Úrval - 01.06.1963, Page 81
Svör við spurningum um
geimvísindi
Geimöldin er hafin, og i hugum manna velta
spurningarnar fram hver um aðra þvera. Hér
er regnt að leysa úr nokkrum slíkum spurning-
um á einfaldan og alþýðlegan hátt.
SP: Hvers vegna
þurfa gervitungl að
fara svona hratt?
SV: Hraðinn er
þa<5, sem heldur þeim
á lofti. Einfaldasta skýringin er
sú.sem Sir Isaac Newton kom meS
fyrir 300 árum. Hann ímyndaði
sér fjall, sem var nokkur hundr-
uð milur á hæð, og uppi á fjalls-
tindinum var svo byssa lárétt á
fjallið. Kúla, sem skotið væri ofan
af tindinum, myndi falla til jarð-
ar. En það færi eftir hraða kúl-
unnar, hversu fljótt hún félli til
jarðar; þvi meiri sem hraði kúl-
unnar væri, þeim mun lengra færi
hún. Ef hraði kúlunnar væri mjög
mikill, myndi hún að vísu falla í
áttina til jarðar, en færi þó svo
hratt, að hún rækist ekki á jörð-
ina. Hún myndi halda áfram að
falla hringinn í kringum jörðina:
gervitungl á sporbraut.
SP: Hvers vegna þarf sporbraut
gervitungls að vera svona hátt
uppi?
SV: Vegna loftmótstöðunnar. Ef
hægt væri að finna upp leið til
að hindra það, að andrúmsloftið
liægði á gervitunglinu, væri ekk-
ert þvi til fyrirstöðu, að það gæti
sveimað rétt yfir hæstu fjalls-
tindum.
SP: Hvers vegna eru sporbraut-
ir sumra gervitungla ekki hring-
laga?
SV: Hraði og stefna gervi-
tunglsins, þegar því er skotið frá
jörðu, kveður á um sporbraut
— Popular Science Monthly —
89