Sjómannablaðið Víkingur - 01.01.2024, Blaðsíða 44

var perustefni var hannað í Delaware í
Bandaríkjunum árið 1910 af manni sem
hét David Taylor. Að vísu var perustefnið
ekki eins stórt og viðamikið eins og við
þekkjum í dag.
Það var síðan áratug síðar sem aðrar þjóðir
fóru að gera prófanir með þetta stefnislag
en sem dæmi þá voru þýsku farþegaskipin
Bremen og Europe búin perustefni. Árið
1929 náði meðal annars Bremen að næla
sér í Bláa bandið, sem voru verðlaun fyrir
mesta hraða yfir Atlantshafið, en skipið
náði þá 27,9 hnúta hraða. Mikil keppni
var um Bláa bandið en árið 1935 náði
franska farþegaskipið Normandie yfir 30
hnúta hraða vegna einstakrar hönnunar
rússneska skipaverkfræðingsins Vladimir
Yurkevich. Skipið varð á sínum tíma þekkt
fyrir hraða sem það náði en í samanburði
við bresku drottninguna Queen Mary þá
náði Normandie sama hraða þrátt fyrir að
vera stærra og eyddi sem nam 30% minna
eldsneyti en drottningin þökk var hönnun
skrokks skipsins.
ORKUSKIPTIN OG ÁHRIF ÞEIRRA
Það er að ýmsu að hyggja þegar verið er að
fara í orkuskipti. Aukning á fjölda rafbíla
krefst þess að endurskoða þarf
stöðugleikaútreikninga fyrir farþegaskip
og ferjur vegna þess að rafhlöðurnar þeirra
gera farminn mun þyngri en áður var gert
ráð fyrir. Af þessu leiðir oft að fækka þarf
bifreiðum sem hægt er að flytja.
Breskur útgerðarmaður íhugaði kaup á
erlendu skipi og áður en hann skuldbatt
kaupin bað hann um að stöðugleiki
skipsins yrði kannaður. Gögn þess sýndu
fullt samræmi við alþjóðlegar kröfur en
við skoðun á skipinu vildu menn fá
staðfestingu á hvert fríborðið væri á
skipinu full hlöðnu. Þá sagði skipstjórinn
að sjór næði svona upp að hné á þilfarinu
þegar skipið væri fulllestað en engu að
síður sögðu útreikningarnir allt annað.
Ekkert varð úr kaupunum.
STÖÐUGLEIKI
Segja má að ástæða þess að skipum hvolfi
sé sökum þess að stöðugleiki þeirra er
lélegur eða að slæm veður séu áhrifavaldar.
En er hugsanlegt að farsímar gætu verið
orsök þess að skipi hvolfi? Á Boyolali
vatni á eyjunni Java árið 2021 hvolfdi
fljótandi veitingapramma vegna þess að 20
ánægðir matargestir ákváðu að fá af sér
hópmynd. En þegar allir gestirnir voru
búnir að stilla sér upp í myndatökuna
hvolfdi prammanum með þeim
afleiðingum að níu manns drukknuðu.
ERFIÐLEIKAR SKIPSTJÓRA
Á síðasta ári tókst Alþjóðasamtökum
skipstjóra (IFSMA) að fá tvo skipstjóra
leysta úr haldi eftir óréttláta sakfellingu en
það voru skipstjórar skipanna Grace Felix
sem var í Durres í Albaníu og Berge Torre
sem var í Adana í Tyrklandi.
Skipstjóri fyrra skipsins var handtekinn í
febrúar 2023 á grundvelli ásakana um að
reyna að smygla rússneskri olíu en
skipstjórinn eyddi næstu tveimur
mánuðum í albönsku fangelsi á meðan
skipið var kyrrsett í Durres. Skipstjórinn
og áhöfnin fengu stuðning frá grískum
eiganda skipsins ásamt tryggingafélagi
þess en þrátt fyrir það tókst þeim ekki að
ná árangri gagnvart dómstólum.
Áhafnaskipti fengust en eftir að
skipstjóranum var sleppt úr fangelsi var
hann kyrrsettur um borð í skipinu. Það
var þó ekki fyrr en í lok ársins sem IFSMA
og Alþjóðaflutningaverkamannasamband
ið (ITF) tókst að fá eftirlitsmann til að fara
á vettvang og tókst að fá skipstjórann
leystan úr haldi innan fjögurra daga og
komst hann þá heim til fjölskyldu sinnar.
Í mars var skipstjóri Berge Torre
handtekinn eftir að lögregla og tollyfirvöld
í Tyrklandi uppgötvuðu eiturlyf í
keðjukassa skipsins en við brottför
skipsins frá Kólumbíu, þaðan sem skipið
var að koma með kolafarm, hafði verið
gerð ítarleg leit í skipinu, meðal annars
með leitarhundum en ekkert fannst.
Útgerð skipsins gerði IFSMA þegar viðvart
sem upplýstu ITF um málið sem sendu
eftirlitsmann á staðinn innan 48
klukkustunda. Það tryggði að gerð var
viðeigandi rannsókn af hálfu yfirvalda í
Tyrklandi sem leiddi til þess að allir 22
áhafnarmeðlimir voru leystir úr haldi
ásamt skipinu, að undanskildum
yfirstýrimanni, 3. stýrimanni og tveimur
hásetum sem voru kyrrsettir í Adana á
meðan frekari rannsókn stendur yfir.
á w w w . t i g u l l . i s
Fylgstu með
Eyjaflotanum
á tigull.is
TÍGULL