Úrval - 01.06.1979, Síða 65

/ GEGNUM JARÐKÚLUNA
bráðnu, ástandi. Af könnun hitastigs
á þeirri dýpt, sem nú er hægt að ná,
má ráða, að á hverjum kílómetra sem
nær dregur jarðkjamanum eukist
hitastigið að meðaltali um 30 gráður
á Celsíus og meira á jarðhitasvæðum.
Gerum ráð fyrir að veggir gangn-
anna séu fastir og að göngin séu
notuð. Það myndi gera það kleift að
ná afarmiklum hraða í samgöngum á
milli tveggja andstæðra staða á
hnettinum. Við annað op gangn-
anna tekur vélarlaus vagn farþega um
borð. Fyrir áhrif eigin þyngdar heldur
hann áfram að falla niður í þennan
botnlausa brunn með vaxandi hraða.
Gerum ráð fyrir, að jörðin sé öll eins
að þéttleika, þá myndi vagninn ná
jarðarmiðju á 21 mínútu, 6.2
sekúndum og. hraði hans á þeirri
stundu vera orðinn 7.9 kílómetrar á
sekúndu, en það er sami hraði og á
gervihnetti, sem flýgur lágt um
jörðu.
Eftir að jarðarmiðju er náð breytir
kraftur aðdráttarafls jarðar um stefnu
og tekur að draga úr hraða vagnsins.
Eftir aðrar 21 mínútu, 6.2 sekúndur
mun hann ná hinum enda gangn-
anna og öli ferðin tekur því aðeins 42
mínútur, 12.4 sekúndur.
Að öllum líkindum munu menn
setja upp stöðvar inni í göngunum,
til þess að hagnýta hitaorku jarð-
kjarnans, svo og rannsóknarstofur til
þess að kanna innri gerð jarðar og
verkanir. Loks má nota göngin til þess
að skjóta á loft geimeldflaugum.
Hér mun maðurinn standa augliti
63
til auglitis við ýmis ákaflega furðuleg
fyrirbæri að hans dómi.
Maðurinn hefur vanist þeirri
staðreynd, að þyngdarafl jarðar er
aðeins hindrun í vegi þess að skjóta
farartæki á loft af yfirborði hennar.
Fræðilega séð gæti þessi kraftur þó
hjálpað þessum farartækjum til þess að
fljúga út í ytri geiminn.
Gerum okkur í hugarlund, að farið
sé búið þotuhreyfli. Líkt og áður fer
það á hreyfingu inn í göngin fyrir
áhrif aðdráttarafls jarðar ein saman og
nær jarðmiðju á geimhraða, 7.9 km á
sekúndu. Á þeirri stundu er þotu-
hreyfillinn settur 1 gang, en það eykur
hraða farsins um 5.8 km á sekúndu.
Á hvaða hraða flýgur farið út úr
göngunum?
Ætla mætti, að það myndi gera
það á sama hraða og þotuhreyfíllinn
knýr það. En í reynd yrði hraði þess
11.2 km á sekúndu — tvöfaldur
geimhraði. Þversögn? Að sjálfsögðu.
En þó er ekkert ótrúlegt við þetta.
í miðju jarðar náði farið hraðanum
7.9 + 5.8 = 13.7 km á sekúndu. Af
því leiðir, að það fer síðari helming
gangnanna, þ.e. frá miðju jarðar til
yfirborðs hennar, miklu hraðar
heldur en það fór fyrri helming
gangnanna, og hraðamissirinn á
þeirri leið er aðeins 2.5 km á
sekúndu.
Þannig gerist kraftaverkið: Farið
nær miðju ganganna á geimhraða en
fer út úr þeim á tvöföldum
geimhraða áleiðis í millihnattaflug.
Er þetta ekki heillandi hugmynd? ★