Úrval - 01.06.1963, Side 149

SNINNINGVRINN MEtí BARNSHJARTAÐ
157
þar meðlimur í stúdentafélagi,
sem hafði þann sið, að gefa öll-
um nýjum meðlimum eitthvert
viðurnefni. Á kvöldsamkomu,
sem haidin var í því skyni var
honum, með tilheyrandi háð-
glósum valið auknefnið Pro-
tens En Protens var í grísku
goðafræðinni eins konar hálf-
guð, sem gat breytt sér i allra
kvikinda líki, en var að jafn-
aði i líki gamals kroppin-
baks.
Steinmetz hafði sárnað mjög'
þetta viðurnefni þá, þótt hann
léti á engu bera, en siðar hafði
hann sætt sig við það og hugs-
að til þess með dapurlegri við-
kvæmni. Og þvi þá ekki að
taka það upp núna? Með kald-
hæðnislegri kímni laulc hann
við að útfylla þegnréttareyðu-
blaðið, með því að rita nafn
sitt: Charles Prutens Steinmetz!
Rudolf Eickemeyer var sjálf-
ur hugvitssamur, skynugur mað-
ur. Hattavélina, sem hann fram-
leiddi, hafði hann sjálfur fund-
ið upp og hafði hagnazt vel á
henni. En um það leyti, sem
Steinmetz kom, hafði áhugi
hans beinzt meira að rafhreyfl-
um, og ekki leið á löngu, þar
til Steinmetz var tekinn frá
teikniborðinu og settur i litla
tili'aunastofu, til þess að vinna
að framgangi þess máls.
SNILLI IIANS KEMUR
í LJÓS.
Eickemeyer var um þetta
leyti að berjast við að full-
komna stóran rafhreyfil í
vagna, en það mátti heita seg-
in saga, að allar frummyndir
(prototypes), sem hann bjó til,
yfirhituðú sig og brunnu fast-
ar. Orsökin lá i verkunum seg-
ulstrauma á járnkjarna hreyf-
ilsins, en lögmálin um þessar
verkanir voru algerlega óþekkt.
Margir vélaverkfræðingar efuð-
ust jafnvel um tilveru þeirra.
Hið eina, sem hægt var að gera,
var að smíða hreyfilinn; ef í
ljós kom, að hann ofhitnaði,
varð að rífa hann i sundur og
byggja hann upp aftur, í von um
að betur tækist til. Framleiðsla
í stórum stíl var að sjálfsögðu
óhugsandi við þessi skilyrði.
Verkefni Steinmetz var nú, að
ráða fram úr þessum vanda.
Steinmetz fór öðruvísi að en
Edison. Hann beitti aðallega
beinum tilraunum i rannsókn-
um sínum, en Steinmetz vann
að þeim á fræðilegum grund-
velli. Einustu verkfæri hans
voru askja með ritblýum,
pappírsræmur, vindlakassi —
og hugvit hans. Ymist sat hann
íneð báða fætur krosslagðá á
stól, eða hann stóð á öðrum
fæti, eins og einhver furðu-
fugl, með hinn fótinn kreppt-