugunarhnettir, hnettir, sem
könnuðu Van AUen heltið, könn-
uðu loftsteina, geislun og hvað-
eina, og með degi hverjum jókst
þekking manna á geimnum.
Áhugi almennings hafði reynd-
ar kviknað löngu áður en við
fórum að seilast til tunglsins.
Lítum aftur til ársins 1900. Ég
tók fyrir skömmu saman upplýs-
ingabók um stjörnufræði á ár-
unnm 1900—1950. Ég komst að
raun um, að síðustu fimm ára-
tugina höfum við aukið stjarn-
fræðilega þekJkingu okkar meira
en á fjórum öldum þar á undan.
Merkasta uppfinningin í augum
almennings er vafalaust radló-
stjörnukikirinn. Við konm hans
tók stjörnufræðin duglegan fjör-
kipp, sem olli ekki siðri stökk-
— The N. Y. Times Magazine
09