Víðförli - 01.09.1947, Side 46

172
YÍtíl'
'ORLI
við. Hún þokar sér nær dómaranum, eins og hún vilji gera
athugasemd. Undrun og ótti skín út úr svip hennar. Sagði
hann já? Það gat ekki verið. Hún gat ek.ki hafa heyrt rétt.
En nú er komið með Biblíuna. Dómarinn flytur áminn-
inguna um þýðingu og helgi eiðsins og afleiðingar meinsær-
is. Bóndinn leggur fingur á hina helgu bók og ætlar að fara
að hafa eítir eiðstafinn.
Þá verður óvæntur viðburður. Stúllcan virðist verða lost-
in þeirri skelfingu og hryllingi, að hún ræður ekki við sig.
Hún skilur, að hann ætlar að sverja, til þess að bjarga áliti
sínu í augum konu sinnar og annara. En það er ekkert eins
óttalegt til eins og að sverja rangan eið. Það hvílir leyndar-
dómsfull, ægileg' og eilíf bölvun yfir þeirri synd.
Um leið og bóndinn fer að hafa eftir eiðstafinn, æðir hún
fram, slær á hönd honum og hrifsar til sín Biblíuna. „Hann
má ekki sverja frá sér sál sína. Hann má það ekki“. Og
þegar dómarinn áminnir hana, segir hún hægt og alvarlega:
„Eg læt málið falla niður. Hann er faðir barnsins. En mér
þykir ennþá vænt um hann. Ég vil ekki, að hann sverji
rangan eið“. Og dómarinn finnur alt í einu, að honum vökn-
ar um augun.
Það er Selma Lagerlöf, sem hefur dregið upp þessa mynd
í sögunni „Mýrarkotsstelpan“. Þessi stúlka vissi, hvað það
gildir að kalla Guð til vitnis og leggja sjálfan sig í veð fyrir
framburði sínum. Hverju glatar þjóð, sem tortímir þeirri
vitund?
Um helgi eiðsins í meðvitund nútímans skal ekki rætt
hér. Fyrir fáum árum var lögum breytt um form hans — og
ekki til bóta.
Ein breytingin var fólgin í því, að vitni eða málsaðili, sem
ekki lýsir sig trúa á Guð, skuli vinna drengskaparheit og
hefur það sömu þýðingu að lögum og eiður. Um þetta
atriði er í sjálfu sér ekki nema gott eitt að segja. En annað
vildi ég minnast á:
Það er sem sagt eiðs ígildi að lögum að votta eitthvað