Bergmál - 01.09.1957, Blaðsíða 21

Bergmál
1 9 5 7 -------------------------
nr. 215 sem hafði barizt um á
hæl og hnakka í fangaklefa sín-
um og öskrað svo undir tók í
íangelsinu með ákalli til konu
sinnar og barna gerðist nú þög-
ull og' sýndi hina mestu still-
ingu, er hann var sóttur til yfir-
heyrslu. Ceraso sagði mér frá
því, að næstum hver einn einasti
fanganna hefði beðið að senda
til sín rakara eftir að þeir höfðu
haft viðtal við yfirhershöfðingj-
ann og allir báðu um greiðu og
sápu. Fangaverðirnir fóru að
raka sig daglega og reyndu jafn-
vel að tala hreina ítölsku í stað-
inn fyrir neapelsku eða Sikil-
eyisku eða aðrar mállýzkur sem
maður hafði heyrt undanfarið,
jafnvel Miiller muldraði viður-
kenningarorð er hann kom í
eftirlitsferð, viðurkenningarorð
yfir hinni almennu framför, í
auknum aga og virðulegri fram-
komu fanganna.
En beztu fregnirnar af öllu
voru þær, að játningarverk-
smiðjan gat nú ekki lengur
kvalið neinar játningar út úr
föngunum. Fangarnir virtust
allir hafa tekið sig saman um
það að beita þrjózkufullri þögn.
Della Rovere hershöfðingi veitti
þeim af nægtabrunni hugrekkis
síns krafta til þess að standast
hvað sem var ■ og hann veitti
þeim ómetanlegar ráðlggingar
byggðar á hans eigin reynslu
þann tíma sem hann hafði setið
í fangelsinu.
—• „Lang-hættulegasti tími
dagsins er snemma kvöldsins,“'
sagði hann við meðfanga sína
tit acivörunar. „Löngunin ein
til þess að verða sljór gæti kom-
ið ykkur til að játa.“ — Eða, —
„við skulið ekki stara á veggina.
Lokið augunum öðru hverju og
þá fá veggirnir ekki það vald
sem þeir virðast hafa til að kæfa
ykkur.“ Hann veitti þeim ofaní-
gjöf fyrir það að vanrækja útlit
sitt. „Snyrtimennskan styrkir
siðferðið.11 Hann vissi það að
ýms hernaðarleg formsatriði,
sem þeir veittu athygli í fari
hans, jók stolt þeirra og styrk,
og hann var óþreytandi í að
minna þá á skyldu þeirra gagn-
•vart Ítalíu.
Einhver varð til þess að spyrja
hann með mestu varúð hvernig
hann sjálfur hefði brugðizt við
er hann var yfirheyrður. Yfir-
hershöfðinginn hló. „Ég var yfir-
heyrður af hinum gamla vini
mínum, Kesselring marskálki,"
sagði hann. „Mín aðstaða var
mjög auðveld, hann vissi fyrir
allt sem hægt var að vita,
— 19 —