Úrval - 01.06.1963, Síða 78

86
ÚR VAL
um. Ég spurði hvort ekki væri
hætta á, að þeir gætu orðið
hungurmorða. Vinur okkar benti
á allstórt snjóský á lofti og
sagði, að hérunum myndi verða
horgið á morgun.
„Snjórinn i skýinu þarna
bætir áreiðanlega það mörgum
rimlum við snjóstigann,“ sagði
hann — „að hérarnir ná í
nýjar greinar og viðarteinunga.
Einn vetrardag horfði ég á
orrafugl, sem tíndi þurrkuð vín-
ber af greinum í nálægum skógi.
Hann át, þar til eftir voru
aðeins greinar svo hátt uppi,
að hann náði ekki'til þeirra.
Þá tók hann að krafsa i snjónum
með miklum ákafa. Snjórinn
hlóðst í byng, sem orrinn fór
því næst upp á og náði þannig
hnossgætinu, sem liann hefði
annars orðið að neita sér um.
Sumir fuglar og ferfætlingjnr
eru búnir hinum haganlegustu
tækjum, til að halda sér ofan
á snjónum. Sérstakar tegundir
orrafugla hafa litlar hornkennd-
ar plötur beggja megin tánna,
sem koma að sama gagni og
snjóþrúgur. Á rjúpunum verða
fæturnir loðnir. Kanadiska gaup-
an hefur afarstórar lappir, lielm-
ingi stærri en hinn suðræni
frændi hennar.
Aðrar skepnur liafa neyðzt
til þess að notfæra sér einn aðal-
eiginleika snjósins — hina
slæmu leiðsluhæfni hans. Mýs,
margar fuglategundir, brodd-
geltir og snjáldurmýs grafa sig
niður í snjóinn. þar sem hinir
hvítu kristallar halda líkama
þeirra heitum, eins og í þétt-
asta einangrunarklefa.
Fasanar og lynghænur fljúga
beint inn í snjóskafla til þess
að búa sér þar náttstað. Það sem
hættulegast er fyrir þessi dýr,
er þegar frostið er svo mikið
að yfirborð snjóarins verður að
hörðu hjarni. Oft kemur það
fyrir að fuglar frjósa þannig
inni og ef hjarnskánin þiðnar
ekki á öðrum eða þriðja deg'i
kann svo að fara að þeir losni
aldrei lifandi úr náttstað sínum.
Snjór er einn helzti einangr-
ari fyrir margar jurtir. Eitt ár
veltum við því fyrir okkur,
hvernig á því gæti staðið, að
hver einasti forsythia-runni í
bænum skyldi blómgast einung-
is í tveggja feta hæð. Loks skild-
ist okkur að blómin mörkuðu
snjólínu liðins vetrar. Allir
blómhnappar sem grafnir höfðu
verið djúpt í snjónum, blómstr-
uðu fegurst. Þau sem ofar voru,
höfðu frosið í hel á einni óvenju
kaldri viku.
Dádýr og elgir, kanínur og
íkornar troða sér brautir í snjó-
inn, til að auðvelda sér leiðina,
með jafnákveðinn tilgang fyrir
augum og maður, sem mokar