Fróðskaparrit - 01.01.1957, Síða 3

Eitt sindur um sukursjúkuna í Føroyum
9
Tær føroysku deyðaváttanirnar geva væl virðismiklar
upplýsingar um sukursjúkuna; men vit hava kortini var«
hugan av, at als ikki er nóg mikið at hava tær, vilja vit
vita nakað um útbreiðslu sjúkunnar í Føroyum ella í yms=
um pørtum av landinurn. Ógviliga stórur partur av lík®
skoðanini í Føroyum til 1920 — og eisini seinni — varð
framd av líkskoðarunum, og vit hava orsøk til at halda,
at hesir menn hava sett sukursjúku á váttanina, bert tá ið
hon beinleiðis hevur verið deyðaatvold.
í Eiðis læknadømi er sjúkan fylgd við serligum athuga
frá 27/s 1920 til 26/s 1952. Til 1920 kenna vit í hesum
parti av Føroyum bert ein einasta tilburð við sukursjúku.
Hetta var gift kona, sum ikki var fødd í læknadøminum,
men eftir giftuna búsettist her. Hon doyði í 1914 40 ára
gomul og er ein av omanfyri nevndu tólv, sum doyðu av
sukursjúku í árunum 1906—1920. Deyðaváttanin er skrivað
av likskoðarum og sigur stutt og greitt, at tað er sukur«
sjúka. Embætislæknin hevur sett afturat: No. 20 og hev>=
ur soleiðis góðtikið sjúkuavgerðina.
I juli 1921 varð høvundurin kallaður til 76 ára gamalt
konufólk, sum tá í 40 ár hevði havt sár innantil á vinstra
fóti. Landið vísti sukur. Hon slapp nú at eta alt uttan
sukur, men minni breyð, og eftir tveimum vikum grødd=
ist sárið og kom ikki aftur. Hon doyði 8 ár seinni av
heilabløðing 84 ára gl. Sukursjúka hennara hevur óivað
verið ógviliga lin; men sonardóttir hennara fekk í 1939, 26
ára gomul, heldur ringa sukursjúku, og somu lagnu hevði
ein 30 ára gomul dótturdóttir ein annan son hennara; sjúka
hennara varð funnin í 1942. Hin gamla konan var fødd
í Danmark og kom í barnaárum til Føroya. Vit taka
hana tí ikki við seinni í hesi grein, og hon kemur ikki
uppí teljingarnar.
Fyrsti tilburður av glykosuri — omanfyri nevndi undan*
tikin — sást í 1925. Hetta var maður, føddur í 1895.
Skjótt sást, at sjúkan hevði samband við nýruni (glycos<=
uria renalis). Hann hevur síðan ligið 4 ferðir á sjúkra«