Úrval - 01.06.1963, Qupperneq 101

SKEIFUGAIiNAfíSÁfí LÆKNAÐ . . .
leiðslan helmingi minni en áður.
Og 85% ailra sjúklinganna voru
algerlega þrautalausir.
Til þessa dags hafa aðeins 15
sjúklingar komið aftur með' sjúk-
dómseinkenni á nýjan leik. Þeir
urðu allir einkennalausir eftir
nýja frystimeðferð. Á þremur
sjúklingum varð frystimeðferðin
árangurslaus, vegna þrengsla í
pylorus (neðra magaopið, sem
liggur niður i skeifugörnina) af
örvef eftir gömul sár. Læknarnir
í Minnesota telja einnig nú, að
þegar um slík þrengsli er að ræða,
sé ekki rétt að nota frystimeð-
ferð, þá sé skurðaðgerð nauð-
synleg.
Hvaða galdrar eru það í sam-
bandi við frystinguna, sem gera
enda á öllum þrautum af sárun-
um? Smásjárrannsóknir benda til
þess, að frystingin geri frumurn-
ar í slímhúð magans óhæfar til
að framleiða ætandi saltsýru.
Hið sama virðist eiga sér stað um
þær frumur, sem framleiða melt-
ingar-enzymið pepsin (enzym =
efnakljúfur). Þetta hefur engin
skaðleg áhrif á meltinguna, því
að tlíið eitt neðar í meltingar-
veginum koma önnur enzym til
skjalanna, frá lifrinni, briskirtl-
inum og smáþörmunum, sem
nægja til að kljúfa fæðuna og
Ijúka meltingunni. Sökum þess að
alkóhól og kaffi örva mjög sýru-
og pepsínframleiðslu magans, eru
löil
menn, sem fengið hafa maga-
frystingu, varaðir við þeim.
Höfundur frystimeðferðarinnar
er dr. Owen H. Wangensteen,
prófessor í skurðlækningum við
læknaháskólann í Minnesota. í 30
ár hafði sú hugsun ásótt hann,
að á einhvern hátt.kynni að mega
draga úr framleiðslu þessara
magavökva, sem valda sárunum.
„Skurðaðgerðir á maganum geta
valdið sjúklingunum varanlegum
óþægindum,“ segir hann. „Og þá
er lífið vissulega ekki eins á-
nægjulegt og það gæti verið. Ég
gat ekki varizt þeirri hugsun og
von, að mögulegt kynni að vera,
að finna aðra meðferð, sem bæði
væri auðveldari og gæfi betri á-
rangur.“
Eitt kvöld í apríl 1958 var
Wangensteen að lesa um óskylt
efni, þegar honum skyndilega
datt í hug efnafræðilögmál, sem
nefnt hefur verið Qm. Þetta lög-
mál segir einfaldlega, að efna-
skipti eða efnabreytingar minnki
í sama hlutfalli og hitastigið.
Þetta vissu auðvitað allir efna-
fræðingar og líffræðingar, en
hafði nokkrum komið það til hug-
ar nokkurn tíma, að beita þessu
lögmáli við sáraverksmiðju
líkamans (þ. e. a. s. magakirtl-
ana) ?
Wangensteen bar þetta undir
starfsbróður sinn, dr. Harlan
Root, við rannsóknardeild há-