Fróðskaparrit - 01.01.1957, Síða 2

8
Eitt sindur um sukursjúkuna í Føroyum
Deyðaváttanirnar fyri árini 1899—1920. bæði ár við, eru
hugdar ígjøgnum við atliti til sukursjúku. Men hetta er
ikki gjørt við váttanirnar frá^1879 — hetta árið taka hesar
váttanir við í Føroyum — til 1898. Fyri fimm fyrstu árini
í hesum tíðarskeiði, hava vit, sum omanfyri nevnt, álítandi
upplýsingar at øðrum veg. Men tað kann vera, at til eru
váttanir, har orðini diabetes mellitus ella sukursjúka eru
nevnd í 15 ára tíðarskeiðinum 1884—1898. Á váttanunum
frá 1899 til_ 1905 eru hesi orð ikki. Men í 1906 doyði eitt
48 ára gamalt konufólk, sum frá líkskoðarunum hevði fingið
deyðaatvoldina sukursjúku, og embætislæknin setti diabetes
mellitus aftur at og koyrdi andlátið í bólkin 20.
Næstu ferð orðið diabetes er nevnt í deyðaváttan er í
1909. Tá^doyði 27 ára gamalur maður, sum var lagdur inn á
sjúkrahúsið í Tórshavh, og~Sum fekk deyðaatvoldirnar
mb. Basedowii, diabetes mellitus, og lagt afturat: vardi í
o. u. 5 ár. Eisini hann er taldur upp í bólk 20 í hagtøb
unum um deyð. Triðja andlátið var árið eftir. Tá doyði
ein 18 ára gomul genta av sjúkuni. í váttanini stendur: Dia*
betes meTIT(«Har lidt af denne sygdom i omtrent 2 ár.
Mors i coma diabet.»).
Frá 1906—1920, bæði ár við, eru, tá ið vit meta eftir
deyðaváttanunum, í Føroyum deyð 16 fólk, sum høvdu
sukursjúku, tá ið deyðin kom. í átunum 1907, 1908_og
1917 doyði eingin av hesi sjúku, men í hinum 12 árunum
vóru 1—2 andlát hvørt ár. Trý av teim 16 — ? 27, ? 28 og
đ 28 ár — høvdu har umframt lungnatuberklar, og henda
sjúkan er roknað at vera aðalmeini, sum vit síggja á tí,
at embætislæknarnir hava koyrt tey upp í bólk 16 og
ikki undir No. 20. í 1919 doyði 46 ára gamalt konufólk av
diabetes mell., bronchopneumonia &. bronchitis capill.
Við hana er sett No. 13, og tað merkir at sukursjúkan
sum deyðaatvold víkur fyri hinum báðum sjúkunum. Tað
eru so í tíðini 1906—1920 12 deyð av sukursjúku og har
afturat 4, har henda sjúka hevur verið uppií, um ikki
beinleiðis deyðaatvold.