Úrval - 01.06.1963, Page 106

114
skugga afar þreytandi fyrir aug-
að; menn vita, að augað er margar
mínútur að venjast myrkri. Þess
vegna ætti aldrei að vera niða-
myrkur i iherbergi, þar sem horft
er á sjónvarp.
Því er oft haldið fram, að það
geti haft varanlegan augnskáða í
för með sér, ef horft er of mikið
á sjónvarp eða unnið í lélegri
birtu. Mér er ekki kunnugt um,
að svo sé. Léleg birta getur
þreytt augun mjög, en yfirleitt
hverfur slík þreyta eftir góða
hvíld.
Meira að segja er ekki ósenni-
legt, að augað geti smám saman
þjálfazt og vanizt lélegum skilyrð-
um.
Ef augnameinið á sér hreinar
líkamlegar orsakir, t. d. sakir
veikra vöðva, má oft lækna slikt
með heilbrigðum æfingum. Ef
menn eiga hins vegar erfitt með
að beita auganu og sjá aldrei
skýra mynd, er oftast nær gler-
augna þörf. Þrjár tegundir eru af
slíkri sjóndepru: Fjarsýni, nær-
sýni og glámskyggni. í skóla er
okkur kennt, að augað sé eins og
myndavél með linsu, sem safnar
Ijósgeislum inn á sjónhimnuna.
Þetta er góð og gagnleg sam-
lfking — en menn verða að vera
þess minnugir, að augað á mis-
erfitt með að finna réttan brenni-
depil.
Með því að fletja út augað og
ÚR VAL
draga það saman finnur maður-
inn réttan brennidepil. En til
þessa þarf ótrúlegustu nákvæmni.
Ef augað er of langt í hlutfalli
við linsuna, er brennidepillinn
fyrir framan sjónhimnuna, og
orsakar slíkt nærsýni: menn sjá
illa frá sér, én vel, það sem nærri
er. Þeir, sem nærsýnir eru, þurfa
yfirleitt gleraugu, þó ekki við
lestur og þvílíkt.
Fjarsýnt fólk er með of saman-
dregin augu, þannig að brenni-
depillinn kemur aftan við sjón-
himnuna. Slikt fóllc þarf lestrar-
gleraugu, en sér oft vel frá sér.
Augu barna vaxa og ná fullum
þroska á níunda aldursári. Því
er það oft, að sjóngallar geta
lagazt áður en augað nær fullum
þroska.
Glámskyggnir menn sjá hlut-
ina i þoku éða á einhvern hátt
ógreinilega vegna þess að yfir-
borð augans er ekki heilbrigt.
Þessi sjóngalli breytist sjaldnast
með aldrinum. Bæta má hins veg-
ar úr gallanum með sérstökum
linsum — sem ef segja mætti,
„hreinsa" sjónmyndina.
Við erum öll fædd með afar
sveigjanleg augu. Börn geta feng-
ið skarpa sjónmynd af hlutum,
sem eru þétt upp að augum þeirra,
og sama gildir um órafjarlæga
hluti. Með aldrinum dregur úr
teygjanleika augans. Þetta stafar
m. a. af því, að linsan harðnar,