Úrval - 01.06.1963, Page 66
74
ÚR VAL
þroskað? Hvílík auðmýking,
þegar einhver stóð við hlið mér
og heyrði i flautu í fjarska, en
ég heyrði ekkert. Þegar slíkt
bar við, lá mér við örvæntingu
— það munaði ekki nema hárs-
breidd, að ég svifti mig lífinu.“
En samt var það einmitt uin
þetta leyti, sem hann samdi hina
yndislega tæru „Aðra sinfóníu!“
Það er harðneskjulegt að segja
það, en að líkindum satt, að
heyrnarleysi Reetliovens varð
tónlistinni til blessunar. Þegar
hann veik af framabraut sinni
sem slaghörpusnillingur, heyrði
aðeins hljóma hið innra með
sér, einangraður frá skarkala
hins ytra heims, dýpkaði og efld-
ist æ meir liins hljómræna hugs-
un. En þegar hann innhverfðist
þannig, varð ytri framkoma hans
stöðugt mótsagnakenndari. Eng-
inn mátti snerta á neinu í her-
bergi hans, svo að þar var allt
i ótrúlegustu óreiðu, blöðum
stráð um alla stóla, blekslettur á
slaghörpunni, matarleifar á
diskum undir blöðunum. Hann
var svo viðutan, að hann
gleymdi iðulega að borða. Einu
sinni, þegar andinn var yfir hon-
um, fór hann inn i gildaskála,
tók sér sæti niðúrsokkinn í
hugsanir, gleymdi að panta, og'
að lokum bað hann um reikn-
inginn.
Hann var síkvartandi um, að
hann væri ekki metinn að verð-
leikuin, og að liann hefði ekki
nægilegt fé til að lifa á. En
sannleikurinn var sá, að hann
var geysilega frægur, naut geysi-
legrar virðingar, og hann fékk
hærri peningagreiðslur, en hann
vildi vera láta. (Eftir dauða hans
fannst allhá fjárupphæð i leyni
hólfi i skrifborði hans).
Beethoven neitfáði að hafa
fataskipti. Siðasta úrræði vina
hans, var að læðast inn til hans
að næturþeli, hafa á burt með
sér útslitin fötin hans og láta
önuur ný í staðinn. Hann var
ofsalega skapbráður og gat vel
haft það til, að kasta matardisk-
inum með sósu og öllu saman
framan i þjóninn. Sumarið 1806
var hann gestur hjá fyrrverandi
verndara sínum, Lichnowsky
prinsi. Eitt sinn bað prinsinn
hann að leika fyrir nokkra af
hermönnum Napoleons, sem
voru vistaðir i höllinni. Beet-
hoven neitaði. Prinsinn hótaði
honum þá stofufangelsi i spaugi.
Beethoven rauk á dyr stórmóðg-
aður, gekk um nóttina til næstu
borgar, tók þar vagn til Vinar-
borgar, og þegar hann kom inn
í ibúð sina, þreif hann brjóst-
likan af Liclinowsky prinsi og
grýtti þvi í gólfið, svo að það
mölbrotnaði.
Með heyrnardeyfunni fór tor-
tryggni hans sivaxandi. Hann