Bergmál - 01.09.1957, Blaðsíða 25

1957
það á sig að vera að útskýra það
íyrir þessum fáfróða Þjóðverja
að nafn hans væri ekki Bertoni
heldur Della Rovere og hann
væri yfirhershöfðingi úr hern-
um, náinn vinur Badoglio mar-
skálks og tæknilegur ráðunaut-
ur Alexanders yfirhershöfð-
ingja. Nei, hann sat eftir sem
áður og lét sér hvergi bregða,
tók upp einglyrnið sitt og festi
það á ný. Þjóðverjinn strunsaði
á brott bölvandi.
Þeg'ar til Fossoli kom naut
yfirhershöfðinginn ekki lengur
þeirra forréttinda sem hann
hafði notið í San Yittore. Hann
varð að hírast sem einn úr fanga-
hópnum í braggaskrifli og hann
var settur í nauðungarvinnu
eins og allir aðrir. Félagar hans
þarna, fangarnir, reyndu að
forða honum frá því að gera auð-
virðilegustu skítverkin sem
þeim voru ætluð og leystu hann
af hólmi til skiptis við þau, en
hann sjálfur reyndi þó aldrei að
koma sér undan verkum sínum
hversu erfið og andstæð sem þau
hlutu að vera manni sem ekki
var lengur á yngri árum og á
kvöldin áminnti hann félaga
sína aftur og aftur um það að
þeir væru ekki sakborningar
heldur yfirmenn í hernum og
------------------ Bergmál
er þeir hlustuðu á rólyndislega
rödd hans og horfðu á gljáfægt
einglyrnið þá réttu þeir svolítið
úr sér, stóðu beinni en áður.
Blóðbaðið í Fossoli 22. júní
1944 hefur ef til vill átt að vera
einhvers konar hefnd vegna
sigra vesturveldanna í nánd við
Genúa, en hvort sem svo hefur
verið eða ekki, þá er það víst,
að það komu fyrirskipanir frá
Milan um að 65 nöfn skildu vera
dregin út úr hinum fjögur
hundruð nöfnum fanganna í
þessum fangabúðum. Jafnóðum
og liðsforinginn, Tito að nefni,
las upp listann yfir hina dæmdu
menn, urðu þeir að ganga fram
úr röðinni, þegar hann las upp
nafnið Bertoni gekk enginn
fram. „Bertoni“, öskraði hann
og starði á Della Rovere. Hans
hátign hreyfði hvorki legg né
lið og leit ekki í áttina til hans.
Vildi þessi Tito smána hinn
dæmda mann, enginn getur sagt
um það og hyað sem því líður,
þá brá svo við að hann brosti
skyndilega og sagði: „Jæja þá,
iæja þá, Della Rovere, ef þú vilt
það heldur.“
Allir stóðu á öndinni og störðu
á yfirhershöfðingjann. Hann
tók einglirnið upp úr vasa sín-
um og festi það fyrir hægra
— 23