Víðförli - 01.09.1947, Page 44

170
VÍÐFÖRLI
inlegri merkingu orðsins“. „Yfirleitt blóta menn ekki í návist
kvenna“. Eg þekki það sjálfur af reynslu, að meðal Svía,
sem þykja menn blótsamir, leyfir sér enginn að blóta í á-
heyrn konu, ef hann vill eklci sýna henni beina vanvirðu,
og engin kona, sem ekki vill láta líta á sig sem úrþvætti,
lætur sér formælingar um munn fara eða líður þær í ná-
vist sinni.
Sinn er siður í landi hverju. Þetta er ekki órækur vottur
um siðrænan þroska eða kristilegt hugarfar. En menning
er það. Og því hefur þetta orðið rótgróin hefð, að konan
hefur gert kröfur til sjálfrar sín um bætandi og göfgandi
framkomu.
Konunni vill íslenzkan gjalda þakkarskuld með því að
kalla þjóðtunguna móðurmál. En mjög eru íslenzltar kon-
ur eins og sakir standa á annari skoðun um sóma sinn í
málfari en sænskar kynsystur þeirra. Það mál, sem maður
heyrir streyma frá fagurmáluðum vörum ungra stúlkna
íslenzkra, er með þeim blæ, að nú mun leitun á stétt, sem
temji sér ruddalegra orðbragð. Það stingur óþægilega í
stúf við íburðarmikla skreytingu andlitsins. Það er stundum
talað um sjóaramál og þykir þá langt til jafnað um klúr-
yrði. Eg fór til og frá á milli landa á togara fyrir tveim
árum. Eg heyrði vart eða ekki blótað í þeirri ferð. Auðvitað
dettur mér ekki í hug, að ísl. sjómenn séu með öllu hætt-
ir að blóta. Eg heyrði ekki allt, sem talað var á skipsfjöl og
báðar voru skipshafnirnar úrvalslið. En ég gat ekki að því
gert að bera saman. Eg stend eklci svo við í stundarfjórð-
ung í anddyri kvilcmyndahúss eða í mannþröng á götu, að
ekki klingi í eyrum bölv og ragn af óþvegnasta tagi frá
skartbúnum hispursmeyjum. Þó er það sök sér út af fyrir
sig. En inn í formælingarnar er fléttað Guðs og Jesú nafni,
stundum afbakað („je minn góður“). Þennan ófögnuð
hygg ég tiltölulega nýjan á Islandi. Hann mun vera inn-
fluttur upphaflega, en hefur dafnað hér og tímgazt á við
hvert annað illgresi.