Úrval - 01.06.1963, Side 71

HVAÐ Á LÆKNIR AÐ SEGJA . . .
79
á fjórum eða fimm mínútum.
Það tekur að minnsta kosti
klukkustund og ef til vill meira
en eitt viðtal. Læknirinn þarf á
öllum sínum mannkærleika að
halda. Hann þarf á að halda auð-
mýkt, næmleika, góðvild, með-
aukmun og, að ég held, heiðar-
leika, til þess að hughreysta
sjúklingana og veita þeim stuðn-
ing á stundum þjáninga og
kvíða.
Það verður að milda frásögn-
ina. Ég skal játa að orðið
„krabbi“ er þrungið skelfingu.
En það má nota önnur orð, sem
tákna það sama og valda ekki
misskilningi.
Það er nauðsynlegt og sjálf-
sagt að skýra sjúklingunum frá
hinurn geysilegu framförum .—
þar á meðal kjarnorkurann-
sóknum — sem nú eiga sér stað
í læknisfræði. Til dæmis eiga
þeir að vita, að nú deyr enginn
maður úr mergruna (illkynjað
blóðleysi, anæmia perniciosa),
sem áður var undantekningar-
laust banvænn.
Þegar sjúklingunum er sagð-
ur sannleikurinn, öðlast þeir
eins konar varnarstyrkleika.
Oft fæ ég þetta hugrakka svar:
„Gott og vel, læknir, hvernig get
ég stuðlað að læknisfræðirann-
sóknum?“ Ég veit ekki, hvort
krafturinn á sér andleg eða sál-
fræðileg upptök. Ég veit aðeins,
að flest okkar búa yfir meira
þreki og hugrekki en við þurf-
um nokkurn tíma á að halda.
Deyjandi sjúklingar, sem ekki er
veitt taikifæri til að sýna, livað i
þeim býr, eru sviknir um dýr-
mætan hlut.
Prestur einn sagði mér frá
ungum, hugrökkum pilti, sem
vissi að hann var dauðvona.
Hann komst að því hvernig kom-
ið var af bókalestri, af því að
líta á hitablaðið sitt, grípa á
lofti nokkrar athugasemdir,
sagðar i ógáti og loks með þvi
áð koma flatt upp á lækninn,
sem varizt hafði allra frétta, með
beinni spurningu. Þegar piltur-
inn fékk að vita sannleikann,
reyndi hann með öllu móti að
leyna því fyrir foreldrum sín-
um. Auðvitað vissu þau hvernig
komið var, en gátu ekki fengið
sig' til að tala um það. Síðustu
mánuðirnir, sem pilturinn lifði,
liðu í kveljandi taugastri’ði, sem
falið var með glaðlegu spjalli.
Sú blíða og alvara, sem hefði
þurft að ríkja innan þessarar
fjölskyldu, var bæld niður.
Samt sem áður er það skoðun
min, að enginn læknir ætti að
leyfa sér að segja við sjúkling:
Þú átt eftir að lifa í 10 vikur,
eða þrjá mánuði eða tvö ár eða
hvað það nú er. Staðtölur um
líkur fyrir lifi eða dauða eru
gagnlegar við rannsóknir í lækn-